Văn bản ngữ liệu

MÓN QUÀ SINH NHẬT

Nhân kỉ niệm ngày sinh năm nay của tôi, bạn bè đến chơi vui vẻ quá. Suốt cả buổi sáng, nhà tôi tấp nập kẻ ra, người vào, tiếng cười nói ríu ra ríu rít không ngớt. Hai chiếc bình cắm đầy hoa. Hoa hồng bạch, hoa hồng nhung, hoa cẩm chướng, hoa mặt trời, lại có những bông hoa cỏ nhỏ xíu màu tím nhạt mà tôi rất thích nữa. Các bạn tôi ngồi chật cả nhà, bao nhiêu ghế mượn thêm của nhà cô Ba cũng không đủ, có chỗ hai bạn phải ngồi chung một ghế, chật chội nhưng mà vui. Nhiều bạn còn mang cả quà đến tặng tôi nữa. Tôi nhận được nhiều thứ quá: nào cặp tóc, nào sổ, nào khăn mùi soa,... bao nhiêu thứ bày la liệt trên bàn.

Vui thì vui thật, xong tôi vẫn bồn chồn không yên. Không hiểu sao cái Trinh, đứa bạn thân nhất của tôi, giờ này vẫn chưa đến. Chẳng lẽ nó lại quên ngày vui của tôi? Không, con bé vốn chu đáo lắm kia mà! Bạn bè đã bắt đầu ra về lác đác, tôi cũng bồn chồn. Tôi không trách Trinh nữa mà bắt đầu lo. Hay là... Trinh đã gặp tai nạn gì giữa đường chăng?

Tôi đang đăm chiêu nghĩ ngợi, chợt cái Thanh reo lên:

- Kia rồi! Chị Trinh kia rồi!

Tôi quay phắt ra cửa, nhìn thấy Trinh đang tươi cười đi vào sân. Tôi chạy ào ra, xô đổ cả ghế. Thấy Trinh bình thường, tự nhiên tôi thấy tủi thân và giận Trinh. Tôi trách:

- Sao bây giờ mới đến? Tưởng quên người ta rồi? Ghét!

Trinh cười lỏn lẻn, đầu hơi nghiêng nghiêng trông thật hiền lành. Nhìn nét cười ấy không thể nào mà giận cho được. Tôi phát vào lưng Trinh một cái rõ đau, rồi hỏi:

- Xe đâu không dắt vào, lại để ngoài cổng hả?

Trinh vẫn cười không ra tiếng, lắc lắc đầu hất lọn tóc nặng ra sau, nói nhỏ như có lỗi:

- Xe sáng nay anh Toàn đi sớm.

- Thế đi bộ xuống đây à?

Trinh không trả lời, chỉ mỉm cười gật đầu.

Tôi giận mình quá, thế mà cứ trách Trinh mãi. Đi bộ thảo nào bây giờ mới đến. Nhà Trinh mãi trên Quảng Bá, xuống đây cũng phải đến năm, sáu cây số, chứ có gần gì.

Tôi kéo Trinh vào ngồi giữa bạn bè. Trinh mở chiếc lẫy mây nhỏ, thận trọng lấy ra mấy bông hồng vàng. Tất cả đều sửng sốt reo lên. Cái Thanh vội cầm chiếc cốc đi múc nước. Mấy bạn khác cũng xúm lại trầm trồ nhìn ngắm. Trinh lại khẽ nâng lên một cành ổi. Còn nguyên cả lá và lúc lỉu đến năm, sáu quả tròn to, láng bóng. Lại những tiếng xuýt xoa bàn tán. Trinh cười quay sang tôi:

- Trang còn nhớ chùm ổi này không? Không à? Quả của cây ổi găng góc ao đấy thôi!

Tôi "à" lên một tiếng, mi mắt bỗng nong nóng và sống mũi cay xộc. Tôi nhớ ra rồi. Lâu lắm, từ mấy tháng trước, lúc ổi đang ra hoa, tôi có lên nhà Trinh chơi. Trinh dẫn tôi vào vườn, đến góc bờ ao, Trinh nói nhỏ, vẻ bí mật:

- Trang! Trang! Lại đây tớ cho xem cái này, hay lắm!

Trinh lom khom, luồn qua những cành ổi la đà gần sát mặt đất, rẽ lối cho tôi luồn theo. Đến góc ao, Trinh vít một cành ổi xa nhất, thích thú chỉ cho tôi xem một chùm hoa trắng muốt. Trinh thì thào:

- Cậu xem có thích không? Cả chùm mọc sát nhau nhé! Cây ổi này là giống ổi găng ngon nhất vườn đấy. Quả to, cùi dày, ăn giòn và thơm chẳng kém gì lê. Tớ phát hiện ra chùm hoa này, tuyệt không? Một, hai, ba... sáu, bảy, tám... phải hơn chục hoa là ít. Mà lại nở chụm vào một đầu cành mới thích chứ!

