Câu hỏi:
12/03/2025 475
Trương Trọng, người quận Nhật Nam (vùng Bình Trị Thiên và Quảng Nam), có học hành ít nhiều và làm thuộc lại trong quận. Cuối năm 78, Trương Trọng được viên thái thú Nhật Nam cử sang kinh đô Lạc Dương (nay thuộc tỉnh Hà Nam, Trung Quốc) thay mặt thái thú tâu bày công việc trong quận lên vua Hán. Trương Trọng đến kinh đô, vào chầu vua Hán. Hán Minh Đế thấy Trương Trọng người thấp bé, lại là dân “man di” (mọi rợ) ngoài cõi xa, tỏ ý khinh thường, hỏi xách mé:
- Viên lại nhỏ kia (tiểu lại) người quận nào?
Trương Trọng khẳng khái trả lời:
- Tôi là kế lại, người thay mặt thái thú Nhật Nam vào chầu vua và dâng sớ lên triều đình, chứ không phải là một viên lại nhỏ. Bệ hạ muốn dùng người có tài cán hay chỉ muốn đo xương đo thịt?
Vua Hán nghe câu trả lời cứng cỏi và đúng đắn của Trương Trọng, thẹn lắm. Song không làm gì được. Mấy hôm sau, nhân ngày tết Nguyên đán, vua mở tiệc yến. Trăm quan vào chầu và chúc tết nhà vua. Trong số đó có Trương Trọng. Thấy Trương, vua Hán lại nghĩ đến nỗi thẹn thùng hôm trước... và muốn rửa thẹn. Nhân đông đủ các quan, vua Hán hỏi kháy Trương Trọng một câu:
- “Nhật Nam” có nghĩa là “ở phía nam mặt trời”. Ta nghe nói tất cả nhà cửa của quận Nhật Nam đều xoay hướng về phương Bắc để trông thấy mặt trời phải không?
Câu hỏi chứa đầy tính kiêu ngạo của một tên cầm đầu đế chế Hán rộng lớn ở phương Bắc, tự ví mình như mặt trời, mọi người phải ngưỡng mộ, sùng bái, phục tùng. Trương Trọng người phương Nam, một vùng đang bị phong kiến phương Bắc đô hộ. Nhân dân phương Nam có truyền thống quật cường bất khuất trong đấu tranh, cũng như có truyền thống “lấy vợ hiền hoà, làm nhà hướng nam” để tránh gió mùa đông bắc (gió bấc) lạnh lẽo trong mùa đông, đón gió mùa đông nam (gió nồm) mát mẻ trong mùa hè. Bị hỏi kháy, Trương Trọng vẫn bình tĩnh, đáp:
- “Nhật Nam” không phải là “ở phía nam mặt trời”. Kìa như đất Trung Nguyên (Trung Quốc), có quận gọi là “Vân Trung” nhưng quận đó có ở “trong mây” đâu, có quận gọi là “Kim Thành” nhưng có phải là “thành xây bằng vàng” đâu. Đặt tên thế thôi, chứ đều không phải thực như thế! Ở quận Nhật Nam, chỗ ở quan dân, tuỳ ý chọn hướng, đông tây nam bắc quay lại quay đi không nhất định!
Nước nhà bị mất, nhân dân bị đô hộ lầm than, riêng mình phải khuất thân làm nhân viên trong chính quyền địch để kiếm sống. Thế nhưng lời đối đáp với tên chúa tể triều đình phong kiến Đông Hán của Trương Trọng vẫn vang lên rắn rỏi, mạnh mẽ, sang sảng giữa kinh thành Lạc Dương. Thật không hổ thẹn là con em đất Việt phương Nam vốn nghìn xưa văn hiến!
(Trần Quốc Vượng, Đối đáp giỏi, In trong Nghìn xưa văn hiến, NXB Kim Đồng, Hà Nội, 2017)
Đâu là cách hiểu đúng nhất về từ “man di” trong đoạn trích trên?
Trương Trọng, người quận Nhật Nam (vùng Bình Trị Thiên và Quảng Nam), có học hành ít nhiều và làm thuộc lại trong quận. Cuối năm 78, Trương Trọng được viên thái thú Nhật Nam cử sang kinh đô Lạc Dương (nay thuộc tỉnh Hà Nam, Trung Quốc) thay mặt thái thú tâu bày công việc trong quận lên vua Hán. Trương Trọng đến kinh đô, vào chầu vua Hán. Hán Minh Đế thấy Trương Trọng người thấp bé, lại là dân “man di” (mọi rợ) ngoài cõi xa, tỏ ý khinh thường, hỏi xách mé:
- Viên lại nhỏ kia (tiểu lại) người quận nào?
