Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

THÁM HIỂM THÁC NƯỚC CAO NHẤT THẾ GIỚI

Nằm sâu trong rừng rậm nhiệt đới rất khó tiếp cận, đến năm 1990, thác Ên-giô (Angel) – cao 979 mét mới mở cửa cho du khách tham quan.

Nếu Vich-to-ri-a (Victoria) ở châu Phi là thác nước rộng nhất thì Ên-giô ở Vê-nê-du-ê-la (Venezuela) là thác nước cao nhất thế giới. Thác Ên-giô nằm trong Vườn quốc gia Ca-na-i-ma (Canaima) – Di sản thiên nhiên được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hoá Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận năm 1994. Năm 2009, Tổng thống Vê-nê-du-ê-la U-gô Cha-vết (Hugo Chavez) tuyên bố, thác này nên được biết nhiều hơn với tên bản địa là Ke-re-pa-ku-pai Me-ru (Kerepakupai Merú). 

Kích cỡ dòng thác sẽ thay đổi theo mùa tuỳ vào lượng mưa. Khi nước lớn và dòng chảy xiết, thác nước đổ xuống thường tạo nên lớp sương mờ có thể trải rộng tới 1 ki-lô-mét quanh thác Ên-giô.

Thác Ên-giô có chiều cao 979 mét nằm ở ngọn núi Au-y-an-te-pui (Auyantepui). Dòng nước đổ từ trên cao xuống, sau đó thêm 400 mét gập ghềnh bên dưới và khoảng 30 mét cuối cùng thì chảy mạnh thành dòng suối lớn xuôi về hạ lưu.

Thác được khám phá ra bởi một nhà thám hiểm Mỹ tên Giêm Ên-giô (James Angel) năm 1937, khi ông đang lái máy bay và phải hạ cánh khẩn cấp ở một vị trí rất gần thác.

Thác Ên-giô hầu như không được biết tới rộng rãi cho đến giữa thập niên 1950 và mãi tới năm 1990, nơi này mới cho phép du khách tới tham quan. Người dân bộ tộc bản địa như Ka-ma-ra-kô-tốt (Kamarakotos) sống ở thung lũng gần nhất cũng cách khá xa thác nước. Họ tin rằng những ngọn thác ở nơi hẻo lánh là chỗ trú ẩn của các linh hồn xấu và tốt hơn hết là tránh đi.

Thác nằm sâu trong những cánh rừng mưa nhiệt đới rậm rạp của Vườn quốc gia Ca-na-i-ma, thuộc vùng cao nguyên Gui-a-na (Guiana), bang Bô-li-va (Bolivar) nên rất khó để tiếp cận cũng như quan sát. Để ngắm toàn cảnh thác cần phải lên cao và phóng tầm mắt từ trên những chuyến bay.

Ngày nay, Ên-giô là một trong những điểm tham quan tự nhiên thu hút đông khách du lịch nhất. Tuy nhiên, việc di chuyển ở đây vẫn rất phức tạp. Du khách phải đi máy bay nhỏ từ thủ đô Ca-ra-cát (Caracas) hoặc từ Siu-đa Bô-li-va (Ciudad Bolivar) đến khu trại Ca-na-i-ma gần thác, sau đó có hướng dẫn người Pê-mon (Pemón) đi kèm trekking và thêm nhiều giờ đi thuyền trên sông mới tới chân thác.

Pê-mon là một bộ tộc bản địa, thường sinh sống ở những nơi hẻo lánh ở Vê-nê-du-ê-la cũng như các khu vực liền kề ở Guy-a-na (Guyana) và Bra-xin (Brazil). Ngoài Pê-mon, những nơi xa xôi này còn có nhiều bộ tộc khác.

Du khách đến Ên-giô ngày nay có thể chọn các tour trọn gói từ 3 đến 9 ngày để được thám hiểm thác cao nhất thế giới và các điểm đến khác ở khu vực xung quanh, thậm chí kết hợp tham quan Rô-ra-i-ma (Roraima), Bra-xin. Nếu không muốn tốn thời gian đi thuyền trên sông nhiều giờ liền, du khách có thể lựa chọn đặt máy bay ngắm cảnh thác trên cao.

