ÁI QUỐC (Trích)
(Phan Bội Châu)
Nay ta hát một thiên ái quốc,
Yêu gì hơn yêu nước nhà ta.
Trang nghiêm bốn mặt sơn hà,
Ông cha để lại cho ta lọ vàng.
Trải mấy lớp tiền vương dựng mở,
Bốn ngàn năm giãi gió dầm mưa,
Biết bao công của người xưa,
Gang sông, tấc núi, dạ thưa, ruột tằm.
Hào Đại Hải âm thầm trước mặt,
Dải Cửu Long quanh quất miền tây,
Một toà san sát sinh thay,
Bên kia Vân, Quảng*, bên này Côn Lôn.
Vẻ gấm vóc nước non thêm đẹp.
Rắp những mong cơ nghiệp dài lâu.
Giống khôn há phải đàn trâu,
Giang sơn nỡ để người đâu vẫy vùng?
Hai mươi triệu dân cùng của hết,
Bốn mươi năm nước mất quyền không.
Thương ôi! Công nghiệp tổ tông,
Nước tanh máu đỏ, non chồng thịt cao.
Non nước ấy biết bao máu mủ.
Nỡ nào đem nuôi lũ Sài Lang?
Cờ ba sắc, xứ Đông Dương,
Trông càng thêm nhục, nói càng thêm đau!
Nhục vì nước, mà đau người trước,
Nông nỗi này, non nước cũng oan.
Hồn ơi về với giang san,
Muôn người muôn tiếng hát ran câu này:
“Hợp muôn sức ra tay quang phục.
Quyết có phen rửa nhục báo thù...”
Mấy câu ái quốc reo hò,
Chữ đồng tâm ấy phải cho một lòng.
(Ái quốc – Phan Bội Châu, 1910; nguồn thivien.net)
* Phan Bội Châu (26/12/1867 - 29/12/1940) sinh tại làng Đan Nhiễm, tỉnh Nghệ An. Là một nhà cách mạng Việt Nam trong phong trào chống Pháp, ông đã thành lập phong trào Duy Tân và khởi xướng phong trào Đông Du. Bài thơ “Ái quốc” được viết vào khoảng năm 1910, đây là thời điểm Phan Bội Châu phải chạy sang Trung Quốc sau khi bị Nhật trục xuất (do thỏa thuân giữa Nhật và thực dân Pháp).
* Vân, Quảng: Vân Nam và Quảng Đông, Quảng Tây. Câu này ý nói sông núi nước ta sánh ngang với nước Tàu (Trung Quốc).
Bài thơ “Ái quốc” của Phan Bội Châu được viết theo thể thơ nào?
ÁI QUỐC (Trích)
(Phan Bội Châu)
Nay ta hát một thiên ái quốc,
Yêu gì hơn yêu nước nhà ta.
Trang nghiêm bốn mặt sơn hà,
Ông cha để lại cho ta lọ vàng.
Trải mấy lớp tiền vương dựng mở,
Bốn ngàn năm giãi gió dầm mưa,
Biết bao công của người xưa,
Gang sông, tấc núi, dạ thưa, ruột tằm.
Hào Đại Hải âm thầm trước mặt,
Dải Cửu Long quanh quất miền tây,
Một toà san sát sinh thay,
Bên kia Vân, Quảng*, bên này Côn Lôn.
Vẻ gấm vóc nước non thêm đẹp.
Rắp những mong cơ nghiệp dài lâu.
Giống khôn há phải đàn trâu,
Giang sơn nỡ để người đâu vẫy vùng?
Hai mươi triệu dân cùng của hết,
Bốn mươi năm nước mất quyền không.
Thương ôi! Công nghiệp tổ tông,
Nước tanh máu đỏ, non chồng thịt cao.
Non nước ấy biết bao máu mủ.
Nỡ nào đem nuôi lũ Sài Lang?
Cờ ba sắc, xứ Đông Dương,
Trông càng thêm nhục, nói càng thêm đau!
Nhục vì nước, mà đau người trước,
Nông nỗi này, non nước cũng oan.
Hồn ơi về với giang san,
Muôn người muôn tiếng hát ran câu này:
“Hợp muôn sức ra tay quang phục.
Quyết có phen rửa nhục báo thù...”
Mấy câu ái quốc reo hò,
Chữ đồng tâm ấy phải cho một lòng.
(Ái quốc – Phan Bội Châu, 1910; nguồn thivien.net)
* Phan Bội Châu (26/12/1867 - 29/12/1940) sinh tại làng Đan Nhiễm, tỉnh Nghệ An. Là một nhà cách mạng Việt Nam trong phong trào chống Pháp, ông đã thành lập phong trào Duy Tân và khởi xướng phong trào Đông Du. Bài thơ “Ái quốc” được viết vào khoảng năm 1910, đây là thời điểm Phan Bội Châu phải chạy sang Trung Quốc sau khi bị Nhật trục xuất (do thỏa thuân giữa Nhật và thực dân Pháp).
* Vân, Quảng: Vân Nam và Quảng Đông, Quảng Tây. Câu này ý nói sông núi nước ta sánh ngang với nước Tàu (Trung Quốc).
Quảng cáo
Trả lời:

Bài thơ được viết theo thể thơ song thất lục bát
Câu hỏi cùng đoạn
Câu 2:
Em hãy giải thích nghĩa của cụm từ “gấm vóc” trong câu thơ “Vẻ gấm vóc nước non thêm đẹp”.
Em hãy giải thích nghĩa của cụm từ “gấm vóc” trong câu thơ “Vẻ gấm vóc nước non thêm đẹp”.

Cụm từ “gấm vóc”: trong đó gấm và vóc chỉ hai thứ hàng dệt bằng tơ tằm rất quý giá, đẹp đẽ và được dùng để chỉ vẻ đẹp cùng sự giàu có của giang sơn, đất nước.
Câu 3:
Hình ảnh nào trong bài thơ Ái quốc gợi lên vẻ đẹp và sự thiêng liêng của non sông đất nước?
Hình ảnh nào trong bài thơ Ái quốc gợi lên vẻ đẹp và sự thiêng liêng của non sông đất nước?

Hình ảnh “bốn mặt sơn hà”, “Hào Đại Hải”, “dải Cửu Long”, “non chồng thịt cao”... gợi lên vẻ đẹp hùng vĩ và thiêng liêng của Tổ quốc.
Câu 4:
Chỉ ra và phân tích hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ sau: “Ông cha để lại cho ta lọ vàng”.
Chỉ ra và phân tích hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ sau: “Ông cha để lại cho ta lọ vàng”.

- Biện pháp tu từ ẩn dụ: “lọ vàng”
- Hiệu quả nghệ thuật:
+ Góp phần làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt trong câu thơ
+ Nhà thơ dùng hình ảnh “lọ vàng” để gợi liên tưởng tới những tài nguyên quý giá, phong phú của quê hương đất nước được ông cha để lại cho thế hệ mai sau.
+ Qua đó, nhà thơ không chỉ thể hiện lòng tự hào với sự trù phú của quê hương, đất nước mà còn thể hiện sự tri ân, biết ơn với những hi sinh của thế hệ cha ông, của các bậc tiền nhân.
Câu 5:
Bài thơ Ái quốc của Phan Bội Châu thể hiện tình cảm gì của tác giả đối với đất nước?
Bài thơ Ái quốc của Phan Bội Châu thể hiện tình cảm gì của tác giả đối với đất nước?

Bài thơ thể hiện tình yêu nước sâu sắc, lòng tự hào dân tộc và khát vọng giành lại độc lập, tự do cho Tổ quốc.
Câu 6:
Em hiểu như thế nào về ý thơ “Yêu gì hơn yêu nước nhà ta”? Qua ý thơ và toàn bộ bài thơ “Ái quốc”, Phan Bội Châu gửi gắm tình cảm hoặc thông điệp gì?
Em hiểu như thế nào về ý thơ “Yêu gì hơn yêu nước nhà ta”? Qua ý thơ và toàn bộ bài thơ “Ái quốc”, Phan Bội Châu gửi gắm tình cảm hoặc thông điệp gì?