Trương Trọng khẳng khái trả lời:
- Tôi là kế lại, người thay mặt thái thú Nhật Nam vào chầu vua và dâng sớ lên triều đình, chứ không phải là một viên lại nhỏ. Bệ hạ muốn dùng người có tài cán hay chỉ muốn đo xương đo thịt?
Vua Hán nghe câu trả lời cứng cỏi và đúng đắn của Trương Trọng, thẹn lắm. Song không làm gì được. Mấy hôm sau, nhân ngày tết Nguyên đán, vua mở tiệc yến. Trăm quan vào chầu và chúc tết nhà vua. Trong số đó có Trương Trọng. Thấy Trương, vua Hán lại nghĩ đến nỗi thẹn thùng hôm trước... và muốn rửa thẹn. Nhân đông đủ các quan, vua Hán hỏi kháy Trương Trọng một câu:
- “Nhật Nam” có nghĩa là “ở phía nam mặt trời”. Ta nghe nói tất cả nhà cửa của quận Nhật Nam đều xoay hướng về phương Bắc để trông thấy mặt trời phải không?
Câu hỏi chứa đầy tính kiêu ngạo của một tên cầm đầu đế chế Hán rộng lớn ở phương Bắc, tự ví mình như mặt trời, mọi người phải ngưỡng mộ, sùng bái, phục tùng. Trương Trọng người phương Nam, một vùng đang bị phong kiến phương Bắc đô hộ. Nhân dân phương Nam có truyền thống quật cường bất khuất trong đấu tranh, cũng như có truyền thống “lấy vợ hiền hoà, làm nhà hướng nam” để tránh gió mùa đông bắc (gió bấc) lạnh lẽo trong mùa đông, đón gió mùa đông nam (gió nồm) mát mẻ trong mùa hè. Bị hỏi kháy, Trương Trọng vẫn bình tĩnh, đáp:
- “Nhật Nam” không phải là “ở phía nam mặt trời”. Kìa như đất Trung Nguyên (Trung Quốc), có quận gọi là “Vân Trung” nhưng quận đó có ở “trong mây” đâu, có quận gọi là “Kim Thành” nhưng có phải là “thành xây bằng vàng” đâu. Đặt tên thế thôi, chứ đều không phải thực như thế! Ở quận Nhật Nam, chỗ ở quan dân, tuỳ ý chọn hướng, đông tây nam bắc quay lại quay đi không nhất định!
Nước nhà bị mất, nhân dân bị đô hộ lầm than, riêng mình phải khuất thân làm nhân viên trong chính quyền địch để kiếm sống. Thế nhưng lời đối đáp với tên chúa tể triều đình phong kiến Đông Hán của Trương Trọng vẫn vang lên rắn rỏi, mạnh mẽ, sang sảng giữa kinh thành Lạc Dương. Thật không hổ thẹn là con em đất Việt phương Nam vốn nghìn xưa văn hiến!
(Trần Quốc Vượng, Đối đáp giỏi, In trong Nghìn xưa văn hiến, NXB Kim Đồng, Hà Nội, 2017)
Đâu là cách hiểu đúng nhất về từ “man di” trong đoạn trích trên?
Quảng cáo
Trả lời:
Giải bởi Vietjack
Đáp án đúng là A
Phương pháp giải
Căn cứ vào nội dung đoạn trích.
Dạng bài Đọc hiểu câu hỏi kết hợp
Lời giải
- “Man di” là một thuật ngữ cổ dùng để chỉ các dân tộc hoặc nhóm người bị nước lớn coi là “khác biệt”, “kém phát triển”, hoặc không thuộc nền văn hóa chính thống của họ. Từ này mang tính chất đánh giá thấp và thiếu tôn trọng đối với các dân tộc hoặc nhóm người khác. Trong đoạn trích trên, từ “mọi rợ” đi kèm chú thích cho từ “man di” cho thấy sự miệt thị của Trung Quốc đối với dân tộc ta.
- Các từ “khiêu khích”, “công kích” hay “đả kích” là cách hiểu chưa đúng về từ ngữ này vì nó mang tính chất gay gắt và khiêu khích chiến tranh.
Câu hỏi cùng đoạn
Câu 2:
Trong đoạn trích, tác giả sử dụng các phương thức biểu đạt nào?
Trong đoạn trích, tác giả sử dụng các phương thức biểu đạt nào?
Lời giải của GV VietJack
Đáp án đúng là C
Phương pháp giải
Căn cứ vào nội dung đoạn trích.
