II. Viết (6,0 điểm)

(2,0 điểm) Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày quan điểm của anh/chị về vai trò của ước mơ đối với tuổi trẻ.

Thể loại: thần thoại

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

-Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Phân tích, đánh giá truyện Chử Lầu.

c Triển khai vấn đề nghị luận

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

1. Mở bài

- Giới thiệu truyện thần thoại Chử Lầu – một tác phẩm dân gian đặc sắc của dân tộc H’Mông.

- Dẫn dắt vào vấn đề: Phân tích, đánh giá nội dung và nghệ thuật để làm nổi bật tư tưởng, tình cảm của cộng đồng dân tộc gửi gắm qua hình tượng Chử Lầu.

2. Thân bài

* Giới thiệu khái quát nội dung truyện

- Chử Lầu là vị thần sáng tạo vũ trụ, con người, vạn vật và ban phát quy luật vận hành của tự nhiên, xã hội.

- Truyện giải thích nguồn gốc trời đất, ngày đêm, con người, cái chết, nghề nông và các hiện tượng tự nhiên.

* Phân tích nội dung truyện

- Hình tượng Chử Lầu – vị thần sáng tạo vũ trụ

+ Tạo ra trời đất, mặt trời, mặt trăng, sao, cây cối, muôn loài, con người.

+ Thổi hồn vào vạn vật → thể hiện quan niệm vạn vật hữu linh.

+ Thể hiện tư duy thần thoại sơ khai: coi các hiện tượng tự nhiên là do thần linh sắp đặt.

- Giải thích các hiện tượng tự nhiên và xã hội

+ Ngày đêm: bắt nguồn từ chuyện bắn mặt trời và mặt trăng, gà gọi chúng trở lại.

+ Sự sống và cái chết: ban đầu con người được tái sinh nhưng vì phạm luật → từ đó "chết là hết".

+ Lao động sản xuất: ban đầu nhẹ nhàng, do lời xin của con người nên sinh ra cỏ và vất vả.

→ Phản ánh nhận thức dân gian về sự biến đổi của đời sống và giải thích bằng tư duy huyền thoại.

- Thể hiện triết lý dân gian sâu sắc

+ Nhân dân gán cho thần linh vai trò tổ chức thế giới, nhưng cũng phản ánh trách nhiệm và hậu quả từ hành động của con người.

+ Khen thưởng (cho gà mào đỏ) – trừng phạt (đày con người chết luôn, cấm đến vườn thần) → đề cao luật lệ, quy tắc sống.

+ Thể hiện ước mơ về cuộc sống tốt đẹp và lời cảnh báo về những hành vi thiếu trách nhiệm, ích kỷ.

* Đặc sắc nghệ thuật

- Yếu tố kỳ ảo, hoang đường: mặt trời, mặt trăng có hồn, bay về; lúa bay về tận nhà; vườn Din-giang-ca…

- Cốt truyện giàu kịch tính, chia thành nhiều lớp truyện nhỏ – vừa ly kỳ, vừa hấp dẫn.

- Nhân hóa các hiện tượng tự nhiên: thần linh hóa mặt trời, mặt trăng, cây cỏ… → thể hiện tư duy thần thoại phong phú.

- Ngôn ngữ mộc mạc, đậm màu sắc dân gian và bản sắc dân tộc H’Mông.

3. Kết bài

- Khẳng định giá trị của thần thoại Chử Lầu: không chỉ là lời giải thích về vũ trụ và cuộc sống mà còn thể hiện tư tưởng nhân văn, triết lý dân gian sâu sắc.

- Qua hình tượng Chử Lầu, người H’Mông thể hiện niềm tin, lòng biết ơn và khát vọng sống hài hòa với thiên nhiên và thần linh.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

-Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.