Văn bản ngữ liệu

                                        NHỮNG ĐIỀU BÉ NHỎ

Những giọt nước bé nhỏ

Những hạt bụi đang bay

Đã làm nên biển lớn

Và cả trái đất này.

 

Cũng thế, giây và phút,

Ta tưởng ngắn, không dài,

Đã làm nên thế kỉ,

Quá khứ và tương lai

 

Những sai lầm nhỏ bé,

Ta tưởng chẳng là gì,

Tích lại là tai họa,

Làm ta chệch hướng đi.

 

Những điều tốt nhỏ nhặt;

Những lời nói yêu thương

Làm trái đất thành đẹp,

Đẹp như chốn thiên đường.”

(Julia Abigail Fletcher Carney – Thái Bá Tân dịch từ tiếng Anh)

Bài thơ trên sử dụng phương thức biểu đạt chính nào?

Những điều nhỏ bé được tác giả nhắc trong bài thơ là: Giọt nước, hạt bụi, giây - phút, sai lầm nhỏ, điều tốt nhỏ nhặt.

- Biện pháp so sánh là: Đẹp như chốn thiên đường”  

- Tác dụng: Làm nổi bật vẻ đẹp của chốn thiên đường.

Theo tác giả, mối quan hệ giữa những điều nhỏ bé và những điều lớn lao là: Những điều nhỏ bé là những nguyên nhân dẫn đến những điều to lớn.

Nhấn mạnh vai trò quan trọng của thời gian dù rất nhỏ, chính những khoảnh khắc ngắn ngủi tạo nên lịch sử dài lâu.

Tích lại thành tai họa, làm con người chệch hướng đi.

Làm cho cuộc sống, trái đất trở nên đẹp đẽ như chốn thiên đường.

Điệp từ, điệp ngữ: “những… nhỏ bé”; ẩn dụ, so sánh: giọt nước → biển lớn, phút giây → thế kỉ.

Những điều nhỏ bé trong cuộc sống, nếu được tích lũy, có thể mang lại giá trị lớn lao; ngược lại, sai lầm nhỏ cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Cần trân trọng thời gian, chú ý rèn luyện từ những việc nhỏ, tránh những lỗi nhỏ tưởng như vô hại, và lan tỏa những điều tốt đẹp để góp phần làm cuộc sống ngày càng tươi đẹp hơn.

Gợi ý:

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

- Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

- Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

b. Xác định đúng yêu cầu của đoạn văn: ý nghĩa của những điều nhỏ bé trong cuộc sống.

c. Hệ thống ý

- Giải thích: Những điều nhỏ bé là gì? → Hành động tử tế, lời nói yêu thương, sự tiết kiệm thời gian, cố gắng từng ngày.

- Vai trò, ý nghĩa:

• Góp phần tạo nên thành quả to lớn (ví dụ: giây phút làm nên thế kỉ, giọt nước tạo thành biển cả).

• Giúp xây dựng nhân cách, tình cảm, niềm tin.

• Mang lại hạnh phúc, sự gắn kết giữa người với người.

- Phản đề: Những sai lầm nhỏ, nếu lặp lại, cũng dẫn đến hậu quả nghiêm trọng → cần cẩn trọng trong từng việc.

- Bài học: Biết quý trọng, nuôi dưỡng và tích lũy điều nhỏ bé tốt đẹp; tránh thờ ơ, coi thường việc nhỏ.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chỉnh, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Bố cục rõ ràng, lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc.

Đoạn văn tham khảo

Trong cuộc sống, có những điều tưởng chừng nhỏ bé nhưng lại mang ý nghĩa vô cùng lớn lao. Đọc bài thơ Những điều bé nhỏ, em nhận ra rằng chính từ những hạt bụi, giọt nước nhỏ nhoi đã làm nên trái đất, biển cả rộng lớn; cũng như từng giây từng phút đã làm nên thế kỉ, quá khứ và tương lai. Những điều nhỏ bé chính là những hành động tử tế, lời nói yêu thương, hay sự nỗ lực kiên trì mỗi ngày. Chúng góp phần xây dựng nên thành quả lớn lao và tạo nên vẻ đẹp cho cuộc đời. Một nụ cười có thể sưởi ấm trái tim, một lời động viên có thể tiếp thêm sức mạnh, một việc tốt nhỏ cũng có thể lan tỏa niềm hạnh phúc. Ngược lại, những sai lầm nhỏ nếu tích tụ lâu dài sẽ gây hậu quả nghiêm trọng, làm ta chệch hướng đi. Vì vậy, mỗi người cần biết trân trọng và nuôi dưỡng điều nhỏ bé tốt đẹp, đồng thời cẩn trọng với những lỗi lầm dù nhỏ nhất. Bắt đầu từ những việc làm giản dị hằng ngày, chúng ta có thể góp phần làm cho cuộc sống trở nên tươi đẹp, ý nghĩa và nhân văn hơn.

