Tại sao vector cần có ba thành phần (thuộc tính phân tử): trình tự khởi đầu tái bản, gene chỉ thị chọn lọc và vị trí nhân dòng?

Trả lời:

Vai trò của vector trong công nghệ gene:

- Giúp mang gene đích vào trong tế bào nhận.

- Giúp gene đích có thể tồn tại, nhân đôi, phiên mã và dịch mã bình thường trong tế bào nhận.

- Các vector khác nhau được sử dụng với các mục đích khác nhau: Có loại dùng để chuyển gene với mục đích nhân dòng gene, tạo ra nhiều bản sao của gene trong tế bào, mỗi dòng tế bào chứa một loại gene dùng để nghiên cứu giải trình tự gene và các mục đích khác. Có loại vector chuyên dùng để chuyển gene nhằm tạo ra được nhiều sản phẩm của gene nhất có thể. Một số vector như retrovirus có thể sử dụng trong liệu pháp gene, thay gene gây bệnh ở người bằng gene lành.

Trả lời:

• Sơ đồ ba bước của quy trình công nghệ gene :

• Ví dụ: Nhân dòng và biểu hiện gene HGH của người trong tế bào E. coli:

- Phân lập gene HGH từ tế bào người:

+ Tách chiết mRNA từ tế bào người.

+ Sử dụng kĩ thuật RT - PCR, dùng cặp mồi đặc hiệu của gene HGH để tạo và nhân bản cDNA.

- Cài cDNA vào plasmid:

+ Xử lí plasmid và cDNA bằng cùng một loại enzyme cắt giới hạn để tạo đầu dính phù hợp.

+ Trộn cDNA với plasmid, bổ sung ligase để gene HGH nối vào plasmid, tạo ra DNA tái tổ hợp.

- Đưa vector vào tế bào nhận:

+ Dung dịch DNA tái tổ hợp được trộn với tế bào E. coli, tạo các điều kiện để DNA tái tổ hợp được biến nạp vào tế bào vi khuẩn.

+ Chọn lọc tế bào chứa DNA tái tổ hợp, tách và nuôi thành dòng tế bào.

• Mục đích chuyển gene HGH của người vào tế bào vi khuẩn là để tạo ra lượng lớn hormone GH phục vụ cho các mục đích khác nhau, ví dụ: tiêm cho người bị lùn bẩm sinh do thiếu GH.