Câu hỏi:
09/12/2024 90ĐẺ NƯỚC
Tóm tắt tác phẩm:Thuở ấy, khi đất còn pạc lạc (xơ xác, rời rạc), nước còn pời lời (bùng nhùng), trời còn puổng luổng (mung lung), bỗng “mưa dầm mưa dãi”, nước ngập bao la núi đồi, 50 ngày nước mới rút, tự nhiên mọc lên một cây xanh có 90 cành, có một cành chọc trời, biến thành ông Thu Tha, bà Thu Thiên. Hai thần truyền lệnh làm ra đất, trời và muôn vật. Nhưng sau đó, trời nắng dữ dội 12 năm liền làm cho xơ xác. Thần Pồng Pều ao ước có một trận mưa lớn. Tức thì mưa to gió lớn chín mười ngày đêm, nước ngập bao la. Bảy tháng sau, nước rút. Tiếp đó là quá trình hình thành vũ trụ, hình thành con người. Phần được trích dưới đây là một trong hai rằn mở đầu của tác phẩm. Đẻ đất và Đẻ nước vốn là tên của hai rằn song “trong ý niệm của người Việt – Mường thì Đất – Nước còn mang ý nghĩa Tổ quốc, giống nòi, địa vực cư trú, nên tên của hai rằn này được dùng làm tên chung cho tác phẩm.
1. Con gà gáy trên đèo xao xác
Con ác kêu trên núi oang oang
Mặt trời lên, sáng rừng sáng bãi
Làm mùa không ra cơm
Sáng cả chín trời, mười phương
Lưới chài không ra cá
Nóng quá
Đất xác xơ
Đất cằn cỗi hanh khô
Dây sắn úa hết lá
Cây cau úa hết tầu
Rừng vàu không mọc măng
Con chim mò xuống đất
Con thú mò xuống nước
Chó thè lưỡi
Rái cá chạy lên đồi
Hạn chín tháng trời
Nắng mười hai năm xác đất
Cạn suối, vỡ mai ba ba
Khô đồi, gãy sừng hươu,
Nắng nhiều, cây hết lá
Nắng cả đất hết cỏ
Trâu ăn đất cóng
Người uống nước sương
Gà rừng kiếm nước ở mắt lóng bương.
2. Ông Pồng Pêu (thần nước)
Ngồi đan lưới đan chài ở cửa sổ
Trông ra ngoài ngõ
Trông lên trên trời
Ông Pồng Pêu ao ước
Ước ơi là ước
Ước sao được một trận mưa
Mưa dầm đề chín đêm mười bữa sáng
Mưa rào rào chín buổi sáng mười đêm
Mưa ở giữa đồng
Mưa vòng ra bờ suối
Mưa xói núi
Mưa mòn gió
Mưa từ chân trời này
Mưa sang chân trời nọ
Mưa mưa, gió gió
Mưa ngập ruộng sâu ruộng cạn
Mưa tràn bờ suối, bờ cao
3. Đồn rằng khi đó
Trời kéo mây ùn ùn
Trời đùn mây kìn kin
Gió ầm ầm bốn bên
Mây ùn lên từng đống
Mây kéo chống từng mảng
Mưa mưa, mây gió
Mây đen, mây vàng
Nghe cơn gió và vù
Nghe ù ù cơn mưa
Tiếng thần sấm thét xuống
Nữ thần sét xuống gào
Đầu đêm mưa to bằng hột cà
Sáng ra mưa to bằng quả bưởi
Mưa dù mưa dịn
Mưa chín đêm
Mưa liền chín ngày
Mưa bẻ cành, gãy lá
Mưa rước nàng Ngâu về trời
Mưa đưa chàng Ngâu qua sông Ngân
Mưa rửa sừng đàn nai
Mưa sạch lông chim phượng
Hôm đầu mưa ngập bụi
Hôm sau mưa ngập cây
4. Bốn tháng nước rút
Bốn tháng nước xuôi
Nước chín đồi đổ về một biển
Nước mười đồi đổ về một sông
Nước làm khó làm dễ
Xới đất đen lên bằng miệng ang
Xới đất vàng lên bằng miệng thúng
Trôi đàn cua đá
Trôi đàn ba ba đi thăm suối
Trôi đàn cá chuối đi thăm vực
Trôi đàn nòng nọc đi thăm đầm
Trôi đàn cá cơm đi ra bể rộng
Nước rút, nước xuôi
Nước dậy, nước đi […]
(Tuyển tập văn học dân gian Việt Nam, tập V, trang 21)
Văn bản trên thuộc thể loại truyện nào?
