Câu hỏi:
06/12/2024 818NỖI NHỚ QUÊ HƯƠNG CỦA UY-LÍT-XƠ
(Trích Ô-đi-xê – Sử thi Hy Lạp)
Giới thiệu: Sử thi Ô-đi-xê kể lại hành trình trở về quê hương của Uy-lít-xơ sau khi hạ thành Tơ-roa. Đoạn trích dưới đây trong sử thi Ô-đi-xê kể về nỗi nhớ và niềm khao khát được trở về quê hương của người anh hùng Uy-lít-xơ sau 20 năm trời đằng đẵng xa cách.
Chín ngày đêm, Uy-lít-xơ phó mặc số mệnh cho gió dập sóng vùi. Chàng chỉ có mỗi cách đối phó và bám chắc lấy con bè đơn sơ của mình, con bè bằng hai cây gỗ ghép lại. Đến đêm thứ mười, chàng trôi dạt vào bờ biển của một hòn đảo. Đó là hòn đảo Ô-gi-giê ở giữa biển khơi bao la mà xưa nay chẳng mấy ai biết đến. Cai quản hòn đảo này là tiên nữ Ca-líp-xô có những búp tóc quăn xinh đẹp và nói được tiếng người, con của vị thần Ti-tăng Át-lát. Chẳng rõ nàng tiên xinh đẹp dòng dõi của Ti-tan này cai quản hòn đảo từ bao giờ, chỉ biết hòn đảo đầy hoa thơm quả ngọt, thức ăn, vật phẩm dồi dào mùa nào thức ấy chẳng hề thiếu thốn một thứ gì. Hơn nữa, trên đảo, ngoài Ca-líp-xô và những người nữ tì hầu hạ nàng, chẳng có một bộ lạc đông đảo nào ở cho nên của cải vật phẩm đã sung túc lại càng sung túc. Ca-líp-xô sống biệt lập ở đây chẳng hề giao thiệp với thế giới thần thánh cũng như với loài người trần tục đoản mệnh.
Trôi dạt vào hòn đảo, Uy-lít-xơ lần tìm vào giữa nơi có tiếng hát véo von và làn khói nhẹ lượn lờ trên những lùm cây xanh ngắt, và chàng đã đặt chân đến động của tiên nữ Ca-líp-xô có những búp tóc quăn xinh đẹp và nói được tiếng người. Ca-líp-xô đãi người anh hùng Uy-lít-xơ rất chân thành và nồng hậu. Nàng chiều chuộng người anh hùng, chăm sóc chàng hết sức chu đáo. Duy chỉ có mỗi một điều nàng không thể chiều lòng chàng, làm theo ý chàng được là: giúp đỡ chàng trở về quê hương I-ta-ke. Bởi vì nàng đã đem lòng yêu mến chàng. Nàng muốn chàng ở lại hòn đảo này, kết duyên với nàng. Nàng hứa sẽ làm cho chàng trở thành bất tử, và hai người sẽ sống bên nhau trong hạnh phúc của tuổi xuân vĩnh viễn.
Uy-lít-xơ vô cùng xúc động trước tình yêu chân thành và nồng thắm của Ca-líp-xô, nhưng chàng không thể chiều lòng nàng được. Nỗi nhớ quê hương và gia đình da diết, lòng khát khao được trở về nơi chôn rau cắt rốn đã khiến chàng khước từ nguyện vọng của tiên nữ Ca-líp-xô. Còn tiên nữ Ca-líp-xô ra sức chiều chuộng chàng, thuyết phục chàng ở lại hòn đảo này vĩnh viễn với nàng, và cứ thế ngày tháng trôi đi, năm tháng trôi đi, có ai ngờ đâu Uy-lít-xơ đã bị giam cầm ở hòn đảo Ô-gi-giê tới bảy năm trời. Bảy năm trời, người anh hùng nổi danh vì tài trí và lòng kiên định ngày ngày ra ngồi ở bờ biển ngóng nhìn về một phương trời xa lắc, mong nhìn được những làn khói nhẹ bốc lên từ hòn đảo quê hương. Đã biết bao nhiêu lần chàng nhìn biển khơi vỗ sóng vào vách núi mà tưởng như lòng mình đang tan vỡ ra trong nỗi niềm vô vọng.