Dạng bài Đọc hiểu câu hỏi kết hợp
Lời giải
- Đoạn trích trên sử dụng các phương thức biểu đạt sau:
+ Miêu tả: Miêu tả chi tiết về nhân vật Trương Trọng, tình huống gặp gỡ vua Hán, và cách hành động của Trương Trọng trong bối cảnh lịch sử và xã hội.
+ Tự sự: Kể lại câu chuyện về chuyến đi của Trương Trọng từ quận Nhật Nam đến kinh đô Lạc Dương, phản ứng của vua Hán, và cách Trương Trọng đối phó với sự khinh thường của vua.
+ Nghị luận: Đưa ra các quan điểm và lý lẽ của Trương Trọng khi phản bác các câu hỏi của vua Hán, đặc biệt là qua các câu trả lời sắc bén và thông minh của ông.
+ Biểu cảm: Sự cảm phục của người viết qua câu cảm thán “Thật không hổ thẹn là con em đất Việt phương Nam vốn nghìn xưa văn hiến!”.
- Liệt kê và đối thoại không phải là phương thức biểu đạt.
Câu 3:
Vua Hán Minh Đế đã thể hiện sự khinh thường Trương Trọng bằng cách nào trong lần đầu gặp gỡ?
Vua Hán Minh Đế đã thể hiện sự khinh thường Trương Trọng bằng cách nào trong lần đầu gặp gỡ?
Lời giải của GV VietJack
Đáp án đúng là B
Phương pháp giải
Căn cứ vào nội dung đoạn trích.
Dạng bài Đọc hiểu câu hỏi kết hợp
Lời giải
- Trong lần đầu gặp gỡ, vua Hán Minh Đế đã hỏi: “Viên lại nhỏ kia (tiểu lại) người quận nào?”. Câu hỏi mang hàm ý chê bai ngoại hình nhỏ bé và xuất xứ thấp kém (đến từ một quận nhỏ, kém phát triển) của viên quan.
-> Vua Hán Minh Đế đã thể hiện sự khinh thường Trương Trọng bằng cách Mỉa mai ngoại hình và tra hỏi về xuất xứ của Trương Trọng.
- Phân tích, loại trừ:
+ Đáp án A sai vì chưa đầy đủ.
+ Đáp án C sai vì lần đầu gặp mặt, vua chưa đề cập đến việc xây nhà cửa.
+ Đáp án D sai vì câu này phản ánh chưa đầy đủ.
Câu 4:
Trong câu trả lời vua Hán về “Nhật Nam”, Trương Trọng đã sử dụng thao tác lập luận chính nào?
Trong câu trả lời vua Hán về “Nhật Nam”, Trương Trọng đã sử dụng thao tác lập luận chính nào?
Lời giải của GV VietJack
Đáp án đúng là C
Phương pháp giải
Căn cứ vào các thao tác lập luận đã học.
Dạng bài Đọc hiểu câu hỏi kết hợp
Lời giải
- Trong câu hỏi kháy của vua về “Nhật Nam”, Trương Trọng đã trả lời như sau: “Nhật Nam” không phải là “ở phía nam mặt trời”. Kìa như đất Trung Nguyên (Trung Quốc), có quận gọi là “Vân Trung” nhưng quận đó có ở “trong mây” đâu, có quận gọi là “Kim Thành” nhưng có phải là “thành xây bằng vàng” đâu. Đặt tên thế thôi, chứ đều không phải thực như thế! Ở quận Nhật Nam, chỗ ở quan dân, tuỳ ý chọn hướng, đông tây nam bắc quay lại quay đi không nhất định!
- Dễ dàng nhận thấy trong câu trả lời trên, Trương Trọng dùng thao tác bác bỏ là chủ yếu và mục đích lớn nhất của ông cũng để bác bỏ cách hiểu sai của vua Hán:
+ Bác bỏ suy nghĩ của vua Hán định nghĩa về “Nhật Nam”: “Nhật Nam” không phải là “ở phía nam mặt trời”.
+ Bác bỏ cách hiểu theo chữ nghĩa về quận Vân Trung: có quận gọi là “Vân Trung” nhưng quận đó có ở “trong mây” đâu
+ Bác bỏ cách hiểu theo chữ nghĩa về quận Kim Thành: có quận gọi là “Kim Thành” nhưng có phải là “thành xây bằng vàng” đâu
+ Bác bỏ cách hiểu sai lầm về tên theo mặt chữ của các quận: Đặt tên thế thôi, chứ đều không phải thực như thế.
=> Ông bác bỏ một cách logic và chặt chẽ sự kiêu ngạo và hiểu lầm của vua Hán về vùng đất Nhật Nam.