Thấy tôi chăm chú nhìn cành hoa ổi, Trinh nói tiếp:

- Tớ đang có một "âm mưu" này, Trang ạ. Rất thú vị nhé!

Tôi gặng hỏi mãi, Trinh cũng không chịu nói. Trinh bảo chưa muốn nói bây giờ vì muốn dành cho tôi một sự bất ngờ. Và bây giờ thì chùm ổi đã chín vàng trên hai bàn tay tôi. Nâng chùm ổi trên tay, giọng tôi run run:

- Cái "âm mưu" Trinh nói dạo ấy là chuyện này đây phải không?

Trinh vẫn lặng lẽ mỉm cười, chỉ gật đầu không nói.

Cảm ơn Trinh quá. Món quà sinh nhật Trinh mang đến cho mình mới quý giá làm sao! Nó không phải là món quà mua vội vàng trên vỉa hè, trong cửa hiệu, chỉ cốt bỏ tiền ra mua là được, mà nó là cả một tấm lòng trân trọng của Trinh; Trinh đã ấp ủ, nâng niu, hằng nghĩ đến suốt bao ngày nay. Trinh đã săn sóc chùm ổi ấy, để mắt đến nó, từ khi nó chỉ mới là những chiếc nụ nhỏ xíu, rồi nở hoa, rồi kết quả. Trinh đã mong ngày, mong đêm, tìm mọi cách giữ chùm quả ấy lại nguyên vẹn để hôm nay có được chùm quả vàng tươi thơm mát này...

(Theo Trần Hoài Dương, Những ngôi sao trong mưa,

 Ngữ văn 8, tập 1, NXB Giáo dục, tr 92-94.)

Xác định thể loại của văn bản trên.

- Các nhân vật tham gia câu chuyện: Trinh, Trang, Thanh, các bạn.

- Nhân vật chính: Trang, Trinh.

Tác dụng: Miêu tả cụ thể, sinh động hành động của Trang khi nhìn thấy Trinh đến dự sinh nhật.

- Truyện ca ngợi tình bạn chân thành, trong sáng, cảm động vượt lên trên mọi giá trị vật chất thông thường.

- Mỗi người cần trân trọng, nuôi dưỡng, giữ gìn tình cảm cao đẹp ấy.

Khi nhìn thấy món quà sinh nhật của Trinh tặng, Trang lại xúc động: món quà độc đáo, bất ngờ, giàu ý nghĩa.

Chùm ổi là biểu tượng của tình bạn chân thành, giản dị, không cầu kỳ nhưng bền chặt. Nó cũng tượng trưng cho sự quan tâm chu đáo, tình cảm trong sáng, vô giá.

Trinh là một người bạn chu đáo, ân cần, sống tình cảm và giàu lòng yêu thương. Trinh không chọn món quà đắt tiền mà dành thời gian, công sức để chăm sóc chùm ổi từ lúc còn là nụ hoa đến khi quả chín. Điều đó cho thấy Trinh trân trọng tình bạn, biết nghĩ cho bạn bè và coi tình cảm chân thành quý giá hơn vật chất.

Quà tặng quý giá không nằm ở giá trị vật chất, mà nằm ở tấm lòng, tình cảm chân thành. Tình bạn trong sáng là một giá trị đáng trân trọng trong cuộc sống.

Gợi ý:

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

- Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

- Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

b. Xác định đúng yêu cầu của đoạn văn: bài học rút ra từ câu chuyện; cách để xây dựng một tình bạn đẹp.

c. Hệ thống ý

- Bài học rút ra:

+ Tình bạn chân thành không nằm ở giá trị vật chất mà ở tấm lòng, sự quan tâm và tình cảm dành cho nhau.

+ Một tình bạn đẹp được xây dựng trên sự chân thành, chia sẻ, yêu thương, và trân trọng.

- Liên hệ bản thân:

+ Biết trân trọng và gìn giữ tình bạn.

+ Sống chân thành, quan tâm, chia sẻ và giúp đỡ bạn bè khi cần.

+ Tránh thờ ơ, ích kỉ hoặc chỉ coi trọng hình thức trong tình bạn.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chỉnh, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Bố cục rõ ràng, lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc.

