Văn bản ngữ liệu

VINH QUANG THAY THẾ HỆ HỒ CHÍ MINH

(Trích)

Tôi là viên đá mọn không tên

Tôi tự hào sung sướng tuổi thanh niên

Chiến đấu lớn dưới ngọn cờ của Đảng

Tôi yêu bản hùng ca không tắt

Mà lời ca sang sảng những tên người

Bế Văn Đàn hiến trọn tuổi hai mươi

Thân trai trẻ vì nhân dân làm giá súng

Phan Đình Giót như một hòn núi lớn

Ngực yêu đời đè bẹp lỗ châu mai

La Văn Cầu vì rất quý những bàn tay

Đã chặt đứt cánh tay mình xông tới

Lý Tự Trọng đầu không hề chịu cúi

Lúc ra pháp trường còn đọc truyện Nguyễn Du

Chị Sáu ơi! Bông hoa chị cài đầu

Còn thắm mãi giữa ngàn cây Côn Đảo.

(Theo Vương Trùng Dương http://vanhay.edu.vn/de-thi-thu-thpt-quoc-gia-mon-van)

Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào?

Nhân vật trữ tình là người trẻ tuổi tự nhận mình là “viên đá mọn không tên”. Cảm xúc chính là tự hào, sung sướng khi được đóng góp tuổi trẻ cho sự nghiệp cách mạng, yêu mến các anh hùng.

Biểu tượng cho những thanh niên bình thường, nhỏ bé nhưng đóng góp sức mình cho cách mạng. Thể hiện tinh thần khiêm tốn, nhưng tự hào vì làm việc lớn.

- Bế Văn Đàn: hiến trọn tuổi hai mươi, thân trai trẻ vì nhân dân.

- Phan Đình Giót: như hòn núi lớn, ngực yêu đời đè bẹp lỗ châu mai.

- La Văn Cầu: chặt đứt cánh tay vẫn xông tới.

- Lý Tự Trọng: đầu không cúi, đọc truyện Nguyễn Du trước pháp trường.

- Chị Sáu (Côn Đảo): bông hoa cài đầu còn thắm mãi.

- Cả hai câu thơ đề cập đến hình ảnh người anh hùng La Văn Cầu đã dũng cảm hi sinh cánh tay của mình để tiếp tục chiến đấu mở đường tiến cho bộ đội công đồn.

- Qua đó thể hiện tinh thần dũng cảm, ý chí chiến đấu ngoan cường. Hình ảnh “chặt đứt cánh tay mình” vì rất “quý những bàn tay” của bao đồng đội, đồng chí và nhân dân mãi mãi là biểu tượng bất tử cho tinh thần Việt Nam.

Tạo nhịp điệu hùng tráng, nhấn mạnh tinh thần dũng cảm, sự hy sinh cao cả, khơi dậy niềm tự hào và cảm hứng cho người đọc, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Biểu tượng sự sống còn, tinh thần bất diệt, ghi nhớ công lao của các chiến sĩ và tấm gương anh hùng.

Thanh niên cần noi gương tinh thần dũng cảm, sẵn sàng hy sinh vì lý tưởng, biết đóng góp sức mình cho đất nước, tự hào và giữ vững truyền thống cách mạng.

Gợi ý:

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

- Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

- Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

b. Xác định đúng yêu cầu của đoạn văn: suy nghĩ về lòng yêu nước.

c. Hệ thống ý

- Giải thích khái niệm:

+ Lòng yêu nước là tình cảm thiêng liêng, gắn bó với Tổ quốc, mong muốn bảo vệ, xây dựng đất nước.

+ Thể hiện qua ý thức trách nhiệm, hành động vì cộng đồng, dân tộc.

- Phân tích, chứng minh:

+ Lòng yêu nước không chỉ là cảm xúc mà còn là hành động cụ thể: học tập tốt, lao động, bảo vệ môi trường, tham gia phong trào xây dựng quê hương.

+ Trong lịch sử: các anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh để bảo vệ độc lập, tự do của Tổ quốc.

- Liên hệ bản thân:

+ Học sinh, thanh niên cần noi gương các thế hệ đi trước.

+ Thực hiện lòng yêu nước bằng cách học tập, rèn luyện, tham gia các hoạt động cộng đồng, giữ gìn văn hóa và môi trường sống.

- Bình luận:

+ Lòng yêu nước là truyền thống quý báu, cần được duy trì và phát huy.

+ Mỗi hành động nhỏ nhưng thiết thực đều góp phần bảo vệ và xây dựng đất nước.

- Bài học: Thanh niên cần sống có trách nhiệm, tự hào về dân tộc và góp sức mình cho sự phát triển bền vững của đất nước.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chỉnh, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Bố cục rõ ràng, lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc.

Đoạn văn tham khảo

Lòng yêu nước là tình cảm thiêng liêng, gắn bó máu thịt với Tổ quốc, đồng thời là ý thức trách nhiệm của mỗi người đối với sự tồn vong và phát triển của dân tộc. Lòng yêu nước không chỉ là cảm xúc, mà còn được thể hiện qua hành động cụ thể trong đời sống hàng ngày. Trong lịch sử, các anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh tuổi trẻ, xương máu để bảo vệ độc lập, tự do cho Tổ quốc, để lại tấm gương sáng cho các thế hệ hôm nay. Thế hệ trẻ hiện nay, đặc biệt là học sinh, thanh niên, cần noi theo những tấm gương ấy, thể hiện lòng yêu nước bằng cách học tập tốt, rèn luyện bản thân, tham gia các hoạt động cộng đồng, giữ gìn văn hóa và môi trường sống. Mỗi hành động dù nhỏ nhưng thiết thực đều góp phần xây dựng và bảo vệ đất nước, đồng thời hun đúc tinh thần tự hào dân tộc. Lòng yêu nước là truyền thống quý báu, cần được gìn giữ và phát huy, để mỗi người, đặc biệt là thế hệ trẻ, luôn sống có trách nhiệm, đóng góp sức mình cho sự phát triển bền vững và hạnh phúc của Tổ quốc.

