Văn bản ngữ liệu

MỘT ĐỜI NGƯỜI, MỘT RỪNG CÂY

Ai cũng chọn việc nhẹ nhàng

Gian khổ sẽ dành phần ai

Ai cũng một thời trẻ trai

Cũng từng nghĩ về đời mình

Phải đâu may nhờ rủi chịu

Phải đâu trong đục cũng đành

Phải không anh, phải không em?

Chân lí thuộc về mọi người

Không chịu sống đời nhỏ nhoi!

Xin hát về bạn bè tôi

Những người sống vì mọi người

Ngày đêm canh giữ đất trời

Rạng rỡ như rừng mai nở chiều xuân.

                                      (Trích Một đời người, một rừng cây – Trần Long Ẩn)

Xác định thể thơ của bài thơ trên.

Phương thức biểu đạt: biểu cảm

- Có ý nghĩa như một lời nhắn nhủ tha thiết về lối sống trách nhiệm của con người trong cuộc sống.

- Bàn luận về quan niệm sống tích cực, đầy sức thuyết phục được gợi lên từ bài bài hát.

- Xác định đúng, đủ các biện pháp nghệ thuật:

+ Lặp cấu trúc câu: “Ai cũng...”, “phải đâu...”, “phải không...”.

+ Điệp ngữ: “Ai cũng”.

+ Câu hỏi tu từ: “Phải không anh, phải không em?”.

- Tác dụng:

+ Làm nổi bật vẻ đẹp tinh thần, sự cống hiến, sự rực rỡ và cao thượng của những con người sống vì cộng đồng.

+ Gợi cảm xúc ngưỡng mộ, tự hào nơi người đọc, đồng thời tạo hình ảnh giàu sức sống, sinh động và dễ nhớ.

Là ẩn dụ cho vẻ đẹp, sức sống rực rỡ, tươi mới của những người sống vì mọi người, làm việc thiện, hy sinh thầm lặng.

Tạo cảm giác đối thoại, kêu gọi đồng cảm, nhắc nhở người đọc suy ngẫm và cùng chia sẻ giá trị sống cao đẹp.

Nhắc nhở mỗi người, đặc biệt là tuổi trẻ, phải lựa chọn con đường sống đúng đắn, dám đối mặt gian khổ, không chạy theo cuộc sống an nhàn, nhỏ nhoi, mà hướng tới lý tưởng cao đẹp.

- Trong rất nhiều sự lựa chọn mà cuộc đời mỗi con người phải trải qua, có năm lựa chọn quan trọng nhất sẽ quyết định cả cuộc đời: chọn lẽ để sống, chọn thầy để học, chọn việc để làm, chọn người để lấy, chọn bạn để chơi. Trong đó, chọn lẽ để sống là lựa chọn quan trọng bậc nhất, ảnh hưởng tới tất cả những lựa chọn còn lại.

- Đối với những người trẻ, điều này lại càng có ý nghĩa hơn, bởi họ có cả một tương lai dài đang chờ đợi phía trước. Bài ca Một đời người, một rừng cây của nhạc sĩ Trần Long Ẩn đã chọn cho chúng ta một lẽ sống đẹp.

Gợi ý:

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

- Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

- Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

b. Xác định đúng yêu cầu của đoạn văn: suy nghĩ về sống đẹp.

c. Hệ thống ý

- Giải thích: Sống đẹp không chỉ là làm những việc lớn, mà còn là những hành động nhỏ nhưng ý nghĩa, giúp người khác, giữ gìn môi trường, tôn trọng lao động.

- Phân tích: Chỉ những ai dám đối mặt khó khăn, vượt thử thách mới thực sự làm cho cuộc đời rực rỡ, đáng ngưỡng mộ.

- Liên hệ thực tế: tuổi trẻ hôm nay cần nhận thức rằng mỗi hành động, mỗi lựa chọn đều góp phần xây dựng giá trị cho bản thân và cộng đồng.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chỉnh, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Bố cục rõ ràng, lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc.

Đoạn văn tham khảo

Cuộc sống trở nên ý nghĩa khi mỗi người biết lựa chọn sống đẹp – sống có trách nhiệm, biết yêu thương và cống hiến cho cộng đồng. Sống đẹp không chỉ là những hành động to lớn, mà đôi khi chỉ là những việc làm nhỏ, giản dị nhưng thiết thực: giúp đỡ bạn bè, giữ gìn môi trường, tôn trọng công sức của người khác. Chỉ những ai dám đối mặt với khó khăn, vượt qua thử thách mới thực sự làm rạng rỡ cuộc đời và để lại dấu ấn tốt đẹp trong lòng mọi người. Tuổi trẻ hôm nay càng cần nhận thức rằng mỗi lựa chọn, mỗi hành động đều góp phần tạo nên giá trị cho bản thân và xã hội. Những con người sống đẹp, biết cống hiến, giống như hình ảnh rực rỡ của rừng mai nở giữa mùa xuân, khiến cuộc đời trở nên giàu sức sống và tràn đầy yêu thương. Vì vậy, mỗi chúng ta cần rèn luyện tinh thần trách nhiệm, lòng dũng cảm và tình yêu thương, để không chỉ làm đẹp cho chính mình mà còn góp phần xây dựng một xã hội nhân ái, văn minh và hài hòa.

