Văn bản ngữ liệu

CHÁY NHÀ HÀNG XÓM

Trong làng nọ có nhà bị cháy. Cả làng đổ ra, kẻ thùng, người chậu, ai nấy ra sức tìm cách dập đám cháy. Riêng có một người nhà ở ngay bên cạnh vẫn trùm chăn, bình chân như vại, nghĩ:

– Cháy nhà hàng xóm, chẳng việc gì mình phải bận tâm.

Nào ngờ, lửa mỗi lúc một to, gió thổi mạnh làm tàn lửa bay tứ tung , bén sang mái nhà ông ta. Lúc bấy giờ người kia mới chồm dậy, cuống cuồng tìm cách dập lửa. Nhưng không kịp nữa rồi. Nhà cửa, của cải của ông ta đã bị ngọn lửa thiêu sạch

(Tiếng Việt 2, tập hai, trang 139. NXB Giáo dục Việt Nam – 2014)

Truyện Cháy nhà hàng xóm kể lại sự việc gì?

Hình ảnh ông ta trùm chăn, “bình chân như vại”, không quan tâm đến đám cháy ngay sát cạnh nhà mình.

Vì ngọn lửa cháy lớn, gặp gió thổi mạnh nên tàn lửa bay sang, bén vào mái nhà ông ta.

Ông cuống cuồng dập lửa nhưng không kịp, toàn bộ nhà cửa, của cải đều bị thiêu rụi.

Phê phán thói ích kỉ, vô cảm, chỉ nghĩ đến bản thân, không quan tâm giúp đỡ người khác.

Cần có tinh thần trách nhiệm, biết sẻ chia và giúp đỡ người khác; không thờ ơ, vô cảm vì cái hại đó có thể quay lại chính mình.

Vì mỗi người đều là một phần của tập thể; nếu tập thể an toàn, gắn kết thì cá nhân mới có môi trường sống bình yên và được bảo vệ.

Em sẽ cố gắng giúp đỡ trong khả năng của mình, ví dụ: kêu gọi người lớn, báo cơ quan chức năng, động viên tinh thần, hoặc trực tiếp hỗ trợ nếu có thể.

Gợi ý:

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

- Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

- Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

b. Xác định đúng yêu cầu của đoạn văn: trình bày suy nghĩ bài học rút ra từ câu chuyện Cháy nhà hàng xóm.

c. Hệ thống ý

- Người hàng xóm thờ ơ khi thấy nhà bên cạnh cháy, nghĩ rằng không liên quan đến mình, nhưng cuối cùng ngọn lửa lan sang, thiêu rụi luôn nhà ông ta.

- Bài học rút ra: Phê phán lối sống ích kỉ, thờ ơ, vô cảm trước khó khăn của người khác; trong cộng đồng, nếu không biết quan tâm, chia sẻ thì hậu quả cũng sẽ ảnh hưởng đến chính mình.

- Mở rộng và liên hệ: Trong cuộc sống, mỗi người cần có tinh thần trách nhiệm, biết giúp đỡ, gắn kết với cộng đồng. Khi mọi người cùng chung tay thì xã hội mới an toàn, tốt đẹp; bản thân em cần rèn luyện tinh thần sẻ chia, không thờ ơ trước nỗi đau hay khó khăn của người khác.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chỉnh, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Bố cục rõ ràng, lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc.

Đoạn văn tham khảo

Từ câu chuyện Cháy nhà hàng xóm, ta nhận ra một bài học sâu sắc về thái độ sống trong cộng đồng. Người hàng xóm trong truyện vì nghĩ rằng đám cháy không liên quan đến mình nên thờ ơ, tiếp tục ngủ yên. Nhưng ngọn lửa vốn không phân biệt ranh giới, chẳng mấy chốc đã bén sang và thiêu rụi cả ngôi nhà của ông ta. Câu chuyện cho thấy sự vô cảm, ích kỉ và thiếu trách nhiệm không chỉ khiến ta mất đi tình người mà còn có thể mang lại hậu quả cho chính bản thân mình. Trong cuộc sống, không ai có thể tồn tại tách biệt hoàn toàn với cộng đồng. Hạnh phúc và an toàn của mỗi người luôn gắn liền với sự bình yên, ổn định của tập thể. Vì vậy, chúng ta cần biết quan tâm, chia sẻ, sẵn sàng giúp đỡ người khác khi họ gặp khó khăn. Sống nhân ái, gắn kết, ta không chỉ lan tỏa yêu thương mà còn tạo dựng được một xã hội bền vững, an toàn hơn. Bản thân em hiểu rằng mình cần rèn luyện tinh thần trách nhiệm, không thờ ơ trước nỗi đau của người khác, và sẵn sàng chung tay khi cộng đồng cần đến. Đó chính là cách để mỗi người sống có ích, có ý nghĩa hơn trong cuộc đời.