Thời gian thác đông khách nhất là các tháng 1, 7, 8, 11 và 12, giá cả thời điểm này sẽ tăng nhưng chắc chắn khách sẽ chụp được thác Ên-giô đẹp nhất. Nếu đi máy bay ngắm cảnh, du khách có thể đi quanh năm, còn chọn mức độ khó và đường đi gập ghềnh hơn thì phải đúng mùa mưa tháng 6 đến tháng 11. Do mùa mưa nhiều nước, vườn quốc gia cần đảm bảo nước sông đủ cao để đưa khách đi thuyền tới thác.

(Theo Khánh Trần tổng hợp, vnexpress.net, 29-8-2021)

a) Văn bản trên nêu lên nội dung gì? Nhan đề văn bản được đặt theo cách nào? 

b) Văn bản trên có được coi là văn bản thông tin giới thiệu một danh lam thắng cảnh không? Vì sao?

c) Theo văn bản, đặc điểm nổi bật nhất của thác nước này là gì?

d) Văn bản trên có điểm gì giống với văn bản Khám phá kì quan thế giới: thác I-goa-du?

Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

VƯỜN QUỐC GIA PHONG NHA – KẺ BÀNG

Hội nghị lần thứ 27 của Uỷ ban Di sản thế giới họp tại Pa-ri (Paris) – Pháp ngày 03 tháng 7 năm 2003 đã công nhận Phong Nha – Kẻ Bàng là Di sản thiên nhiên thế giới về địa chất, là một tập hợp bằng chứng ấn tượng về lịch sử Trái Đất.

Vùng Phong Nha – Kẻ Bàng và phụ cận bao gồm lãnh thổ một phần các huyện Bố Trạch, Tuyên Hoá và Quảng Ninh, trải rộng từ biển tới biên giới Việt – Lào. Diện tích vùng di sản là 85 754 héc-ta.

Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng có hai kiểu địa hình chính: kiểu địa hình các-xtơ (karst) và kiểu địa hình phi các-xtơ. Phần lớn diện tích vùng lõi của Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng là núi đá vôi (địa hình các-xtơ, chiếm 2/3 diện tích) và được liên kết với vùng núi đá vôi thuộc Khu bảo tồn đa dạng sinh học quốc gia Hin Nậm-nô (Hin Namno) của nước Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào tạo thành vùng đá vôi liên tục lớn nhất Đông Nam Á. Với địa hình các-xtơ chia cắt mãnh liệt và thảm thực vật nhiệt đới thường xanh trên núi đá vôi đã tạo cho Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng sự đa dạng về sinh học và độc đáo về địa chất, địa mạo.

Về địa chất:

Khu hệ núi đá vôi của Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng có tuổi địa chất trên 400 triệu năm, được hình thành từ kỉ Đê-vôn (Devon) và trải qua bốn chu kì kiến tạo: Đê-vôn, Đê-vôn muộn – Các-bon (Carbon) sớm, Các-bon – Pơ-mi (Permi) và Mê-xô-doi (Mesozoi). Quá trình kiến tạo địa chất đã tạo nên hệ thống hang động và các suối ngầm rất đặc trưng với trên 300 hang động lớn nhỏ, trong đó, 17 hang động đã được khảo sát và 2 hang động đã đưa vào khai thác phục vụ du lịch là hang Tiên Sơn và hang Phong Nha.

Về đa dạng sinh học

Về thực vật: Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng có 8 kiểu thảm thực vật chính, đó là:

– Rừng thường xanh nhiệt đới ẩm mưa mùa

– Rừng thứ sinh sau khai thác trên núi đá

– Quần lạc cây bụi, cây gỗ rải rác trên núi đá

– Rừng thường xanh chủ yếu cây lá rộng

– Rừng thứ sinh sau khai thác

− Quần lạc cây bụi, cây gỗ rải rác

– Rừng hành lang ngập nước định kì

– Rừng lá kim trên núi đá vôi

Các cuộc điều tra khảo sát ban đầu đã ghi nhận được khoảng 2 500 loài thực vật bậc cao có mạch, trong đó có 208 loài lan và nhiều loài quý hiếm có tên trong sách đỏ Việt Nam và sách đỏ thế giới.

