Qua đoạn trích, em có thể rút ra được thông điệp gì về cuộc sống?

Thể thơ song thất lục bát:

- Cấu trúc: Mỗi khổ thơ gồm 4 câu, với cấu trúc: 7 - 7 - 6 - 8 (số chữ trong mỗi câu). Hai câu đầu (câu 1 và 2) gọi là câu thất, hai câu sau (câu 3 và 4) gọi là câu bát. Các câu thơ trong cùng một khổ thơ thường liên kết với nhau về nội dung và hình thức.

- Nhịp điệu: Thường ngắt nhịp 3/4 hoặc 2/2/3. Nhịp điệu linh hoạt, uyển chuyển, tạo nên sự du dương, mượt mà cho thơ.

- Vần: Vần bằng hoặc vần trắc, gieo vần chân ở cuối mỗi câu thơ. Các câu thơ trong cùng một khổ thơ thường gieo vần đối nhau.

- Ngôn ngữ: Giản dị, dễ hiểu, gần gũi với đời sống thường ngày. Sử dụng nhiều biện pháp tu từ như ẩn dụ, so sánh, nhân hóa,... để tăng sức gợi cảm cho bài thơ.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận

+ Suy nghĩ về khát vọng sống thanh cao, chết vinh quang được thể hiện trong đoạn thơ.

- Hệ thống ý:

+ Giới thiệu khái quát:

. Đoạn thơ thể hiện tâm trạng của Cao Bá Nhạ khi chịu cảnh tù đày sau vụ án Lệ Chi Viên, bày tỏ nỗi oan khuất và khí phách kiên cường.

+ Phân tích, làm rõ vấn đề:

. Hình ảnh tác giả: mang nỗi đau mất tự do, nhớ thương gia đình nhưng vẫn giữ tấm lòng trung quân, son sắt với triều đình.

. Khát vọng sống thanh cao: không làm quan tham nhũng, không màng danh lợi, thà chịu chết vinh quang còn hơn sống nhục nhã.

. Thái độ kiên cường, hiên ngang của tác giả trong nghịch cảnh, coi cái chết như sự giải thoát, giữ trọn nhân cách trong sáng.

+ Bình luận, liên hệ:

. Ca ngợi nhân cách cao đẹp của người trí thức xưa: trung thực, thanh liêm, trọng danh dự.

. Liên hệ bản thân: sống ngay thẳng, trung thực, biết giữ gìn nhân phẩm, dám đấu tranh cho lẽ phải.

- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục

+ Dẫn chứng từ văn bản để minh chứng cho nhận định.

+ Thể hiện rõ suy nghĩ, quan điểm về khát vọng sống thanh cao, chết vinh quang được thể hiện trong đoạn thơ.

- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:

+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.

- Sáng tạo

+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

Đoạn văn tham khảo

Đoạn thơ trích từ Tự tình khúc của Cao Bá Nhạ đã khắc họa sâu sắc tâm trạng và khát vọng sống thanh cao, chết vinh quang của người trí thức xưa. Trong cảnh tù đày, tác giả mang nỗi đau mất tự do, nhớ thương cha mẹ, vợ con nhưng vẫn giữ trọn tấm lòng son sắt với triều đình. Nỗi oan khuất khiến ông uất ức, nhưng thay vì cầu xin sự sống tầm thường, ông lại mong được chết để giữ trọn danh dự và nhân phẩm. Quan niệm “chết vinh hơn sống nhục” thể hiện khí phách kiên cường, không chịu khuất phục trước cường quyền, danh lợi. Tác giả nguyện thà làm “cỏ dại ven đường” chứ không làm quan tham nhũng, bỏ mặc dân chúng lầm than. Qua đó, ta thấy vẻ đẹp của người trí thức xưa: trung quân, yêu nước, thanh liêm và trọng danh dự hơn mạng sống. Ngày nay, chúng ta cần học tập tinh thần ấy để sống ngay thẳng, trung thực, biết đấu tranh cho lẽ phải và dũng cảm bảo vệ nhân phẩm của mình. Đoạn thơ vì vậy không chỉ mang giá trị lịch sử mà còn để lại bài học sâu sắc cho mọi thế hệ.