Giả sử một quốc gia có tranh chấp biên giới lãnh hải với quốc gia láng giềng. Trình bày các quyền và nghĩa vụ của quốc gia có liên quan trong việc áp dụng công pháp quốc tế về lãnh hải và các vùng biển chủ quyền, theo đó phải tôn trọng nguyên tắc giải quyết tranh chấp hòa bình.

1/Nguyên tắc bảo vệ của người tị nạn theo Công ước 1951

Theo Công ước về Trạng thái của Người tị nạn 1951, người tị nạn là những cá nhân bị迫 phải rời bỏ quốc gia gốc vì sợ bị đe dọa tính mạng, tự do, hoặc an ninh do các lý do như chủng tộc, tôn giáo, quốc tịch, hoặc quan điểm chính trị. Công ước quy định rõ các quyền và nghĩa vụ của người tị nạn, cùng với nguyên tắc bảo vệ mạnh mẽ từ các quốc gia thành viên.

- Nguyên tắc không hồi hương (Non-refoulement): Đây là nguyên tắc quan trọng trong Công ước 1951, nghĩa là các quốc gia không được phép trục xuất hoặc đưa người tị nạn trở về quốc gia mà họ có thể bị đe dọa tính mạng hoặc bị đối xử tàn bạo. Điều này phản ánh việc bảo vệ quyền con người cơ bản của người tị nạn, bao gồm quyền sống và quyền không bị tra tấn hoặc bị đối xử tàn ác.

- Quyền bảo vệ pháp lý: Theo công pháp quốc tế, người tị nạn có quyền được công nhận trạng thái tị nạn và hưởng các quyền bảo vệ pháp lý ở quốc gia lưu trú, bao gồm quyền tự do di chuyển trong lãnh thổ quốc gia lưu trú và quyền không bị trục xuất về quốc gia mà họ gặp nguy hiểm.

2/Nghĩa vụ bảo vệ của quốc gia đối với người tị nạn

- Thực thi nguyên tắc không hồi hương: Quốc gia tiếp nhận người tị nạn phải tôn trọng nguyên tắc không hồi hương, điều này có nghĩa là họ không được phép trục xuất người tị nạn về quốc gia mà họ có thể phải đối mặt với nguy hiểm. Nguyên tắc này đòi hỏi quốc gia phải đánh giá nguy cơ mà người tị nạn có thể gặp phải khi trở về quốc gia của họ.

- Cấp giấy tờ và bảo vệ quyền lợi: Quốc gia tiếp nhận người tị nạn có nghĩa vụ cấp giấy tờ cư trú, bảo vệ quyền lợi của người tị nạn trong lãnh thổ của mình, bao gồm quyền tiếp cận các dịch vụ y tế, giáo dục và quyền lao động. Quốc gia sở tại cũng phải tạo điều kiện để người tị nạn có thể hòa nhập và sống với sự bảo vệ xã hội, văn hóa.

- Quyền được hưởng đối xử công bằng: Các quốc gia tiếp nhận người tị nạn phải đối xử công bằng, bảo vệ tính mạng và tài sản của họ. Các quốc gia không được phân biệt đối xử giữa công dân và người tị nạn, cũng như không được áp dụng các điều kiện nghiêm ngặt hơn đối với người tị nạn so với công dân của họ trong các lĩnh vực xã hội, kinh tế.

3/Trong bối cảnh quốc gia có chiến tranh hoặc đàn áp chính trị

- Cung cấp sự bảo vệ: Khi một quốc gia đang trong tình trạng chiến tranh hoặc có đàn áp chính trị, các quốc gia khác phải đảm bảo quyền bảo vệ người tị nạn, đảm bảo họ không bị hồi hương về quốc gia mà họ có thể phải đối mặt với nguy hiểm. Đây là nghĩa vụ quốc tế quan trọng trong bảo vệ quyền con người theo các điều ước quốc tế về quyền tị nạn.

- Chế độ bảo vệ đặc biệt: Các quốc gia trong tình trạng chiến tranh hoặc đàn áp chính trị có thể yêu cầu thêm sự hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế. Tuy nhiên, các quốc gia tiếp nhận người tị nạn cần phải tuân thủ nguyên tắc không hồi hương và không đẩy người tị nạn vào tình trạng nguy hiểm.