Đoạn văn tham khảo

Trong cuộc sống, tình bạn là một trong những tình cảm đẹp đẽ và thiêng liêng nhất của con người. Qua câu chuyện Món quà sinh nhật, ta rút ra một bài học sâu sắc: giá trị của tình bạn không nằm ở sự giàu sang hay những món quà đắt tiền, mà ở sự chân thành, quan tâm và tấm lòng mà mỗi người dành cho nhau. Món quà mà Trinh tặng cho Trang tuy chỉ là chùm ổi vàng, nhưng đó là kết quả của sự ấp ủ, chờ đợi và tình cảm gắn bó, vì thế nó trở nên quý giá hơn bất kì món quà nào. Một tình bạn đẹp luôn được xây dựng từ sự chân thành, đồng cảm, sẻ chia trong cả niềm vui lẫn nỗi buồn. Là học sinh, em nhận thấy mình cần biết trân trọng tình bạn, sống thật lòng, quan tâm và sẵn sàng giúp đỡ bạn bè. Đồng thời, em phải tránh sự vô tâm, ích kỉ, chỉ coi trọng vật chất hay hình thức. Khi biết sống chan hòa và nâng niu tình bạn, chúng ta sẽ nhận lại sự yêu thương và gắn kết. Tình bạn chính là hành trang vô giá, giúp mỗi người vượt qua khó khăn và thêm yêu cuộc đời.

Gợi ý:

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

- Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

- Đảm bảo đúng dung lượng khoảng 400 chữ.

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: phân tích truyện ngắn Món quà sinh nhật.

c. Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau

* Mở bài

- Giới thiệu tác giả và tác phẩm:

- Giới thiệu nội dung chính của truyện:

- Câu chuyện xoay quanh ngày sinh nhật của nhân vật Trang, nơi cô bạn Trinh mang đến một món quà giản dị nhưng rất sâu sắc và ý nghĩa, thể hiện tình bạn chân thành.

* Thân bài

- Phân tích các nhân vật trong truyện:

- Trang: Nhân vật chính, là người nhận quà sinh nhật. Trang là cô bé vui vẻ, thích sự náo nhiệt, nhưng cũng rất nhạy cảm và dễ xúc động trước tình cảm của người bạn thân Trinh.

- Trinh: Nhân vật bạn thân của Trang, là người tặng món quà sinh nhật. Trinh rất chu đáo, ân cần, và luôn nghĩ đến Trang với tấm lòng chân thành. Trinh không chỉ là người bạn tốt mà còn là người rất biết cách thể hiện tình cảm.

- Các nhân vật phụ khác: Những người bạn của Trang tham gia buổi sinh nhật, họ tạo ra không khí vui vẻ và náo nhiệt cho ngày đặc biệt này.

- Phân tích chủ đề của câu chuyện:

- Chủ đề của câu chuyện là tình bạn chân thành và sự quý trọng, nâng niu những giá trị giản dị trong cuộc sống. Món quà sinh nhật mà Trinh tặng cho Trang không phải là vật phẩm mua sẵn mà là món quà xuất phát từ tình cảm và sự quan tâm sâu sắc của người bạn thân.

- Phân tích chi tiết món quà sinh nhật của Trinh:

- Món quà của Trinh là một chùm ổi vàng, là kết quả của sự chăm sóc cẩn thận và tình yêu thương của Trinh. Cô bé đã theo dõi sự phát triển của cây ổi từ lúc hoa nở cho đến khi quả chín, và cuối cùng, món quà là một cành ổi trĩu quả vàng, mang đậm dấu ấn của thời gian và tình bạn.

- Món quà này không chỉ là một vật phẩm đơn giản, mà là cả một câu chuyện tình bạn, một hành động thể hiện sự quan tâm và những kỷ niệm đáng nhớ của hai người bạn thân.

- Phân tích tình cảm của Trang khi nhận được món quà:

- Khi nhận món quà, Trang không chỉ xúc động vì giá trị vật chất của món quà, mà còn vì tình cảm mà Trinh đã dành cho mình. Món quà thể hiện sự ấp ủ và quan tâm của Trinh, cho thấy sự chân thành và tấm lòng của người bạn thân.

- Đoạn văn "Tôi nhớ ra rồi. Lâu lắm, từ mấy tháng trước, lúc ổi đang ra hoa, tôi có lên nhà Trinh chơi" cho thấy sự ghi nhớ, sự cảm kích của Trang đối với sự quan tâm mà Trinh dành cho mình.

- Ý nghĩa của việc Trinh dành nhiều thời gian và công sức cho món quà:

- Món quà không chỉ là một vật phẩm bình thường mà còn là biểu tượng của tình bạn bền chặt, là sự gắn kết giữa hai người bạn.

- Hành động của Trinh cho thấy tình bạn không phải là những thứ dễ dàng mà phải được xây dựng qua thời gian, qua sự quan tâm và sẻ chia.

* Kết bài

- Tổng kết lại những giá trị của câu chuyện:

- Câu chuyện Món Quà Sinh Nhật không chỉ là một câu chuyện về món quà sinh nhật, mà còn là bài học về tình bạn chân thành, sự quý trọng những giá trị giản dị trong cuộc sống, và sự quan tâm, sẻ chia mà mỗi người dành cho nhau.

