Văn bản ngữ liệu

DẤU CHÂN QUA TRẢNG CỎ

Buổi chiều qua trảng cỏ voi

Ngước nhìn mút mắt khoảng trời long lanh

Gió nghiêng ngả giữa màu xanh

Tiếng bầy chim két bỗng thành mênh mang

 

Lối mòn như sợi chỉ giăng

Còn in đậm đặc vô vàn dấu chân

Dấu chân ai đọc nên vần

Nên nào ai biết đi gần đi xa.

Cuộc đời trải mút mắt ta

Lối mòn nhỏ cũng dẫn ra chiến trường

 

Những người sốt rét đang cơn

Dấu chân bấm xuống đường trơn, có nhoè?...

 

Chiếc bòng con đựng những gì

Mà đi cuối đất mà đi cùng trời

Mang bao khát vọng con người

Dấu chân nho nhỏ không lời không tên

 

Thời gian như cỏ vượt lên

Lối mòn như sợi chỉ bền kéo qua

Ai đi gần ai đi xa

Những gì gợi lại chỉ là dấu chân.

 

Vùi trong trảng cỏ thời gian

Vẫn âm thầm trải mút tầm mắt ta

Vẫn đằm hơi ấm thiết tha

Cho người sau biết đường ra chiến trường...

(Trường Sơn - đường khát vọng, NXB Chính trị quốc gia, 2009)

Chỉ ra những từ láy được sử dụng trong bài thơ trên?

Phương thức biểu đạt: biểu cảm, miêu tả

Thể thơ: lục bát

Dấu chân của con ngườibấm xuống đường trơn trên con đường ra chiến trường sẽ ko nhoè mờ vì họ đã góp phần làm nên một con đường trong sự nghiệp giải phóng dân tộc.

- Tác giả đã so sánh Thời gian với cỏ vượt lên/ lối mòn với hình ảnh sợi chỉ bền kéo qua.

- Hiệu quả:

+ Về nội dung: Gợi lên sức mạnh và ý chí của con người: thời gian cỏ có thể lấn át, xoá nhoà dấu vết của con người nếu con người sống mờ nhạt, không ý nghĩa; con người có ý chí bền bỉ sẽ tạo được con đường mòn vượt qua sự lấn át của thời gian.

+ Về hiệu quả diến đạt: Câu thơ sinh động, gợi hình gợi cảm.

- Dấu chân là hình ảnh ẩn dụ về dấu ấn để lại của mỗi cá nhân trong cuộc sống. dấu chân bé nhỏ, thầm lặng nhưng thể hiện được sức mạnh của ý chí khát vọng tâm hồn để

vượt lên sự lấn át của thời gian và sự lãng quên.

- Trảng cỏ là hình ảnh ẩn dụ về sức mạnh lấn át xoá nhoà của thời gian và những khó khăn thử thách mà con người phải đối mặt trong cuộc đời. nó sẽ khiến con người chìm

trong quên lãng mờ nhạt vô nghĩa nếu không có ý chí, khát vọng vươn lên.

Thông điệp có ý nghĩa nhất với em là sự hy sinh thầm lặng nhưng lớn lao của những người lính đã mở đường cho hòa bình hôm nay. Bởi nó giúp em thêm biết ơn, trân trọng và có ý thức sống trách nhiệm hơn với Tổ quốc.

Gợi ý:

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

- Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

- Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

b. Xác định đúng yêu cầu của đoạn văn: cảm nhận về bài thơ Dấu chân qua trảng cỏ.

c. Hệ thống ý

- Hình ảnh dấu chân gợi nhắc những người lính trẻ đi ra chiến trường, âm thầm mà kiên cường.

- Những dấu chân nhỏ bé nhưng mang khát vọng lớn lao: bảo vệ Tổ quốc, đem lại hòa bình.

- Sự khắc nghiệt của chiến tranh (sốt rét, gian khổ) hiện lên, nhưng dấu chân vẫn in đậm, thể hiện nghị lực bền bỉ.

- Dấu chân trở thành biểu tượng: để lại con đường cho thế hệ sau tiếp bước, nhắc nhở sự biết ơn.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chỉnh, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Bố cục rõ ràng, lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc.

Đoạn văn tham khảo

Bài thơ Dấu chân qua trảng cỏ đã để lại trong lòng em nhiều xúc động bởi những hình ảnh giản dị mà gợi nhắc về một thời hào hùng của dân tộc. Giữa màu xanh bát ngát của cỏ cây và khoảng trời long lanh, dấu chân của những người lính vẫn còn in đậm trên lối mòn nhỏ bé. Đó không chỉ là bước đi của những con người trẻ tuổi, mà còn là biểu tượng cho khát vọng lớn lao: ra trận để bảo vệ non sông. Những dấu chân nho nhỏ ấy thấm mồ hôi, thậm chí cả máu, khi các anh phải vượt qua bom đạn và bệnh tật như sốt rét rừng. Thế nhưng, trong gian khổ, họ vẫn lặng lẽ tiến bước, để lại con đường cho thế hệ sau “biết đường ra chiến trường”. Bài thơ như một lời tri ân đến những người lính đã hi sinh thầm lặng, đồng thời là sự nhắc nhở thế hệ hôm nay biết trân trọng hòa bình, sống xứng đáng với những bước chân đi trước. Đọc thơ, em thấy rõ hơn ý nghĩa của sự hi sinh và thêm yêu, thêm tự hào về Tổ quốc.

Gợi ý:

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

- Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

- Đảm bảo đúng dung lượng khoảng 400 chữ.

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: tinh thần đoàn kết.

c. Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau

* Mở bài

- Dẫn dắt: Đoàn kết từ xưa đến nay luôn là truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam.