Gợi ý:

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn biểu cảm

- Học sinh biết tạo lập một bài văn biểu cảm đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

- Đảm bảo đúng dung lượng khoảng 400 chữ.

b. Xác định đúng đối tượng biểu cảm: cảm xúc của mình đối với một thầy cô giáo mà em kính trọng nhất.

c. Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau

* Mở bài

- Giới thiệu chung về vai trò của thầy cô trong cuộc đời học sinh.

- Dẫn dắt để nêu nhân vật: thầy/cô giáo mà em kính trọng nhất.

* Thân bài

- Giới thiệu thầy/cô giáo

+ Thầy/cô dạy em môn gì, dạy vào thời gian nào.

+ Hình dáng, phong thái, giọng nói, cách cư xử.

- Những ấn tượng sâu sắc

+ Sự tận tụy, nhiệt huyết trong giảng dạy.

+ Tấm lòng nhân hậu, quan tâm, yêu thương học sinh.

+ Tính cách giản dị, mẫu mực, là tấm gương sáng.

+ Một kỉ niệm đáng nhớ giữa em với thầy/cô.

- Tình cảm, cảm xúc của bản thân

+ Lòng biết ơn, kính trọng đối với thầy/cô.

+ Thầy/cô để lại những bài học quý giá trong học tập và nhân cách sống.

+ Thầy/cô là động lực, niềm cảm hứng để em cố gắng rèn luyện, trưởng thành.

* Kết bài

- Khẳng định lại tình cảm trân trọng, biết ơn đối với thầy/cô.

- Bày tỏ lời hứa, mong muốn nỗ lực học tập và rèn luyện để không phụ lòng thầy/cô.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.

Bài viết tham khảo

Trong hành trình học tập và trưởng thành của mỗi học sinh, thầy cô giáo chính là những người lái đò âm thầm mà vĩ đại, đưa chúng ta đến bến bờ tri thức. Suốt những năm ngồi trên ghế nhà trường, em đã gặp nhiều thầy cô, nhưng người để lại trong em ấn tượng sâu đậm nhất chính là thầy giáo dạy Văn năm lớp 6 – người mà em luôn kính trọng và biết ơn.

Thầy có dáng người cao, gương mặt hiền từ cùng ánh mắt sáng ngời ẩn chứa sự nghiêm khắc nhưng cũng đầy bao dung. Giọng thầy trầm ấm, truyền cảm, mỗi khi giảng bài lại như cuốn hút tất cả học sinh vào thế giới của văn chương. Không chỉ giảng dạy kiến thức, thầy còn truyền cho chúng em tình yêu với văn học, dạy chúng em biết cảm nhận cái hay, cái đẹp của cuộc sống qua từng vần thơ, câu chữ.

Em nhớ nhất những buổi thầy ở lại lớp sau giờ học để tận tình giảng giải cho chúng em cách viết một bài văn nghị luận hay, cách nuôi dưỡng cảm xúc để bài viết có hồn. Thầy luôn kiên nhẫn, chưa bao giờ tỏ ra mệt mỏi hay trách mắng khi chúng em sai sót. Đặc biệt, thầy luôn quan tâm đến từng học sinh, động viên những bạn học yếu, khen ngợi kịp thời những bạn tiến bộ. Có lần em chán nản vì điểm kém, chính thầy đã nhẹ nhàng khuyên nhủ, giúp em lấy lại niềm tin và nghị lực học tập.

Đối với em, thầy không chỉ là một người thầy tận tụy mà còn như một người cha thứ hai, ân cần và bao dung. Thầy là tấm gương sáng về nhân cách và lòng yêu nghề, yêu trò. Hình ảnh thầy đứng trên bục giảng, say sưa truyền đạt tri thức, mãi mãi in đậm trong ký ức em.

Em luôn thầm cảm ơn thầy vì những bài học bổ ích, cả trong tri thức lẫn trong cuộc sống. Chính thầy đã dạy em biết trân trọng nỗ lực của bản thân, biết đứng dậy sau mỗi lần vấp ngã và nuôi dưỡng ước mơ của mình. Em hứa sẽ cố gắng học tập thật tốt, rèn luyện nhân cách để không phụ lòng kỳ vọng và tình yêu thương mà thầy đã dành cho chúng em.

Tình cảm thầy trò thiêng liêng ấy sẽ mãi là hành trang quý báu, theo em trên suốt chặng đường đời.