Theo nội dung đoạn trích sau đây, hãy chỉ ra sự khác biệt căn bản giữa yếu tố thần kì trong truyện truyền kì và truyện cổ tích thần kì.

Sự tham gia của yếu tố thần kì vào câu chuyện không phải là do những nhân vật có phép lạ như kiểu trời, Bụt, thần tiên,... trong truyện cổ tích thần kì, mà phần lớn ở ngay hình thức “phi nhân tính” của nhân vật (ma quỷ, hồ li, vật hoá người,...). Tuy nhiên, trong truyện bao giờ cũng có những nhân vật là người thật, và chính những nhân vật mang hình thức “phi nhân” thì cũng chỉ là sự cách điệu, phóng đại của tâm lí, tính cách một loại người nào đấy, và vì thế truyện truyền kì vẫn mang rất đậm yếu tố nhân bản, có giá trị nhân bản sâu sắc.

(Nguyễn Kim Hưng, in trong Từ điển văn học, tập II, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 1984, tr. 448 – 449)

Xem lời giải

Câu hỏi trong đề: Giải SBT Ngữ văn 12 KNTT Bài 4: Yếu tố kì ảo trong truyện kể !!

Bắt đầu thi

Quảng cáo

Trả lời:

Giải bởi Vietjack

Theo nội dung đoạn trích trong Từ điển văn học, yếu tố thần kì trong truyện cổ tích thần kì chủ yếu thể hiện ở kiểu nhân vật có phép lạ (như trời, Bụt, thần tiên), còn yếu tố thần kì trong truyện truyền kì “chỉ là sự cách điệu, phóng đại của tâm lí, tính cách một loại người nào đấy”, dẫu nhân vật ấy có hình thức không phải là con người. Sự khác biệt căn bản trên thể hiện đậm nét giá trị nhân bản của truyện truyền kì.

Hot: 500+ Đề thi thử tốt nghiệp THPT các môn, ĐGNL các trường ĐH... file word có đáp án (2025). Tải ngay

Sách thầy cô Vietjack biên soạn:

Xem thêm »

Bình luận

CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ

Câu 1

Nêu những yếu tố mà bạn xác định là kì ảo trong truyện. Nhận xét về đặc điểm và ý nghĩa của chúng (có thể liên hệ với truyện ngắn Muối của rừng).

Xem đáp án

Lời giải

- Nhân vật kì ảo: linh hồn anh bộ đội đã hi sinh mấy chục năm trước, ông già râu tóc bạc phơ.

- Vật thiêng: chiếc lá có phép lạ.

- Những chi tiết huyền hoặc: dòng sông không chảy, cây si và chuyện ma, con thuyền trôi thẳng băng, ánh trăng – cái bóng, nén hương,...

Từ các yếu tố kì ảo đã xác định, có thể liên hệ với truyện Muối của rừng để rút ra một số nhận xét:

- Ở Bến trần gian, các yếu tố kì ảo có tính chất “ảo” nhiều hơn là “kì”, còn ở Muối của rừng chủ yếu là “kì”.

Các yếu tố kì ảo ở Bến trần gian có nguồn gốc từ văn hoá dân gian. Nhân vật ông già râu tóc bạc phơ gợi nhớ ông Tiên, ông Bụt, chiếc lá có phép là vật thiêng từ các truyện cổ dân gian. Các chi tiết về chuyện ma, dòng sông, đêm trăng, màn sương, cái bóng, nén hương,... đều có nguồn cội từ những tín niệm của người ว Việt về cõi âm, cõi trần, về những ranh giới và liên thông giữa cõi sống và cõi chết.

- Các yếu tố kì ảo đã trở thành những phương tiện nghệ thuật đắc dụng trong việc diễn tả phẩm chất và số phận của con người Việt Nam thời hậu chiến.

Câu 2

Suy nghĩ, tâm trạng, lời nói và hành động của nhân vật Bích Châu được miêu tả như thế nào? Qua sự miêu tả đó, tác giả muốn nhấn mạnh đức tính, phẩm chất gì của nhân vật?

Xem đáp án

Lời giải

- Suy nghĩ, tâm trạng của nhân vật: Xoay quanh hai điều quan trọng là nghĩa vua tôi và ơn chồng vợ. Nghĩa vua tôi gắn với phẩm chất quan trọng nhất là lòng trung trinh ngay thẳng (“lấy lời ngay để ngăn lòng hiếu chiến”,...); ơn chồng vợ gắn liền với đức hi sinh, sự tận tâm lo lắng (hết lòng can ngăn, “ăn ngủ không yên”, trằn trọc suy tư,...).

- Lời nói và hành động của nhân vật: Phản ánh đúng suy nghĩ, tâm trạng của Bích Châu. Lời nói (đặc biệt là lời đối thoại với vua) khiêm nhường, nhã nhặn nhưng rất rành mạch, logic (“Thiếp tuy là phận gái, vả cũng”), thể hiện rõ cách lựa chọn giữa tình riêng và nghĩa chung (“khi hành quân, tướng sĩ là trọng, ân ái là nhẹ,...); trước lúc gieo mình xuống biển vẫn khẩn khoản xin vua “dựng chước lâu dài cho nước nhà”;... Hành động xả thân vì nước (nhảy xuống biển tự nộp mình cho Giao thần) đặc biệt dứt khoát, không tham luyến riêng tây.

Đức tính, phẩm chất của nhân vật Bích Châu được tác giả miêu tả, khắc hoạ theo diễn biến của câu chuyện và gắn với từng tình tiết. Đoạn văn này kể lại biến cố của cuộc đời Bích Châu, do vậy, trong mạch tự sự của tác phẩm, đây là đoạn thể hiện rõ nét nhất những đức tính, phẩm chất của nhân vật. HS có thể tự khái quát về những đức tính, phẩm chất này.

Câu 3