- Các thao tác lập luận khác có xuất hiện trong câu trả lời của Trương Trọng nhưng không tiêu biểu và nổi bật bằng thao tác bác bỏ.
Câu 5:
Hành động nào của Trương Trọng thể hiện truyền thống quật cường của nhân dân phương Nam?
Hành động nào của Trương Trọng thể hiện truyền thống quật cường của nhân dân phương Nam?
Lời giải của GV VietJack
Đáp án đúng là B
Phương pháp giải
Căn cứ vào nội dung đoạn trích.
Dạng bài Đọc hiểu câu hỏi kết hợp
Lời giải
- Hành động khéo léo đáp trả câu hỏi của vua Hán bằng sự thông minh và kiên cường của Trương Trọng thể hiện rõ truyền thống quật cường của nhân dân phương Nam, khi Trương Trọng không chỉ phản bác lại một cách khôn ngoan mà còn thể hiện sự kiên cường, không khuất phục trước sự miệt thị và kiêu ngạo của vua Hán. Qua câu trả lời, Trương Trọng đã giữ vững phẩm giá và lòng tự hào dân tộc của mình, điều này phản ánh tinh thần quật cường của người dân phương Nam trong bối cảnh bị đô hộ.
- Phân tích, loại trừ: từ “quật cường” được hiểu là cứng cỏi, không chịu khuất phục. Các đáp án A, C, D đều không đề cập tới sự quật cường.
Sách thầy cô Vietjack biên soạn:
- Tuyển tập 30 đề thi đánh giá năng lực Đại học Quốc gia Hà Nội 2025 (Tập 1) ( 39.000₫ )
- Tuyển tập 30 đề thi đánh giá năng lực Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh (2 cuốn) ( 140.000₫ )
- Tuyển tập 15 đề thi Đánh giá tư duy Đại học Bách Khoa Hà Nội 2025 (Tập 1) ( 39.000₫ )
- Tuyển tập 30 đề thi đánh giá năng lực Đại học Quốc gia Hà Nội, TP Hồ Chí Minh (2 cuốn) ( 150.000₫ )
CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ
Lời giải
Đáp án đúng là B
Phương pháp giải
Công thức Bayes: 
.
Lời giải
Gọi 
lần lượt là các biến cố "chọn một sinh viên giỏi, khá, trung bình vào thi"
Gọi 
là biến cố "sinh viên được chọn vào thi trả lời được cả 4 câu".
Ta có: 
.
2 sinh viên giỏi trả lời được 
các câu hỏi, nên 2 sinh viên này trả lời được cả 20 câu hỏi trong đề cương ôn tập.
3 sinh viên khá trả lời được 
các câu hỏi, nên 3 sinh viên này trả lời được 
câu hỏi trong đề cương ôn tập.
5 sinh viên trung bình trả lời được 
các câu hỏi, nên 5 sinh viên này chỉ trả lời được 
câu hỏi trong đề cương ôn tập.
Do đó 
; 
.
Áp dụng công thức xác suất toàn phần:
Xác suất để sinh viên được chọn vào thi là sinh viên khá, biết sinh viên đó trả lời được cả 4 câu hỏi là 
Lời giải
Đáp án đúng là C
Phương pháp giải
Cho 
và 
là hai biến cố, trong đó 
. Khi đó 
.
Lời giải
Gọi là biến cố "người được chọn ra không nhiễm bệnh".
Và là biến cố "người được chọn ra không có phản ứng dương tính"
Theo bài ta có: 
.
Do đó: 
.
Xác suất để người được chọn ra không nhiễm bệnh và không có phản ứng dương tính là
.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
🔥 Đề thi HOT:
-
Đề thi thử ĐGNL ĐHQG Hà Nội năm 2023-2024 (Đề 20)
-
Bộ 20 đề thi Đánh giá năng lực ĐHQG Hà Nội form 2025 có đáp án (Đề 1)
-
Đề thi Đánh giá năng lực ĐHQG Hà Nội form 2025 có đáp án (Đề 1)
-
Đề thi Đánh giá năng lực ĐHQG Hà Nội năm 2024 - 2025 có đáp án (Đề 15)
-
ĐGNL ĐHQG Hà Nội - Tư duy định tính - Tìm và phát hiện lỗi sai
-
Đề thi Đánh giá năng lực ĐHQG Hà Nội năm 2024 - 2025 có đáp án (Đề 30)
-
Đề thi Đánh giá năng lực ĐHQG Hà Nội năm 2024 - 2025 có đáp án (Đề 1)
-
Đề thi Đánh giá năng lực ĐHQG Hà Nội form 2025 có đáp án (Đề 3)