Nhưng đến năm thứ tám, nữ thần A-tê-na đã can thiệp để cho Uy-lít-xơ được trở về quê hương. Nữ thần biết rõ được Uy-lít-xơ đã chọc mù mắt tên khổng lồ Pô-li-phê-mê con của thần Pô-dê-i-đông. Chính vì chuyện này mà Thần Pô-dê-i-đông đem lòng thù ghét người anh hùng. Nữ thần A-tê-na bèn đem chuyện Uy-lít-xơ bị giam cầm ở hòn đảo Ô-gi-giê ra để trách móc đấng phụ vương Dớt và các vị thần đã đối xử tệ bạc với Uy-lít-xơ. Nghe A-tê-na nói, đấng phụ vương quyết định ngay. Thần Héc-mét sẽ lãnh nhiệm vụ xuống hòn đảo Ô-gi-giê, đích thân gặp nữ thần Ca-líp-xô, thông báo cho Ca-líp-xô biết quyết định của các thần, đòi nàng phải chấp hành nghiêm chỉnh, buông tha cho Uy-lít-xơ trở về. […]
Tuân theo lệnh Dớt, vị thần Ca-líp-xô xinh đẹp đi tìm người anh hùng Uy-lít-xơ. Nàng ra bờ biển, đến bên chàng và cất tiếng an ủi. Nàng nói, nàng chẳng cản trở ý định trở về quê hương của chàng nữa. Nàng sẵn lòng để chàng đóng bè ra đi và sẽ giúp đỡ chàng lương thực. Nghe Ca-líp-xô nói, Uy-lít-xơ vô cùng xúc động, nhưng chàng cảm thấy hồ nghi. Vì sao nàng lại thay đổi ý định chóng vánh như vậy? Suốt bảy năm trời đằng đẵng, nàng đã giam cầm chàng ở hòn đảo này. Có lúc nào nàng từ bỏ ý định thuyết phục chàng ở lại hòn đảo này xe duyên kết nghĩa với nàng đâu? Thế mà giờ đây, không hiểu vì một lẽ gì mà nàng lại đột ngột từ bỏ ý định ấy, sẵn lòng buông tha chàng, để chàng ra về. Uy-lít-xơ chưa hề tin đó là những lời nói thật lòng.
Sáng hôm sau, khi nàng Rạng đông có những ngón tay hồng xuất hiện thì hai người trở dậy. Nữ thần Ca-líp-xô ban cho Uy-lít-xơ những dụng cụ quý báu: một chiếc rìu đồng khá to và một chiếc búa chắc chắn. Nàng dẫn chàng vào rừng để chặt cây và chỉ dẫn cho chàng cách đóng bè. Sau đó, Ca-líp-xô trở về động sai gia nhân phụ giúp cùng Uy-lít-xơ. Uy-lít-xơ chặt cây, đẽo gọt, đóng bè, đẽo cột buồm, làm bánh lái, làm sàn bè, bện dây,… Chàng làm việc hăng say và khéo léo suốt bốn năm ngày trời. Nữ thần Ca-líp-xô không quên cho người mang vải tới để chàng làm buồm. Thế là mọi việc xong xuôi. Uy-lít-xơ dùng đòn bẩy đưa bè xuống mặt biển.
Ngày thứ năm, nữ thần Ca-líp-xô cho phép người anh hùng rời đảo. Cảnh chia tay thật xúc động. Nữ thần đứng trên bờ nhìn con bè đưa người anh hùng thân yêu của mình rời đảo. Còn người anh hùng trước khi giương buồm đón gió, lần cuối cùng đứng trên sàn bè, đưa tay lên ngực, kính cẩn cúi mình chào từ biệt vị nữ thần xinh đẹp và bất tử. Chàng lưu giữ trong trái tim mình mối tình chân thành và nồng thắm của nàng, một mối tình đẹp đẽ và thơ mộng suốt bảy năm trời nhưng không thể kết thúc bằng hôn nhân như nàng mong muốn.
(Thần thoại Hy Lạp, tập II, NXB Văn học, Hà Nội, 2019)
Nhân vật trung tâm trong văn bản trên là ai?
Quảng cáo
Trả lời:
A. Uy-lít-xơ
Câu hỏi cùng đoạn
Câu 2:
Dòng nào dưới đây nêu đúng đề tài của văn bản trên?
