Anh/ chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 400 chữ) phân tích văn bản ngữ liệu “Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào” của Nguyễn Dữ.

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 400 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích văn bản ngữ liệu “Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào” của Nguyễn Dữ.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Dữ: Học trò Nguyễn Bỉnh Khiêm, sống vào thế kỷ XVI, được mệnh danh là “người mở đầu cho văn xuôi trung đại Việt Nam”.

- Giới thiệu tác phẩm Truyền kì mạn lục: Tập truyện truyền kì nổi tiếng, phản ánh hiện thực, gửi gắm bài học nhân sinh sâu sắc.

- Dẫn vào truyện Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào: Câu chuyện về người học trò và người thầy, ca ngợi nhân cách, sự khiêm nhường, tình nghĩa thầy trò và lối sống trọng đạo đức.

* Thân bài:

1. Khái quát nội dung văn bản

- Nhân vật chính: Phạm Tử Hư và thầy Dương Trạm.

- Diễn biến chính:

+ Phạm Tử Hư ban đầu kiêu căng → nghe lời thầy răn dạy → sửa đổi, sống khiêm nhường, kính trọng thầy học.

+ Dương Trạm sau khi mất, nhờ lòng tín thực và đức hạnh mà được trọng dụng ở Thiên Tào.

+ Cuộc gặp gỡ ở đền Trấn Vũ thể hiện mối duyên thầy trò sâu nặng và bài học đạo lý.

2. Phân tích ý nghĩa văn bản

a) Bài học về nhân cách và lối sống

- Sống khiêm nhường, biết sửa sai như Phạm Tử Hư.

- Sống trọng chữ tín, trân trọng tri thức như Dương Trạm: Nhặt giấy có chữ, giữ đạo nghĩa với thầy bạn → được trọng thưởng ngay cả khi mất đi.

b) Ca ngợi tình nghĩa thầy trò

- Phạm Tử Hư để tang thầy ba năm → lòng tôn sư trọng đạo.

- Cuộc gặp gỡ nơi Thiên Tào thể hiện sự tri ân, tình nghĩa sâu đậm vượt cả cõi âm dương.

c) Bài học nhân sinh

- Đức hạnh quan trọng hơn công danh, quyền lực.

- Con người cần sống chân thành, hướng thiện để lưu lại giá trị bền vững cho đời.

3. Giá trị nghệ thuật

- Kết hợp yếu tố thực và ảo: Cuộc gặp gỡ giữa người và cõi thần linh.

- Nghệ thuật kể chuyện tự nhiên, chi tiết kì ảo hấp dẫn.

- Ngôn ngữ mộc mạc, súc tích, hàm chứa triết lý sâu sắc.

* Kết bài:

- Khẳng định giá trị tư tưởng của truyện: Đề cao đạo lý làm người, ca ngợi nhân cách cao đẹp và tình nghĩa thầy trò.

- Liên hệ bản thân: Cần sống khiêm nhường, giữ đạo nghĩa, rèn luyện nhân cách và trân trọng tri thức để trở thành người có ích cho xã hội.

Bài văn tham khảo

Trong nền văn học trung đại Việt Nam, Nguyễn Dữ được xem là người mở đầu cho dòng văn xuôi tự sự với tập Truyền kì mạn lục nổi tiếng. Tác phẩm không chỉ hấp dẫn bởi yếu tố kì ảo mà còn chứa đựng những bài học sâu sắc về đạo lý làm người. Một trong những truyện tiêu biểu là Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào, câu chuyện giàu ý nghĩa nhân sinh, đề cao nhân cách, đạo đức và tình nghĩa thầy trò.

Câu chuyện xoay quanh nhân vật Phạm Tử Hư và thầy học Dương Trạm. Ban đầu, Phạm Tử Hư là người tuấn tú, thông minh nhưng kiêu căng, ngạo mạn. Nhờ sự răn dạy của thầy Dương Trạm, ông đã sửa đổi, sống khiêm nhường, trở thành người có đức hạnh. Sau khi thầy mất, Tử Hư để tang thầy ba năm, thể hiện lòng kính trọng sâu sắc. Một lần, tình cờ gặp thầy trong cảnh giới thần tiên, ông được biết Dương Trạm khi còn sống không lập đại công danh gì lớn lao nhưng vì giữ trọn đạo nghĩa thầy trò, trân trọng tri thức, sống chân thành nên được Thiên đế ban thưởng. Cuộc gặp gỡ giữa thầy và trò không chỉ cảm động mà còn để lại nhiều suy ngẫm về đạo lý làm người.

Trước hết, truyện mang đến bài học về nhân cách và lối sống. Con người cần biết sửa sai, sống khiêm nhường như Phạm Tử Hư và giữ đạo nghĩa, quý trọng tri thức như Dương Trạm. Chỉ bằng những hành động tưởng chừng nhỏ bé như nhặt những mảnh giấy có chữ để không bị thất lạc, Dương Trạm đã bày tỏ lòng tôn trọng tri thức và được Thiên đế khen thưởng. Điều đó khẳng định: sống hướng thiện, dù việc nhỏ cũng góp phần tạo nên giá trị đạo đức lớn lao.

Bên cạnh đó, câu chuyện còn ca ngợi tình nghĩa thầy trò sâu nặng. Phạm Tử Hư để tang thầy ba năm, gặp lại thầy nơi cõi tiên vẫn giữ trọn sự kính trọng. Tình cảm ấy vượt qua cả ranh giới âm dương, thể hiện truyền thống “tôn sư trọng đạo” quý báu của dân tộc.

Về nghệ thuật, Nguyễn Dữ khéo léo kết hợp yếu tố thực và ảo: giữa cuộc sống đời thường và cảnh giới thần linh, khiến câu chuyện vừa hấp dẫn vừa gợi nhiều suy tưởng. Ngôn ngữ mộc mạc, súc tích, giàu tính triết lý cũng làm nổi bật ý nghĩa nhân văn sâu sắc.

Tóm lại, Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào không chỉ kể một câu chuyện kì ảo mà còn gửi gắm bài học đạo đức: con người cần sống khiêm nhường, giữ trọn chữ tín, trọng nghĩa tình và biết hướng thiện để tạo nên giá trị đích thực cho cuộc đời. Bài học ấy vẫn vẹn nguyên giá trị, nhắc nhở mỗi chúng ta hôm nay sống sao cho xứng đáng với những gì tốt đẹp nhất của con người.