Anh/ chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích văn bản “Đêm thơm” của Nguyễn Nhật Ánh.

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích văn bản “Đêm thơm” của Nguyễn Nhật Ánh.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Nguyễn Nhật Ánh – cây bút nổi tiếng viết cho thiếu nhi với giọng văn trong trẻo, dịu dàng, đậm chất thơ.

- Giới thiệu truyện ngắn “Đêm thơm” – một lát cắt nhỏ trong đời sống gia đình giản dị, chan chứa yêu thương.

- Khái quát vấn đề cần nghị luận: Văn bản thể hiện vẻ đẹp của tình cảm gia đình, sự hy sinh thầm lặng của cha mẹ, tình yêu thiên nhiên, và khát vọng sống trong sáng của tuổi trẻ.

* Thân bài:

1. Hoàn cảnh sống và tâm hồn của nhân vật “tôi” (Ti)

- “Tôi” là một cô bé bước vào cấp 3, sống trong một gia đình nghèo nhưng tràn đầy yêu thương.

- Ý thức được sự vất vả của ba mẹ, sự hy sinh của chị gái nên rất nỗ lực học tập.

- Tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên, yêu mảnh vườn quê hương, đặc biệt yêu ánh trăng và hoa lá – biểu hiện của một tâm hồn trong trẻo, mộng mơ, tinh tế.

2. Tình yêu thương và sự hy sinh của ba mẹ Ti

- Ba mẹ làm công nhân viên, phải làm thêm nhiều công việc để có tiền nuôi con ăn học.

- Cảm giác “ân hận” vì chị Thảo phải nghỉ học sớm khiến ba mẹ càng quyết tâm cho Ti học đến nơi đến chốn.

- Món quà nhỏ – chiếc đồng hồ – thể hiện sự chu đáo, yêu thương và tự hào của ba mẹ.

- Câu nói giản dị mà cảm động: “Dù cực khổ cách mấy, ba me vẫn sẵn sàng vượt qua…” – thể hiện sâu sắc triết lí sống vì con cái của các bậc cha mẹ.

3. Không gian nghệ thuật: ngôi vườn – trăng – hương hoa

- Hình ảnh ánh trăng như dòng sữa, hoa lài trắng muốt, gió đêm mát rượi – tất cả tạo nên một không gian nên thơ, dịu dàng, chan hòa cảm xúc.

- Hình ảnh “dòng sữa trắng ngần rót xuống trần gian” giàu chất thơ, biểu tượng cho sự ngọt ngào, tinh khôi của cuộc sống và tình cảm gia đình.

- Không gian ấy làm nổi bật chiều sâu tâm hồn của nhân vật và tạo nên sự cộng hưởng giữa con người – thiên nhiên – tình thân.

4. Ý nghĩa nhân văn sâu sắc

Văn bản thể hiện:

- Niềm trân trọng những giá trị giản dị: gia đình, quê hương, thiên nhiên.

- Tôn vinh tình cảm gia đình, nhất là sự hi sinh âm thầm của cha mẹ.

- Bồi đắp tinh thần tự lập, trách nhiệm của tuổi trẻ trước gia đình và cuộc sống.

* Kết bài:

- Khẳng định giá trị của văn bản “Đêm thơm”: một bức tranh nhẹ nhàng nhưng sâu lắng về cuộc sống và tình cảm gia đình.

- Gợi mở liên hệ: Mỗi người đọc, đặc biệt là học sinh, cần biết trân trọng gia đình, biết cố gắng học tập để xứng đáng với tình yêu thương và sự hi sinh của cha mẹ.

Bài viết tham khảo

Đêm thơm là một truyện ngắn tiêu biểu cho phong cách nhẹ nhàng, trong trẻo và giàu chất nhân văn của Nguyễn Nhật Ánh – cây bút được yêu mến bởi khả năng khơi dậy những rung động dịu dàng trong tâm hồn người đọc, đặc biệt là lứa tuổi học trò. Văn bản không chỉ là một lát cắt đời sống của một cô bé bước vào cấp 3, mà còn là bản hòa ca sâu lắng về tình cảm gia đình, sự hy sinh thầm lặng của cha mẹ và vẻ đẹp thanh sạch của tuổi mới lớn.

Nhân vật “tôi” – một cô bé tên Ti – hiện lên trong khung cảnh đêm trăng đầu thu ngập tràn hương hoa và ánh sáng, với một tâm hồn nhạy cảm, giàu mộng mơ và chan chứa yêu thương. Dù không học giỏi xuất sắc, nhưng cô đã nỗ lực vươn lên trong hoàn cảnh khó khăn. Nhà nghèo, ba mẹ là công nhân viên, phải làm thêm nhiều công việc ngoài giờ để kiếm sống. Đặc biệt, việc chị Thảo phải nghỉ học sớm để đi làm thuê là một vết gợn khiến ba mẹ day dứt, càng thêm quyết tâm nuôi dưỡng giấc mơ học hành của Ti. Cô bé hiểu rõ điều đó, và cũng nhận thức rằng học tập là trách nhiệm, là nghĩa vụ chứ không phải điều kiện để đòi hỏi phần thưởng.

Đằng sau sự trưởng thành của cô bé là tình yêu thương và sự hy sinh bền bỉ, lặng thầm của ba mẹ. Dù kinh tế eo hẹp, họ vẫn cố gắng dành dụm để mua cho con món quà nhỏ – một chiếc đồng hồ, như một cách âm thầm khích lệ con bước vào một chặng đường mới. Những câu nói giản dị của ba như: “Dù cực khổ cách mấy, ba mẹ vẫn sẵn sàng vượt qua, miễn sao con chăm chỉ học hành” là lời nhắn gửi mộc mạc mà sâu xa, thể hiện triết lí sống vì con cái của những bậc làm cha mẹ. Trong một xã hội còn nhiều khó khăn, tình cảm ấy không ồn ào mà luôn hiện hữu trong từng hành động, từng ánh mắt, giọng nói, và cả trong gói quà nhỏ cầm tay.

Không gian nghệ thuật trong truyện cũng góp phần quan trọng vào việc tạo nên chất thơ cho tác phẩm. Ánh trăng “như dòng sữa ngọt ngào”, hương hoa vương vấn, gió mát rượi, mảnh vườn nhỏ gắn bó với tuổi thơ – tất cả vẽ nên một khung cảnh yên bình, thanh sạch và ấm áp tình thân. Hình ảnh ẩn dụ “dòng sữa trắng ngần rót xuống trần gian” không chỉ tạo vẻ đẹp lãng mạn cho không gian mà còn tượng trưng cho sự thanh khiết, tinh khôi của tình cảm gia đình và mối giao hòa giữa con người với thiên nhiên.

Với lối kể nhẹ nhàng, văn phong tinh tế và đậm chất trữ tình, Nguyễn Nhật Ánh đã đem đến cho người đọc một tác phẩm giản dị mà xúc động. “Đêm thơm” không chỉ là một đêm trăng, mà là đêm của tình yêu thương, đêm của sự trưởng thành, và đêm của những thổn thức trong trẻo rất đỗi nhân văn. Qua đó, người đọc – đặc biệt là thế hệ trẻ – thêm hiểu, thêm yêu và trân quý hơn những điều bình dị quanh mình: mái nhà, cha mẹ, ánh trăng, và cả những hy sinh lặng thầm mà cao quý.