Lời giải của GV VietJack
B. Cuộc trở về quê hương của người anh hùng
Câu 3:
Cốt truyện của văn bản trên là gì?
Lời giải của GV VietJack
C. Xoay quanh sự việc Uy-lít-xơ bị thần Ca-líp-xô giam cầm và sau đó được trở về quê hương
Câu 4:
Chi tiết “hòn đảo đầy hoa thơm quả ngọt, thức ăn, vật phẩm dồi dào mùa nào thức ấy…không giao tiếp với thần thánh và loài người” của thần Ca-líp-xô thể hiện mơ ước gì của người Hy Lạp?
Lời giải của GV VietJack
D. Cuộc sống lí tưởng, viên mãn, đủ đầy, mang vẻ đẹp của cuộc sống thực
Câu 5:
Hành động từ “Bảy năm trời, người anh hùng” đến “hòn đảo quê hương” thể hiện điều gì về Uy-lít-xơ?
Lời giải của GV VietJack
B. Tình cảm thiết tha, sắt son hướng về gia đình, quê hương, đất nước
Câu 6:
Câu từ “Nữ thần đứng trên” đến “…nữ thần xinh đẹp và bất tử” thể hiện bút pháp nghệ thuật đặc trưng nào của sử thi?
Lời giải của GV VietJack
A. Bút pháp trữ tình
Câu 7:
Lí tưởng thẩm mĩ về người anh hùng sử thi được thể hiện như thế nào qua hình tượng Uy-lít-xơ trong văn bản trên?
Lời giải của GV VietJack
B. Ca ngợi giá trị đạo đức, tình cảm nhân văn bền chặt, kết hợp cái anh hùng với cái cao cả
Câu 8:
Thông điệp được gửi gắm trong văn bản trên là gì?
Lời giải của GV VietJack
D. Ca ngợi tình cảm của người anh hùng với gia đình và quê hương
Câu 9:
Vì sao Uy-lít-xơ được xem là biểu tượng của những tình cảm cao quý, đẹp đẽ của người Hy Lạp thời đại Hô-me? Lí giải rõ bằng dẫn chứng từ văn bản trên.
Lời giải của GV VietJack
- Biểu tượng cho tình cảm cao quý, đẹp đẽ: nổi bật tính nhân bản, lí tưởng thẩm mĩ sâu sắc của hình tượng người anh hùng Uy-lít-xơ:
+ Tình cảm vợ chồng thủy chung, son sắt
+ Tình yêu quê hương, đất nước tha thiết, sâu nặng
- HS lấy dẫn chứng từ văn bản.
Câu 10:
Văn bản trên đã thể hiện những giá trị văn hóa, lịch sử, đạo đức nào của Hy Lạp? Những giá trị ấy còn ý nghĩa trong cuộc sống hôm nay không? Vì sao?
Lời giải của GV VietJack
- Những giá trị văn hóa, đạo đức của thời đại: khát vọng về vẻ đẹp con người lí tưởng: vừa có trí tuệ tuyệt vời, vừa có nghị lực lớn lao, vừa kết tinh những tình cảm cao quý đẹp đẽ, niềm tin vào vẻ đẹp con người (cái anh hùng, cái cao cả).
- HS tự liên hệ để nhận thấy sự ảnh hưởng, hiện diện và duy trì của những giá trị cốt lõi, bền vững của sử thi Hy Lạp tới ngày nay.
Hot: Học hè online Toán, Văn, Anh...lớp 1-12 tại Vietjack với hơn 1 triệu bài tập có đáp án. Học ngay
CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ
Lời giải
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận
Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài khái quát được vấn đề.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Phân tích, đánh giá chủ đề và hình thức nghệ thuật của bài đọc “Thần Lúa”.
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Dưới đây là một vài gợi ý cần hướng tới:
- Tóm tắt lại truyện: Thần Lúa là con gái Ngọc Hoàng, được sai xuống hạ giới để nuôi những người còn sống sót sau lũ lụt. Nàng làm phép cho hạt giống tự gieo mầm, thành hạt, di chuyển về nhà, con người chỉ việc nấu chín để ăn. Nhưng vì giận dỗi do bị một cô gái phang vào đầu nên nữ thần không giúp con người làm ra lúa, họ phải tự làm lấy. Có khi thần còn cấm lúa nảy nở nên dân phải dâng lễ cúng.
