I. Đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc ngữ liệu sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

Người có tính khiêm tốn thường hay tự cho mình là kém, còn phải phấn đấu thêm, trau dồi thêm, cần được trao đổi, học hỏi nhiều thêm nữa. Người có tính khiêm tốn không bao giờ chịu chấp nhận sự thành công của cá nhân mình trong hoàn cảnh hiện tại, lúc nào cũng cho sự thành công của mình là tầm thường, không đáng kể, luôn luôn tìm cách để học hỏi thêm nữa.

Tại sao con người lại phải khiêm tốn như thế? Đó là vì cuộc đời là một cuộc đấu tranh bất tận, mà tài nghệ của mỗi cá nhân tuy là quan trọng, nhưng thật ra chỉ là những giọt nước bé nhỏ giữa đại dương bao la. Sự hiểu biết của mỗi cá nhân không thể đem so sánh với mọi người cùng chung sống với mình. Vì thế, dù tài năng đến đâu cũng luôn luôn phải học thêm, học mãi mãi.

Tóm lại, con người khiêm tốn là con người hoàn toàn biết mình, hiểu người, không tự mình đề cao vai trò, ca tụng chiến công của cá nhân mình cũng như không bao giờ chấp nhận một ý thức chịu thua mang nhiều mặc cảm tự ti đối với mọi người.

Khiêm tốn là một điều không thể thiếu cho những ai muốn thành công trên đường đời.

    (Trích Tinh hoa xử thế, Lâm Ngữ Đường, Ngữ văn 7, tập 2,

 NXB Giáo dục, 2015, tr.70 – 71)

(0,5 điểm) Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản trên?

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

-Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Viết bài luận về bản thân

c Triển khai vấn đề nghị luận

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

1. Mở bài

- Dẫn dắt: mỗi con người sống trên đời đều cần có mục tiêu và ước mơ để phấn đấu.

- Nêu vấn đề: ước mơ là kim chỉ nam, là nguồn động lực thúc đẩy con người vượt qua thử thách.

- Giới thiệu ước mơ của bản thân (tùy học sinh – ví dụ: trở thành bác sĩ, nhà văn, giáo viên, kỹ sư công nghệ, họa sĩ…).

2. Thân bài

* Giải thích vai trò của ước mơ:

- Ước mơ là mục tiêu, hoài bão mà con người hướng tới trong cuộc sống.

- Là kim chỉ nam giúp ta định hướng tương lai, có động lực để học tập, rèn luyện và vượt qua khó khăn.

- Người có ước mơ sẽ sống có lý tưởng, có trách nhiệm với bản thân và xã hội.

* Trình bày ước mơ cụ thể của bản thân:

- Em ước mơ trở thành… (viết rõ ước mơ của bản thân).

- Giải thích vì sao em có ước mơ ấy (ảnh hưởng từ ai, từ hoàn cảnh nào, từ sở thích, năng lực cá nhân…).

- Ý nghĩa của ước mơ đó đối với em và cộng đồng (giúp đỡ người khác, đóng góp cho xã hội…).

* Kế hoạch cụ thể để hiện thực hóa ước mơ:

- Ngắn hạn:

+ Học tập chăm chỉ các môn liên quan.

+ Đọc sách, tìm hiểu kiến thức chuyên ngành.

+ Tham gia các hoạt động rèn luyện kỹ năng mềm.

- Trung hạn:

+ Lựa chọn trường học, ngành học phù hợp với ước mơ.

+ Giao lưu, học hỏi từ những người có kinh nghiệm.

+ Kiên trì, kỷ luật và không ngừng cải thiện bản thân.

- Dài hạn:

+ Nỗ lực trong công việc, không ngại bắt đầu từ những việc nhỏ.

+ Giữ vững đam mê, không bỏ cuộc khi gặp thất bại.

+ Đóng góp giá trị tích cực cho cộng đồng từ nghề nghiệp của mình.

3. Kết bài

- Khẳng định lại: ước mơ là kim chỉ nam quan trọng trong đời mỗi người.

- Nêu suy nghĩ cá nhân và gửi gắm thông điệp.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

-Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

- Vai trò, ý nghĩa của lòng khiêm tốn:

+ Giúp con người hoàn thiện bản thân, không ngừng học hỏi.

+ Khiêm tốn khiến người khác yêu mến, tin tưởng, dễ thành công hơn trong công việc và cuộc sống.

+ Là biểu hiện của người có tri thức, văn hóa, đạo đức.

- Thực trạng ở giới trẻ hiện nay:

+ Nhiều bạn trẻ biết rèn luyện đức tính khiêm tốn.

+ Tuy nhiên, không ít người có biểu hiện kiêu căng, thích khoe khoang, đề cao bản thân, thiếu tôn trọng người khác.

- Cách rèn luyện lòng khiêm tốn:

+ Nhận thức được giới hạn của bản thân, sẵn sàng tiếp thu lời khuyên, phê bình.

+ Tôn trọng thành quả của người khác, không khoe mẽ.

+ Học tập gương người đi trước, giữ thái độ cầu thị trong mọi việc.