- Giới thiệu vấn đề: Lời dạy “Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao” khẳng định sức mạnh của sự gắn bó, đồng lòng.

- Nêu ý nghĩa: Đây là bài học vẫn còn nguyên giá trị đối với thế hệ học sinh hôm nay.

* Thân bài

- Giải thích

+ Câu tục ngữ dùng hình ảnh cụ thể (cây, núi) để khẳng định: một cá nhân riêng lẻ thường yếu ớt, nhưng khi biết đoàn kết, gắn bó thì sẽ tạo nên sức mạnh to lớn.

+ Tinh thần đoàn kết chính là sự chung sức, chung lòng, giúp đỡ và sẻ chia giữa con người với nhau.

- Ý nghĩa của tinh thần đoàn kết với học sinh ngày nay

+ Trong học tập: Học nhóm, trao đổi kiến thức, giúp bạn yếu kém tiến bộ.

+ Trong rèn luyện: Đoàn kết trong lao động, hoạt động tập thể giúp công việc nhẹ nhàng và hiệu quả.

+ Trong cuộc sống: Đoàn kết tạo tình bạn gắn bó, xây dựng tập thể lớp vững mạnh, bầu không khí thân thiện, hỗ trợ lẫn nhau.

+ Là phẩm chất quan trọng để học sinh rèn luyện bản thân, chuẩn bị bước vào xã hội sau này.

- Phê phán

+ Một số học sinh còn ích kỉ, chỉ nghĩ đến lợi ích riêng, thiếu hợp tác, gây mất đoàn kết.

+ Đó là thái độ cần tránh, vì sẽ dẫn đến cô lập và thất bại.

- Bài học, liên hệ bản thân

+ Mỗi học sinh cần rèn luyện tinh thần đoàn kết ngay từ những việc nhỏ: giúp đỡ bạn bè, biết lắng nghe và hợp tác.

+ Bản thân em luôn cố gắng sống chan hòa, cùng bạn xây dựng lớp học trở thành một tập thể đoàn kết, yêu thương.

* Kết bài

- Khẳng định lại giá trị của tinh thần đoàn kết: là sức mạnh tạo nên thành công trong học tập và trong cuộc sống.

- Liên hệ: Thế hệ học sinh hôm nay cần tiếp nối và phát huy truyền thống đoàn kết của cha ông để xứng đáng với lời dạy “Ba cây chụm lại nên hòn núi cao”.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.

Bài viết tham khảo

Từ ngàn đời nay, dân tộc ta luôn coi đoàn kết là truyền thống quý báu, là sức mạnh giúp vượt qua mọi thử thách để tồn tại và phát triển. Ông cha ta đã từng răn dạy: “Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao”. Lời dạy giản dị mà sâu sắc ấy không chỉ đúng trong lịch sử dựng nước và giữ nước, mà còn là kim chỉ nam cho thế hệ trẻ hôm nay, đặc biệt là học sinh – những chủ nhân tương lai của đất nước.

Câu tục ngữ mượn hình ảnh quen thuộc của thiên nhiên để khẳng định chân lí: một cá nhân đơn lẻ thường yếu ớt, khó làm nên việc lớn, nhưng khi biết đoàn kết thì sẽ tạo nên sức mạnh to lớn, vững chắc như núi cao. Đoàn kết chính là sự đồng lòng, cùng nhau chia sẻ, hỗ trợ, hợp tác để đi đến thành công. Đây là bài học quý báu, nhắc nhở mỗi người không thể sống ích kỉ, tách rời tập thể.

Trong cuộc sống hiện nay, đặc biệt với học sinh, tinh thần đoàn kết càng có ý nghĩa quan trọng. Trong học tập, nếu biết hợp tác, trao đổi kiến thức thì việc học sẽ nhẹ nhàng và hiệu quả hơn. Bạn giỏi có thể giúp bạn yếu kém tiến bộ; bạn yếu cũng sẽ được động viên, không còn mặc cảm. Trong lao động và rèn luyện, đoàn kết giúp tập thể lớp vượt qua khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ nhanh chóng và tốt đẹp. Trong các hoạt động phong trào, thể thao, văn nghệ, tinh thần đồng đội, gắn bó còn tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn, giúp tập thể thêm vững mạnh, gắn kết tình bạn. Có thể nói, đoàn kết chính là nền tảng để xây dựng một lớp học thân thiện, một môi trường học đường văn minh, giàu tình người.

Tuy nhiên, trong thực tế vẫn còn một số bạn học sinh chưa ý thức được điều này. Họ sống ích kỉ, chỉ nghĩ đến bản thân, thậm chí ganh ghét, đố kị, gây chia rẽ tập thể. Những hành vi ấy không chỉ làm suy giảm sức mạnh tập thể mà còn khiến bản thân họ bị cô lập, khó tiến bộ. Đó là những thói quen cần sớm thay đổi.

Là học sinh, chúng ta cần học tập lời dạy của cha ông, rèn luyện tinh thần đoàn kết từ những việc nhỏ nhất: giúp đỡ bạn trong học tập, biết lắng nghe, tôn trọng và hợp tác với nhau, cùng nhau xây dựng tập thể lớp học tiến bộ. Bản thân em luôn cố gắng sống chan hòa, yêu thương, đồng hành cùng bạn bè trong học tập và trong mọi hoạt động tập thể.

Tinh thần đoàn kết chính là chìa khóa mở ra cánh cửa thành công. Nhờ đoàn kết, chúng ta sẽ có thêm sức mạnh, niềm tin và ý chí để vượt qua mọi thử thách. Thế hệ học sinh hôm nay cần tiếp nối và phát huy truyền thống đoàn kết mà ông cha đã hun đúc, để xứng đáng với lời dạy: “Ba cây chụm lại nên hòn núi cao”, góp phần dựng xây đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.