- Không gian, thời gian: Mặc dù không có một câu văn nào nhắc tới thời gian, nhưng yếu tố nhân vật và không gian giúp ta nhận ra dấu ấn thần thoại đậm nét trong tác phẩm: con gái của Ngọc Hoàng, nàng xuống trần gian sau trận đại hồng thuỷ khủng khiếp huỷ diệt muôn loài duy chỉ con người tồn tại. Đó là thời gian, lần đầu tiên hạt lúa xuất hiện ở hạ giới. Những yếu tố đó xây dựng nên một bối cảnh thần thoại, không gian - thời gian của buổi bình minh của loài người, khi mà mọi thứ mới bắt đầu được kiến tạo.
- Nhân vật:
+ Tác phẩm có cốt truyện rất đơn giản, xoay quanh nhân vật nữ thần Lúa.
+ Xuất thân: nàng là con gái của Ngọc Hoàng – con gái của một vị thần thống trị tam giới. Nàng có xuất thân thần linh và rất đỗi cao quý.
+ Ngoại hình, hình dáng: cô gái xinh đẹp, hình dáng ẻo lả.
+ Công việc của thần: Theo lệnh Ngọc Hoàng thần xuống trần gian để duy trì sự sống của con người. Thần đã sáng tạo ra lúa, và phụ trách hết thảy mọi quy trình để tạo ra hạt lúa quý giá: gieo hạt, nảy mầm, kết bông, lúa chín tự bò về nhà. Con người chỉ việc ngắt bông bỏ vào nồi thì lúa sẽ thành cơm chín thơm ngon.
+ Tính tình của thần rất hay hờn dỗi. Và tác giả dân gian đã minh chứng cho tính cách ấy bằng sự kiện thần bị một cô gái trần gian đánh nên đã không làm lúa cho con người nữa, có lúc thần còn ko cho bông lúa chín…
=> Nhận xét:
+ Thần Lúa là vị thần có công lao rất lớn trong việc tạo ra nguồn sống cho con người. Vị thần có xuất thân cao quý nhưng tính cách cũng rất con người với hỉ nộ ái ố, giận hờn, chấp chước. Tính cách kiểu của cô gái xuất thân đài các, ẻo lả, thất thường.
+ Thông qua vị thần này, tác giả dân gian giải thích sự ra đời của cây lúa theo cách lí giải hồn nhiên, ngây thơ của mình.
- Yếu tố kì ảo: là thần thoại suy nguyên, câu chuyện hoang đường. Hình tượng thần hoàn toàn do hư cấu. Xuất thân của vị thần này, lẫn cả những chi tiết hạt lúa tự gieo mầm, sinh trưởng và kết bông, tự bò vào nhà… đều xuất phát từ những tưởng tượng của người cổ đại để cắt nghĩa, lí giải sự ra đời của lúa và những hiện tượng trong tự nhiên, nét văn hoá trong sinh hoạt của người bình dân.
- Chủ đề: Truyện sáng tạo ra hiện tượng các vị thần để giải thích hạt lúa hình thành như thế nào, quy trình tạo ra hạt lúa rất vất vả lắm công đoạn; những hiện tượng mất mùa trong sản xuất của người dân. Đồng thời, lí giải nguồn gốc của tục cúng hồn lúa sau mỗi mùa thu hoạch của người nông dân.
d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.
e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ, sáng tạo.
Lời giải
B. Cuộc trở về quê hương của người anh hùng
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Đề kiểm tra giữa kì 2 Văn 10 Cánh diều có đáp án (Đề 6)
Bộ 12 đề kiểm tra giữa học kì 1 Văn 10 Kết nối tri thức có đáp án - Đề 1
Đề kiểm tra học kì 2 Văn 10 Cánh diều có đáp án (Đề 3)
Đề kiểm tra học kì 2 Văn 10 Kết nối tri thức có đáp án (Đề 1)
Đề kiểm tra học kì 2 Văn 10 Kết nối tri thức có đáp án (Đề 9)
Đề kiểm tra học kì 2 Văn 10 Kết nối tri thức có đáp án (Đề 5)
Đề kiểm tra học kì 2 Văn 10 Chân trời sáng tạo có đáp án (Đề 5)
Đề kiểm tra giữa kì 2 Văn 10 Cánh diều có đáp án (Đề 10)