- Khẳng định thông điệp chính của truyện:

- Truyện ngắn này nhấn mạnh rằng tình bạn chân thành không cần những món quà đắt tiền, mà là sự quan tâm, tình cảm và những hành động nhỏ bé nhưng đầy ý nghĩa, tạo nên sự kết nối sâu sắc giữa con người với con người.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.

Bài viết tham khảo

Món quà sinh nhật của Trần Hoài Dương là một câu chuyện giản dị nhưng đầy xúc động, phản ánh tình bạn chân thành và sự quan tâm tinh tế giữa những người bạn nhỏ. Truyện xoay quanh ngày sinh nhật của nhân vật Trang, nơi cô bạn Trinh mang đến một món quà đặc biệt: một chùm ổi vàng tươi, vừa giản dị vừa giàu ý nghĩa, thể hiện tấm lòng trân trọng, nâng niu và sự gắn bó sâu sắc giữa hai cô bạn thân.

Nhân vật Trang hiện lên là một cô bé vui vẻ, hồn nhiên và yêu thích sự náo nhiệt. Buổi sinh nhật với tiếng cười nói rộn ràng, hoa tươi đầy nhà và quà cáp la liệt khiến Trang vô cùng hạnh phúc. Tuy nhiên, sự bồn chồn và lo lắng khi Trinh chưa tới cho thấy Trang nhạy cảm, tình cảm và biết trân trọng tình bạn. Sự xúc động của Trang khi cuối cùng nhận được món quà của Trinh không chỉ là phản ứng tự nhiên trước giá trị vật chất mà còn là sự rung động sâu sắc trước tấm lòng của người bạn thân.

Trinh, ngược lại, là hình ảnh người bạn chu đáo và ân cần. Cô bé không chỉ quan tâm tới Trang mà còn dành thời gian theo dõi, chăm sóc món quà từ lúc còn là hoa đến khi chín vàng. Chùm ổi mà Trinh mang đến không phải được mua vội vàng hay chuẩn bị một cách hời hợt; nó là kết quả của sự kiên nhẫn, tinh tế và tình cảm chân thành. Hành động của Trinh thể hiện khả năng thấu hiểu, quan tâm và trân trọng tình bạn, khiến món quà trở thành biểu tượng sống động của sự gắn bó và sẻ chia.

Các nhân vật phụ khác, những người bạn tham dự buổi sinh nhật, góp phần tạo nên không khí vui tươi, nhộn nhịp, làm nổi bật hơn giá trị tinh thần của món quà và tình cảm giữa Trang và Trinh. Nhờ có họ, ngày sinh nhật trở nên sinh động và ý nghĩa, đồng thời giúp độc giả cảm nhận được bối cảnh rộn rã, vui vẻ xung quanh mối quan hệ trung tâm của hai cô bạn.

Chủ đề câu chuyện tập trung vào tình bạn chân thành và sự quý trọng những giá trị giản dị trong cuộc sống. Món quà của Trinh không chỉ là một vật thể hiện sự quan tâm mà còn mang theo cả câu chuyện, cả quá trình chăm sóc tỉ mỉ và cả những kỷ niệm đáng nhớ. Khi Trang nhớ lại đoạn thời gian trước, khi cùng Trinh khám phá chùm hoa ổi nhỏ xíu, độc giả thấy rõ sự xúc động, trân trọng và lòng biết ơn của Trang đối với người bạn thân. Điều này nhấn mạnh rằng tình bạn không chỉ được đo bằng vật chất mà bằng những hành động thầm lặng, sự kiên nhẫn và tình cảm chân thành.

Món quà đặc biệt ấy cũng là minh chứng cho một bài học sâu sắc: tình bạn bền chặt cần được xây dựng từ sự quan tâm, sẻ chia, và trân trọng lẫn nhau qua thời gian. Trinh dành cả công sức, thời gian và tâm huyết cho chùm ổi, và hành động ấy không chỉ mang đến niềm vui cho Trang mà còn tạo nên sợi dây gắn kết vô hình, tinh tế nhưng đầy ý nghĩa giữa hai cô bạn.

Chính từ những chi tiết nhỏ, từ niềm vui, sự bồn chồn của Trang cho đến hành động chu đáo của Trinh, truyện Món quà sinh nhật đã khắc họa một cách sống động tình bạn trong sáng, tinh tế và sâu sắc. Nó khiến người đọc nhận ra rằng, đôi khi giá trị lớn nhất không nằm ở món quà đắt tiền, mà ở tấm lòng, sự quan tâm và những hành động nhỏ bé nhưng chứa chan tình cảm. Câu chuyện mở ra một không gian ấm áp, nơi tình bạn được trân trọng, nâng niu và ghi dấu trong những khoảnh khắc giản dị nhất.