=> Kết luận: Quốc gia có nghĩa vụ bảo vệ người tị nạn thông qua việc tôn trọng các nguyên tắc quốc tế như không hồi hương và bảo vệ quyền lợi của họ theo các điều ước quốc tế. Trong bối cảnh quốc gia có chiến tranh hoặc đàn áp chính trị, việc tuân thủ các nguyên tắc này càng trở nên quan trọng, giúp bảo vệ tính mạng và quyền con người của người tị nạn, đồng thời hỗ trợ hòa bình và ổn định trong cộng đồng quốc tế.

- Quyền của quốc gia ven biển trong lãnh hải là rất quan trọng, vì lãnh hải không chỉ là phần lãnh thổ trên biển của quốc gia mà còn là vùng biển nơi quốc gia này có quyền chủ quyền tuyệt đối để bảo vệ và khai thác tài nguyên. Tuy nhiên, quyền này không phải là không có giới hạn, bởi vì các quốc gia khác vẫn có quyền "đi qua vô hại" trong lãnh hải của quốc gia ven biển, miễn là việc đi qua không gây ảnh hưởng đến hòa bình, an ninh và trật tự của quốc gia ven biển.

- Để thực thi quyền trong lãnh hải, quốc gia ven biển cần thực hiện các biện pháp sau:

+ Kiểm soát và quản lý các hoạt động hàng hải: Quốc gia ven biển có quyền kiểm tra và yêu cầu các tàu thuyền của quốc gia khác đi qua lãnh hải phải tuân thủ các quy định của quốc gia này. Điều này bao gồm việc yêu cầu tàu thuyền cung cấp giấy tờ, kiểm tra hàng hóa, và yêu cầu tàu thuyền thực hiện các biện pháp an toàn trên biển. Trong trường hợp có hành vi xâm phạm quyền lợi của quốc gia ven biển, quốc gia này có thể yêu cầu tàu thuyền phải rời khỏi lãnh hải.

+ Bảo vệ tài nguyên và bảo vệ môi trường biển: Quốc gia ven biển có quyền khai thác tài nguyên thiên nhiên trong lãnh hải của mình, bao gồm tài nguyên sinh vật biển và khoáng sản dưới đáy biển. Để thực thi quyền này, quốc gia ven biển có thể cấp phép cho các công ty khai thác hoặc tự mình thực hiện các hoạt động thăm dò, khai thác tài nguyên. Quốc gia ven biển cũng có quyền áp dụng các biện pháp bảo vệ môi trường biển, như yêu cầu tàu thuyền không xả chất thải độc hại vào biển hoặc ngừng các hoạt động có thể gây ô nhiễm.

+ Tổ chức các biện pháp cưỡng chế:Trong trường hợp các tàu thuyền nước ngoài vi phạm các quy định của quốc gia ven biển, quốc gia này có quyền áp dụng các biện pháp cưỡng chế, bao gồm việc xử phạt, yêu cầu tàu thuyền rời khỏi lãnh hải hoặc thậm chí tịch thu tàu thuyền nếu hành vi vi phạm nghiêm trọng. Các biện pháp này được thực hiện thông qua các cơ quan như hải quân, cảnh sát biển hoặc các cơ quan chức năng có thẩm quyền.

+ Hợp tác quốc tế và giải quyết tranh chấp:Ngoài việc áp dụng các biện pháp trong nước, quốc gia ven biển cũng có thể hợp tác với các quốc gia khác hoặc các tổ chức quốc tế, như Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) và các cơ quan giải quyết tranh chấp quốc tế, để bảo vệ quyền lợi của mình trong lãnh hải. Việc giải quyết tranh chấp qua các kênh pháp lý quốc tế, chẳng hạn như Tòa án Quốc tế về Luật Biển (ITLOS), là một công cụ hữu hiệu để bảo vệ quyền lợi của quốc gia ven biển trong trường hợp có tranh chấp liên quan đến quyền chủ quyền và quyền tài phán.

=> Kết luận: Quyền của quốc gia ven biển trong lãnh hải bao gồm quyền chủ quyền tuyệt đối về kiểm soát hàng hải, khai thác tài nguyên, và bảo vệ môi trường biển. Quốc gia ven biển có quyền thực thi các quyền này thông qua các biện pháp pháp lý, hành chính và quân sự, bao gồm kiểm tra tàu thuyền, áp dụng các biện pháp cưỡng chế và bảo vệ tài nguyên. Tuy nhiên, quyền này không phải là không có giới hạn, bởi vì các quốc gia khác có quyền đi qua vô hại trong lãnh hải. Để thực thi quyền trong lãnh hải, quốc gia ven biển cũng có thể hợp tác với các tổ chức quốc tế để giải quyết các tranh chấp và bảo vệ quyền lợi của mình.