Về động vật: Khu động Phong Nha bao gồm những sinh cảnh cực kì quan trọng cho các loài linh trưởng có nguy cơ bị tiêu diệt và những loài thú lớn đã được liệt kê trong sách đỏ của Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên Quốc tế (IUCN) 1996. Sơ bộ đã ghi nhận được 1 074 loài động vật có xương sống, bao gồm:

– Lớp thú: 140 loài thuộc 64 giống, 31 họ, 10 bộ

– Lớp chim: 356 loài thuộc 137 giống, 52 họ, 18 bộ

– Lớp cá: 162 loài thuộc 85 giống, 31 họ, 11 bộ

– Lớp bò sát: 99 loài thuộc 43 giống, 14 họ, 3 bộ

– Lớp ếch nhái: 47 loài thuộc 9 giống, 6 họ, 1 bộ

Ngoài ra, Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng cũng đang chứa đựng nhiều di tích lịch sử và văn hoá quan trọng như đường mòn Hồ Chí Minh với bến phà Xuân Sơn, phà Nguyễn Văn Trỗi, đường 20 Quyết Thắng với hang Tám Cô, cua chữ A và nhiều danh lam thắng cảnh đẹp mắt như hồ Bồng Lai, suối nước Mọc, thung lũng Sinh Tồn, thác Gió, núi U Bò, giếng Voọc,... và những nét văn hoá đặc sắc của đồng bào dân tộc thiểu số như lễ hội đập trống của người Măng Coong (Ma Coong) ở Thượng Trạch; lễ hội “Xin nước tiên” của nhân dân lưu vực sông Son và hát tuồng của cư dân làng Khương Hà, xã Hưng Trạch,...

Đặc biệt, trong hệ thống các giá trị của khu vực các-xtơ này, hệ thống động Phong Nha đã được Hiệp hội nghiên cứu hang động Hoàng gia Anh đánh giá là hang động có giá trị hàng đầu thế giới với bốn điểm nhất: có các sông ngầm dài nhất, có cửa hang cao và rộng nhất, có những bờ cát rộng và đẹp nhất, có những thạch nhũ đẹp nhất.

(Theo dsvh.gov.vn)

a) Nhan đề văn bản được đặt theo cách nào? Văn bản trên gồm những thông tin chính nào?

b) Vì sao văn bản trên được coi là văn bản thông tin giới thiệu một danh lam thắng cảnh?

c) Hai đoạn văn mở đầu văn bản nêu lên nội dung gì? Nội dung thông tin ấy có nhiệm vụ như thế nào?

d) Nội dung văn bản Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng có điểm gì khác với văn bản Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông?

(Câu hỏi 2, SGK) Trình bày bố cục văn bản bằng một sơ đồ. Các đề mục nhỏ và nội dung của văn bản đã triển khai vấn đề được nêu ở nhan đề như thế nào?

(Câu hỏi 4, SGK) Từ văn bản, hãy chỉ ra những giá trị của vịnh Hạ Long. 

Nhan đề văn bản Vịnh Hạ Long: một kì quan thiên nhiên độc đáo và tuyệt mĩ được đặt theo cách nào? Đặt lại nhan đề theo cách hiểu của em.

(Câu hỏi 5, SGK) Văn bản mang lại cho em những hiểu biết gì về vịnh Hạ Long? Em còn muốn biết thêm những thông tin nào về địa danh nổi tiếng này?

(Câu hỏi 3, SGK) Phân tích đặc điểm của văn bản thông tin giới thiệu một danh lam thắng cảnh thể hiện ở văn bản Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông. Chỉ ra mối quan hệ giữa đặc điểm với mục đích của văn bản này.

(Câu hỏi 2, SGK) Xác định mục đích của văn bản. Người viết đã triển khai nội dung làm sáng tỏ mục đích ấy như thế nào?