Câu 2 (4,0 điểm)

 Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) so sánh hình cô thanh niên xung phong trong hai đoạn trích sau:

 

Tổ phá bom trên đường Rú Trét*                   (Trích) Năm cô gái công binh bật khỏi cửa hầm Lao về phía những quả bom chờ nổ Mười bàn chân chạy bộ Đạp lên đá gan gà Khát se môi không kịp hái lá chua Cành “chua ngút” choài mình theo gió…. […] Đã qua rồi những phút đợi chờ, Cờ hiệu vẫy hồng trên Rú Trét Xe hai phía rú ga băng qua dốc Cái chết cúi đầu Trời trưa lại nở căng vòm ngực Mang hình năm cô gái phá bom Đứng trên đỉnh trái tim sau phút hiểm nghèo.     (Trích Tình yêu sáng sớm,  Nguyễn Trọng Tạo, NXB Hội Văn nghệ Hà Tĩnh, 1972, tr.15-16)

Gửi em, cô thanh niên xung phong                         (Trích) Có lẽ nào anh lại mê em Một cô gái không nhìn rõ mặt Đại đội thanh niên đi lấp hố bom Áo em hình như trắng nhất.   Người tinh nghịch là anh dễ thân Bởi vì thế có em đứng gần Em ở Thạch Kim*, sao lại lừa anh nói là Thạch Nhọn Đêm ranh mãnh ngăn cái nhìn đưa đón   Em đóng cọc dài quanh hố bom Cái miệng em ngoa cho bạn cười giòn: Tiếng Hà Tĩnh nghe buồn cười đáo để Anh lặng người như trôi trong tiếng ru.   (Trích Vầng trăng quầng lửa, Phạm Tiến Duật, NXB Văn học, 1970)

 

* Rú Trét: địa danh xã Khánh Sơn, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An, là một trong những vị trí chiến lược trên tuyến đường Trường Sơn.

* Thạch Kim: một xã thuộc huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh.

a. Đảm bảo bố cục và dung lượng của bài văn nghị luận

Đảm bảo yêu cầu về bố cục và dung lượng (khoảng 600 chữ) của bài văn.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận

So sánh hình tượng cô thanh niên xung phong trong hai đoạn thơ Tổ phá bom trên đường Rú Trét và Gửi em, cô thanh niên xung phong.

0,5

c. Viết được bài văn nghị luận đảm bảo các yêu cầu

Lựa chọn được thao tác lập luận phù hợp, kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục 3 phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

- Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận.

- Thân bài: Triển khai vấn đề nghị luận:

+ Khái quát chung về tác giả, tác phẩm.

+ So sánh điểm tương đồng: Cả hai văn bản đều sử dụng thể thơ tự do, tái hiện lòng dũng cảm của nữ chiến sĩ thanh niên xung phong làm nhiệm vụ phá bom nguy hiểm trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Họ đều là những cô gái dũng cảm, kiên cường đối mặt hiểm nguy, gian khó mà không hề lùi bước, sờn lòng. Họ tuy vô danh, thầm lặng nhưng lại lập nên những chiến công phi thường. Hai đoạn thơ còn bộc lộ lòng biết ơn, sự cảm phục sâu sắc của hai nhà thơ dành cho họ.

+ So sánh điểm khác biệt:

++ Đoạn thơ Tổ phá bom trên đường Rú Trét đã tái hiện sinh động hình tượng cô thanh niên xung phong trong tình huống đối mặt hiểm nguy bật khỏi cửa hầm/Lao về phía những quả bom chờ nổ;Mười bàn chân chạy bộ/ Đạp lên đá gan gà;Khát se môi không kịp hái lá chua,… Hình tượng cô thanh niên xung phong được tái hiện bằng bút pháp tả thực mang đậm khuynh hướng sử thi.

 ++ Đoạn thơ Gửi em, cô thanh niên xung phong  đã tái hiện sống động hình ảnh cô gái thanh niên trong công việc san lấp hố bom ban đêm: Đại đội thanh niên đi lấp hố bom /Áo em hình như trắng nhất. Họ là những cô gái vui tươi, trẻ trung, hồn nhiên, yêu đời và tinh nghịch:“Em ở Thạch Kim, sao lại lừa anh nói là Thạch Nhọn”, “Cái miệng em ngoa cho bạn cười giòn”,… Hình ảnh cô thanh niên xung phong được xây dựng bằng bút pháp tả thực mang cảm hứng lãng mạn, cô gái được nhìn qua lăng kính của nhân vật “anh”.

+ Đánh giá và lí giải điểm tương đồng và khác biệt

++ Điểm tương đồng giữa hai đoạn thơ do cùng chung đề tài viết về người nữ thanh niên xung phong; cùng xuất phát từ cảm hứng trân trọng, ngợi ca của hai nhà thơ và cùng ra đời trong những năm tháng ác liệt của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.

++ Điểm khác biệt: Nguyễn Trọng Tạo đi sâu vào vẻ đẹp dũng cảm, vượt qua khó khăn của người lính; Phạm Tiến Duật lại khám phá phương diện tính cách hồn nhiên, lạc quan, yêu đời của nữ chiến sĩ. Điểm khác biệt xuất phát từ cá tính sáng tạo của mỗi nhà thơ.

- Kết bài: Khái quát vấn đề nghị luận.

2,5

d. Diễn đạt

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt, liên kết văn bản.

0,25

đ. Sáng tạo

 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

0,5