I. Đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc ngữ liệu sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

Cùng một cơn mưa, người tiêu cực sẽ bực mình vì phải trùm áo mưa, người lạc quan thì nghĩ đến cây cối xanh tươi, không khí sẽ được trong lành. Và một khi chúng ta không thể thay đổi được hiện tượng xảy ra, tốt nhất là nhìn nó bằng ánh mắt tích cực. Cái thiện có thể sẽ thua cái ác trong một thời điểm nhưng chung cuộc sẽ chiến thắng. Cứ sau một sự cố, con người lại tìm nguyên nhân và khắc phục nó. Sau lũ lụt, phù sa sẽ làm màu mỡ hơn cho cánh đồng, sâu bọ sẽ bị quét sạch ra biển, dư lượng hóa chất trong đất đai sẽ bị rửa sạch. Lỗi lầm của người khác, thay vì giữ trong lòng và tức giận, thôi bỏ qua, mình sẽ thấy thoải mái hơn rất nhiều. Nói một cách khác, nếu bạn được sống 100 năm, xem như là một bộ phim có 100 tập, thì hãy tạo ra ít nhất 2/3 tập có tiếng cười thay vì tập nào cũng rơi vào bi kịch chán chường, đau khổ, chia lìa, mất mát.

Trong từ Hán Việt, nguy cơ bao gồm nguy và cơ. Đối với người có tư duy tích cực, “nguy” (problem) sẽ được họ biến thành “cơ” (opportunity). Người tích cực và lạc quan sẽ có gương mặt sáng bừng, nụ cười thường trực trên môi, sống và cháy hết mình, học tập và làm việc hết mình dù ngày mai trời có sập.

(Trích Tư duy tích cực, Theo Tony Buổi sáng, trên đường băng, NXB Trẻ)

(0,5 điểm) Xác định phương thức biểu đạt của đoạn trích trên.

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

-Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Viết bài luận về bản thân

c Triển khai vấn đề nghị luận

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

1. Giải thích nguyên tắc sống đã chọn

- Nêu rõ nguyên tắc là gì.

- Giải thích ý nghĩa cụ thể của nguyên tắc đó.

Ví dụ: Trung thực là sống ngay thẳng, thật thà, không dối trá trong lời nói và hành động.

2. Lý do chọn và tin tưởng vào nguyên tắc đó

- Nguyên tắc này có ý nghĩa định hướng suy nghĩ, hành vi trong cuộc sống.

- Mang lại sự tôn trọng, tin tưởng từ người khác.

- Góp phần xây dựng nhân cách, giúp bản thân sống có trách nhiệm và tử tế hơn.

- Là nền tảng cho thành công bền vững.

3. Biểu hiện của việc sống theo nguyên tắc đó

- Trong học tập, công việc: luôn cố gắng, không gian dối, không trốn tránh trách nhiệm.

- Trong quan hệ xã hội: sống thật lòng, chân thành với người khác.

- Trong những tình huống thử thách: kiên định giữ nguyên tắc dù gặp bất lợi.

4. Dẫn chứng minh họa

- Từ bản thân (một trải nghiệm cụ thể).

- Hoặc từ người nổi tiếng, người xung quanh sống theo nguyên tắc đó và được ghi nhận.

5. Mở rộng, phản đề

- Trong xã hội hiện nay, có người dễ buông bỏ nguyên tắc vì danh lợi.

- Việc giữ gìn nguyên tắc sống không dễ, cần bản lĩnh và sự rèn luyện.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

-Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

- Giải thích khái niệm: tinh thần lạc quan là thái độ sống tích cực, luôn nhìn nhận mọi việc theo chiều hướng tốt đẹp, tin tưởng vào tương lai.

- Vai trò của tinh thần lạc quan:

+ Giúp con người vượt qua khó khăn, thử thách trong cuộc sống.

+ Góp phần duy trì sức khỏe tinh thần, tránh căng thẳng, mệt mỏi.

+ Truyền cảm hứng và năng lượng tích cực cho những người xung quanh.

+ Là động lực thúc đẩy con người phấn đấu, không bỏ cuộc trước thất bại.

- Dẫn chứng minh họa:

- Phản đề: nếu thiếu tinh thần lạc quan, con người dễ chán nản, buông xuôi, mất phương hướng.

- Bài học và liên hệ bản thân:

+ Cần rèn luyện tinh thần lạc quan mỗi ngày.

+ Học cách nhìn nhận tích cực ngay cả khi đối diện với thất bại.