Sách mới 2k7: Tổng ôn Toán, Lí, Hóa, Văn, Sử, Địa…. kỳ thi tốt nghiệp THPT Quốc gia 2025, đánh giá năng lực (chỉ từ 110k).
Quảng cáo
Trả lời:
A. Sử thi
Câu hỏi cùng đoạn
Câu 2:
Đề tài của văn bản là gì?
Lời giải của GV VietJack
C. Công cuộc “đẻ nước” và sự hình thành muôn vật, con người, cuộc sống
Câu 3:
Dòng nào dưới đây nêu đúng không gian, thời gian trong văn bản?
Lời giải của GV VietJack
D. Không gian rộng lớn, thời gian không xác định
Câu 4:
Ông Pồng Pêu xuất hiện trong văn bản với tư thế, hành động nào?
Lời giải của GV VietJack
D. Trông trời, trông nước
Câu 5:
Khi chưa có nước, con người mong muốn điều gì?
Lời giải của GV VietJack
A. Đề cao vai trò của nước, mong muốn vạn vật thống nhất, hòa hợp cùng phát triển
Câu 6:
Việc xuất hiện thần Nước, thần Sấm, thần Sét tạo nên cuộc “đẻ nước” vĩ đại như thế nào?
Lời giải của GV VietJack
D. Hội tụ sức mạnh của thần linh, chứa đựng sức tàn phá của tự nhiên
Câu 7:
Dòng nào dưới đây không nêu đúng tác dụng của các biện pháp nghệ thuật trong văn bản trên?
Lời giải của GV VietJack
C. Chiều kích vũ trụ trong cảm hứng sáng tạo giá trị văn hóa cộng đồng
Câu 8:
Văn bản trên gửi gắm thông điệp gì đến với chúng ta?
Lời giải của GV VietJack
B. Lí giải sự hình thành của đất, sự xuất hiện muôn loài và sáng tạo giá trị văn hóa cộng đồng, mong muốn một cuộc sống yên ấm, trù phú
Câu 9:
Đoạn trích thể hiện nhận thức như thế nào về bối cảnh lịch sử văn hóa cổ xưa của các vùng dân tộc thiểu số? Anh/chị hãy viết đoạn văn ngắn (8 – 10 dòng) trình bày những nét tương đồng, gần gũi với nhận thức về bối cảnh xã hội hiện nay.
Lời giải của GV VietJack
- Nhận thức về bối cảnh lịch sử văn hóa cổ xưa: muốn đối thoại, lí giải sức mạnh tự nhiên, bước đầu ý thức được khả năng vô hạn của con người và quá trình khai phá đầy vinh quang và cả cay đắng,…
- HS liên hệ với bối cảnh hiện nay.
- HS lí giải bằng dẫn chứng từ văn bản.
CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ
Câu 1:
Hãy viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá chủ đề và một số nét đặc sắc về nghệ thuật của một truyện kể (thần thoại, truyền thuyết, truyện ngụ ngôn, truyện cười, truyện cổ tích) mà anh/chị yêu thích.
Câu 6:
Việc xuất hiện thần Nước, thần Sấm, thần Sét tạo nên cuộc “đẻ nước” vĩ đại như thế nào?
về câu hỏi!