Gợi ý:

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn biểu cảm

- Học sinh biết tạo lập một bài văn biểu cảm đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

- Đảm bảo đúng dung lượng khoảng 400 chữ.

b. Xác định đúng đối tượng biểu cảm: bà hoặc mẹ.

c. Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau

* Mở bài:

- Giới thiệu chung về đối tượng biểu cảm.

- Cảm nghĩ khái quát về đối tượng.

* Thân bài:

- Hình dung về đặc điểm của đối tượng để bộc lộ cảm xúc: hình dáng, mái tóc, làn da, nụ cười, ánh mắt, giọng nói,…qua quan sát, liên tưởng, suy ngẫm hoặc hồi tưởng đặc điểm để gợi cảm xúc…

- Bộc lộ tình cảm, cảm xúc, suy nghĩ qua việc làm, hành động, cử chỉ, tính cách của người đó thông qua quan hệ đối xử với mọi người xung quanh, với bản thân em,…

- Biểu cảm về sự gắn bó của người thân ấy với bản thân em:

+ Trong cuộc sống hàng ngày…

+ Hồi tưởng kỉ niệm gắn bó của em với người thân đó.

à Bộc lộ tình cảm của em: nhớ nhung, yêu quý, kính trọng, biết ơn,…

- Bộc lộ tình cảm đối với người thân qua một tình huống nào đó: liên tưởng, tưởng tượng đến tương lai => bộc lộ cảm xúc.

* Kết bài:

- Khẳng định tình cảm của em với đối tượng biểu cảm.

- Lời hứa hẹn, mong ước của em.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.

Bài viết tham khảo

Trong gia đình, người em yêu thương và kính trọng nhất chính là mẹ. Mẹ là điểm tựa tinh thần vững chắc, là ngọn lửa ấm áp sưởi sáng cho cuộc đời em. Nghĩ về mẹ, em luôn dâng trào niềm biết ơn và tình yêu thương vô bờ.

Mẹ em năm nay ngoài bốn mươi tuổi. Mái tóc mẹ đã lốm đốm vài sợi bạc, đôi mắt hiền từ ánh lên những vất vả, lo toan nhưng lúc nào cũng chan chứa tình thương. Nụ cười của mẹ dịu dàng, khiến em thấy mọi mệt mỏi dường như tan biến. Nước da mẹ sạm nắng sau những ngày dài tần tảo ngoài đồng, còn đôi bàn tay chai sần lại là minh chứng cho bao nhọc nhằn vì gia đình. Mỗi khi nghe giọng nói ấm áp, quen thuộc của mẹ, em thấy lòng mình bình yên đến lạ.

Mẹ không chỉ là người lao động cần mẫn mà còn là người luôn hết lòng vì chồng con. Mẹ chăm lo cho bữa cơm, giấc ngủ, dành cho em sự quan tâm tận tình. Khi em làm sai, mẹ không nặng lời trách mắng mà kiên nhẫn khuyên nhủ để em nhận ra lỗi lầm. Mẹ cũng là người luôn khích lệ, động viên em cố gắng trong học tập và rèn luyện. Tình thương, sự hi sinh của mẹ không ồn ào nhưng sâu nặng, bao la như biển cả.

Trong cuộc sống hằng ngày, mẹ là chỗ dựa tinh thần ấm áp nhất của em. Em nhớ có lần bị ốm, mẹ đã thức suốt đêm để chăm sóc, lo từng bát cháo, giấc ngủ. Cũng có khi em nghịch ngợm, dại dột làm mẹ buồn, nhưng chỉ một ánh nhìn hiền từ của mẹ cũng khiến em thấy hối hận. Những kỉ niệm ấy đã khắc sâu vào trái tim em tình cảm yêu thương, kính trọng và biết ơn mẹ. Em luôn ước mong mai này khi trưởng thành, có thể báo đáp phần nào công ơn to lớn ấy.

Mẹ là người quan trọng và thiêng liêng nhất trong cuộc đời em. Em yêu mẹ vô cùng, nguyện sẽ chăm ngoan, học giỏi để mẹ luôn mỉm cười hạnh phúc. Ước mong lớn nhất của em chính là được mãi mãi sống trong vòng tay yêu thương ấm áp của mẹ.