I. Đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc ngữ liệu sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

Mưa đổ bụi êm êm trên bến vắng,

Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi;

Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng

Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời.

 

Ngoài đường đê cỏ non tràn biếc cỏ,

Đàn sáo đen sà xuống mổ vu vơ

Mấy cánh bướm rập rờn trôi trước gió.

Những trâu bò thong thả cúi ăn mưa.

 

Trong đồng lúa xanh rờn và ướt lặng

Lũ cò con chốc chốc vụt bay ra,

Làm giật mình một cô nàng yếm thắm.

Cúi cuốc cào cỏ ruộng sắp ra hoa.

                                                                                  (Chiều Xuân - Anh Thơ )

(0,5 điểm) Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào?

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

-Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Phân tích nội dung, nghệ thuật bài Chiều xuân.

c Triển khai vấn đề nghị luận

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

1. Mở bài

Giới thiệu tác giả Anh Thơ và văn bản Chiều Xuân.

2. Thân bài

a) Luận điểm 1: Bức tranh chiều xuân

- Bến vắng chiều xuân (Khổ 1):

+ Thể hiện sự yên bình, vắng vẻ của bến đò trong buổi chiều xuân.

+ Hình ảnh mưa rơi nhẹ nhàng, con đò lười biếng trôi trên dòng sông, quán tranh vắng vẻ, và hoa xoan tím rụng trên bờ.

+ Sử dụng từ láy "êm êm" để tạo ra không gian yên bình, êm đềm, nhấn mạnh sự lặng lẽ, tĩnh lặng của cảnh vật.

- Đường đê chiều xuân (Khổ 2):

+ Mô tả hình ảnh đồng lúa xanh rờn, đàn sáo bay qua, và trâu bò thong thả ăn mưa.

+ Sử dụng các từ ngữ như "cỏ non tràn biếc cỏ", "đàn sáo đen sà xuống", "trâu bò thong thả" để tạo ra bức tranh sinh động, sống động về cuộc sống quê hương vào buổi chiều xuân.

b) Luận điểm 2: Không khí và nhịp sống thôn quê (Khổ 3)

Trong đồng lúa xanh rờn và ướt lặng (Khổ 3):

- Mô tả hình ảnh cô gái cào cỏ ruộng, cùng với sự hiện diện của đàn cò và trâu bò.

- Sử dụng từ ngữ như "xanh rờn", "ướt lặng", "cúi cuốc", "cào cỏ ruộng sắp ra hoa" để tạo ra không khí thơ mộng, êm đềm, và nhẹ nhàng của làng quê vào mùa xuân.

3. Kết bài

Khẳng định lại nội dung nghệ thuật của bài thơ.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

-Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

- Giải thích khái niệm:

+ Quê hương là nơi mỗi người sinh ra, lớn lên, gắn bó với tuổi thơ và những kỉ niệm thân thương.

+ Tình yêu quê hương là tình cảm thiêng liêng, chân thành dành cho mảnh đất ấy.

- Biểu hiện của tình yêu quê hương:

+ Tự hào, giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa, lịch sử của quê hương.

+ Có ý thức học tập, rèn luyện để góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.

+ Giữ gìn cảnh quan môi trường, ứng xử văn minh nơi cộng đồng.

- Ý nghĩa của tình yêu quê hương:

+ Giúp con người sống có trách nhiệm, biết trân trọng cội nguồn.

+ Là nền tảng cho tình yêu đất nước, tinh thần dân tộc.

- Phản đề: phê phán những người thờ ơ, vô cảm hoặc quay lưng với quê hương.

- Kết luận: mỗi người, đặc biệt là thế hệ trẻ, cần nuôi dưỡng tình yêu quê hương bằng hành động cụ thể và thiết thực.