Gợi ý:

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn biểu cảm

- Học sinh biết tạo lập một bài văn biểu cảm đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

- Đảm bảo đúng dung lượng khoảng 400 chữ.

b. Xác định đúng vấn đề biểu cảm: một tấm gương truyền động lực.

c. Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau

* Mở bài

- Giới thiệu tấm gương truyền động lực mà em chọn: có thể là thầy cô, người thân, bạn bè, hay nhân vật nổi tiếng.

- Nêu lý do chọn: tấm gương đó đã truyền cảm hứng, giúp em học tập, rèn luyện và sống tốt hơn.

* Thân bài

- Giới thiệu chi tiết về tấm gương:

+ Tên, tuổi, nghề nghiệp hoặc vai trò trong cuộc sống của người đó.

+ Hoàn cảnh hoặc những khó khăn mà họ từng trải qua.

- Những hành động, phẩm chất đáng nể:

+ Sự chăm chỉ, kiên trì, nghị lực vượt khó.

+ Lòng dũng cảm, tinh thần trách nhiệm, sự kiên định với mục tiêu.

+ Cách họ giúp đỡ, truyền cảm hứng cho người khác.

- Cảm xúc, ấn tượng của bản thân:

+ Cảm phục, ngưỡng mộ về tấm gương.

+ Bài học rút ra: quyết tâm học tập, rèn luyện, sống tích cực.

+ Liên hệ bản thân: tự nhủ phải noi theo tấm gương đó trong cuộc sống hàng ngày.

* Kết bài

- Khẳng định ý nghĩa của tấm gương trong đời sống, đặc biệt với bản thân.

- Gợi mở: mọi người đều cần những tấm gương như vậy để truyền cảm hứng và động lực cho cuộc sống.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.

Bài viết tham khảo

Trong cuộc sống, có những con người bình dị nhưng lại trở thành nguồn cảm hứng vô tận, truyền động lực cho người khác. Với em, cô giáo chủ nhiệm lớp 7 chính là tấm gương như vậy. Dù công việc bộn bề, cô luôn chăm lo từng học sinh, vừa dạy dỗ vừa khích lệ chúng em vượt qua khó khăn. Cô không chỉ là người truyền kiến thức mà còn là người truyền cảm hứng, giúp mỗi học sinh biết cố gắng, tự tin và yêu thương nhau hơn.

Cô luôn nhấn mạnh giá trị của sự chăm chỉ, kiên trì và lòng dũng cảm. Nhớ một lần em gặp khó khăn với môn Toán, cô không chỉ giải thích tận tình mà còn kể về những ngày tháng cô học tập chăm chỉ để vượt qua những thử thách tương tự. Câu chuyện của cô khiến em cảm thấy không gì là quá khó, và quan trọng là phải nỗ lực hết mình. Cô luôn nhắc nhở: “Thất bại không phải là kết thúc, mà là bước khởi đầu để mạnh mẽ hơn”. Những lời dạy giản dị mà sâu sắc ấy trở thành động lực để em học tập và rèn luyện mỗi ngày.

Ngoài việc dạy kiến thức, cô còn là tấm gương về đạo đức và lòng nhân hậu. Cô quan tâm đến từng học sinh, chia sẻ niềm vui, nỗi buồn, và giúp đỡ những bạn gặp khó khăn. Em ấn tượng nhất là hình ảnh cô âm thầm chuẩn bị quà cho những bạn có hoàn cảnh khó khăn, để không ai cảm thấy bị bỏ rơi. Những hành động ấy dạy cho chúng em bài học về lòng biết ơn, sự sẻ chia và tình yêu thương con người.

Nhìn vào cô, em học được cách sống tích cực, biết vượt qua thử thách, và trân trọng những giá trị giản dị trong đời sống. Cô giáo không chỉ giúp em trưởng thành về kiến thức mà còn hình thành nhân cách và tinh thần trách nhiệm. Nhờ cô, em hiểu rằng động lực không chỉ đến từ thành công hay danh vọng, mà còn từ những hành động tử tế, những lời khích lệ chân thành, và nghị lực không ngừng nỗ lực.

Tấm gương của cô giáo là minh chứng sống động rằng mỗi con người đều có thể truyền cảm hứng và sức mạnh cho người khác. Em luôn tự nhủ sẽ học tập và rèn luyện theo tinh thần ấy, không ngừng cố gắng để trở thành người hữu ích cho gia đình, bạn bè và xã hội. Những tấm gương như cô không chỉ giúp học sinh vượt khó mà còn gieo vào lòng chúng em niềm tin vào những giá trị tốt đẹp của cuộc sống.