Gợi ý:

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn biểu cảm

- Học sinh biết tạo lập một bài văn biểu cảm đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

- Đảm bảo đúng dung lượng khoảng 400 chữ.

b. Xác định đúng vấn đề biểu cảm: người lao động quanh em, thể hiện sự trân trọng và cảm phục.

c. Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau

* Mở bài:

- Giới thiệu vấn đề: Trong cuộc sống hàng ngày, xung quanh chúng ta có nhiều người lao động thầm lặng.

- Nêu cảm xúc: Em đặc biệt ấn tượng và trân trọng cô lao công ở trường.

* Thân bài:

- Khái quát: Cô lao công là người giữ gìn vệ sinh, làm sạch khuôn viên trường lớp, giúp mọi người có môi trường học tập sạch sẽ, thoải mái.

- Hình ảnh cô lao công:

+ Sáng sớm đã quét dọn sân trường, nhặt rác, lau bàn ghế.

+ Giọt mồ hôi lăn dài trên khuôn mặt dưới nắng nhưng cô vẫn miệt mài, vui vẻ.

- Cảm nhận của em:

+ Ngưỡng mộ sự cần mẫn, nhẫn nại, lòng tận tụy và tinh thần trách nhiệm của cô.

+ Học được ở cô bài học về sự chăm chỉ, yêu nghề và tinh thần cống hiến thầm lặng.

- Liên hệ, bình luận:

+ Lao động của cô tưởng nhỏ nhưng vô cùng quan trọng, giữ cho trường lớp sạch sẽ, an toàn.

+ Con người lao động xứng đáng được trân trọng, bất kể nghề nghiệp hay hoàn cảnh.

* Kết bài:

- Khẳng định tình cảm trân trọng và biết ơn của bản thân đối với cô lao công.

- Gợi mở: Mỗi người nên biết quý trọng lao động và học hỏi tinh thần làm việc cần mẫn từ những người xung quanh.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.

Bài viết tham khảo

Trong cuộc sống hàng ngày, xung quanh chúng ta có rất nhiều con người lao động thầm lặng, họ âm thầm đóng góp cho xã hội mà ít khi được ai nhắc đến. Trong số đó, em đặc biệt ấn tượng và trân trọng cô lao công của trường em, người mà mỗi hình ảnh, cử chỉ đều toát lên sự cần mẫn, tận tụy và lòng yêu nghề. Cô là người giữ cho khuôn viên trường lớp luôn sạch sẽ, gọn gàng, để chúng em có một môi trường học tập trong lành, thoải mái.

Mỗi sáng sớm, khi sân trường còn tĩnh lặng, cô đã cầm chổi quét từng nhịp, nhặt từng mẩu giấy rơi vương vãi trên đường đi. Dưới ánh nắng ban mai, những giọt mồ hôi lăn dài trên khuôn mặt cô nhưng nụ cười vẫn rạng rỡ, ánh mắt vẫn ánh lên niềm vui khi nhìn thấy sân trường sạch sẽ, gọn gàng. Cảnh tượng ấy khiến em không khỏi xúc động. Cô lao công không chỉ làm việc bằng sức lực mà còn bằng cả tâm huyết, sự chăm chút tỉ mỉ, như thể từng chiếc lá, từng viên gạch trong sân trường đều có hồn, đều được cô nâng niu.

Điều làm em cảm phục nhất chính là tinh thần tận tụy và sự khiêm nhường của cô. Trong khi chúng em vui đùa, học tập, cô lặng lẽ miệt mài, chẳng mệt mỏi, không than phiền. Cô nhắc nhở chúng em giữ gìn vệ sinh, dạy chúng em bài học về sự tôn trọng công sức của người khác. Nhìn cô làm việc, em nhận ra rằng lao động không phân biệt lớn nhỏ, sang hèn, mà quan trọng là lòng yêu nghề và ý thức trách nhiệm. Mỗi hành động nhỏ của cô đều góp phần làm cho cuộc sống quanh em tốt đẹp hơn.

Cô lao công là tấm gương sáng về tinh thần lao động miệt mài, lòng kiên nhẫn và sự khiêm nhường. Em học được ở cô bài học quý giá về sự chăm chỉ, sự kiên trì, và hơn hết là bài học về lòng biết ơn và trân trọng những đóng góp âm thầm của người khác. Cô đã dạy em rằng mỗi người đều có giá trị, và những hành động tưởng nhỏ bé nhưng thiết thực lại có sức lan tỏa lớn, làm cho môi trường sống trở nên tốt đẹp hơn.

Em luôn mang trong lòng sự biết ơn và kính trọng cô lao công. Những giọt mồ hôi lặng thầm, những nụ cười dịu dàng và tấm lòng tận tụy của cô sẽ luôn là nguồn cảm hứng để em sống chăm chỉ, trân trọng lao động và biết quý trọng mọi người xung quanh. Em tin rằng, nếu mỗi người đều học hỏi và noi theo tinh thần lao động cần mẫn ấy, xã hội sẽ trở nên tốt đẹp và ấm áp hơn, còn những giá trị nhân văn sẽ mãi được duy trì, như những bông hoa thầm lặng nhưng đẹp đẽ nở giữa đời thường.