HS lí giải được hợp lí về ý thơ “Yêu gì hơn yêu nước nhà ta”. Gợi ý:
Tình yêu quê hương đất nước ở Phan Bội Châu được thể hiện bằng lời khẳng định giản dị chân thành và bằng những tình cảm bình thường, gần gũi nhưng rất sâu sắc.
Ý thơ chính là sự khẳng định: tình yêu nước là tình cảm cao đẹp, thiêng liêng hơn tất cả. Thật khó có thứ tình cảm nào vượt lên được tình yêu nước, đặc biệt là khi đất nước còn lầm than, chịu sự giày xéo của ngoại bang.
HS nhận diện và chỉ ra được tình cảm hoặc thông điệp được nhà thơ gửi gắm trong bài “Ái quốc”. Một số ý tham khảo:
+ Nhà thơ thể hiện tình yêu sâu đậm đối với quê hương đất nước, đặc biệt khi nước nhà đang trong cảnh lầm than nô lệ: tình yêu nước xen lẫn nỗi xót xa, căm hận. Từ đó khơi gợi ý chí, quyết tâm cùng đoàn kết vùng lên đấu tranh.
+ Lời thơ còn là lời kêu gọi cho công cuộc “quang phục” tổ quốc, giành lại tự do độc lập cho nước nhà; mà trước hết vẫn là việc cần phải đồng tâm, đoàn kết. Nước mạnh, nước giàu mà đoàn kết thì càng giàu mạnh hơn và nước nghèo yếu thì chỉ có đoàn kết mới giữ vững được nền độc lập tự chủ và bảo toàn mạng sống cho mình, cho gia đình mình.
Hot: 500+ Đề thi vào 10 file word các Sở Hà Nội, TP Hồ Chí Minh có đáp án 2025 (chỉ từ 100k). Tải ngay
CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ
Lời giải
Gợi ý:
- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng
+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).
+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.
- Xác định đúng vấn đề nghị luận
+ Ghi lại cảm xúc về bài thơ “Ái quốc” của nhà yêu nước Phan Bội Châu.
- Hệ thống ý:
+ Bài thơ “Ái quốc” của Phan Bội Châu khắc họa được một dải đất Việt giàu đẹp, trù phú với lịch sử ngàn đời đáng trân trọng. Qua đó, nhà thơ thể hiện được tình yêu và niềm tự hào đối với quê hương; nhưng đồng thời, gửi gắm nỗi đau xót, uất hận khi chứng kiến nước nhà bị bọn sài lang ngoại bang giày xéo.
+ Ngay từ đầu bài thơ, Phan Bội Châu đã khẳng định tình yêu nước nhà là tình cảm thiêng liêng, cao cả, khó có tình yêu nào có thể sánh bằng “Nay ta hát một thiên ái quốc/ Yêu gì hơn yêu nước nhà ta”.
+ Tình yêu được khơi gợi bởi lịch sử từ ngàn đời của dân tộc, từ biết bao bậc tiền vương dựng mở, từ những “lọ vàng” của cha ông gian khó để lại cho ta, từ những vẻ đẹp gấm vóc của một dải giang sơn.
+ Ấy thế nhưng trong từng câu thơ lại là những lời nhắc nhở về tình cảnh nước nhà “Giang sơn nỡ để người đâu vẫy vùng? / Hai mươi triệu dân cùng của hết, /
Bốn mươi năm nước mất quyền không.” để qua đó nhà thơ gửi gắm nỗi niềm đau xót, uất hận không nguôi “Trông càng thêm nhục, nói càng thêm đau! / Nhục vì nước, mà đau người trước”.
+ Tiếng lòng ngậm ngùi không dừng lại mà biến thành lời kêu gọi, hiệu triệu: Muôn người muôn tiếng hát ran câu này: / “Hợp muôn sức ra tay quang phục. Quyết có phen rửa nhục báo thù...”.
* Cảm nghĩ về nghệ thuật đặc sắc của bài thơ: thể thơ song thất lục bát mang âm hưởng dân gian, nhịp thơ 4/3 hoặc 3/4, bài thơ mang giọng điệu tâm tình sâu lắng nhưng lại được kết thúc với lời kêu gọi mạnh mẽ; hình ảnh thơ gần gũi, chân thực, khơi gợi được cảm xúc...
- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục
+ Dẫn chứng từ văn bản để minh chứng cho nhận định.
+ Thể hiện rõ suy nghĩ, cảm xúc về bài thơ “Ái quốc” của nhà yêu nước Phan Bội Châu.
- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:
+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.
- Sáng tạo
+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.
Đoạn văn tham khảo
Đọc bài thơ Ái quốc của Phan Bội Châu, em cảm nhận sâu sắc tình yêu nước nồng nàn và lòng tự hào dân tộc mãnh liệt của nhà thơ. Ngay từ những câu mở đầu “Nay ta hát một thiên ái quốc/ Yêu gì hơn yêu nước nhà ta”, tình cảm thiêng liêng ấy được khẳng định dứt khoát, vang vọng như một lời thề son sắt. Qua những hình ảnh “bốn mặt sơn hà”, “lọ vàng” của cha ông để lại, nhà thơ gợi lên lịch sử bốn ngàn năm dựng nước và giữ nước, cùng vẻ đẹp gấm vóc của non sông đất Việt. Thế nhưng, trong niềm tự hào ấy lại chan chứa nỗi đau khi đất nước bị thực dân giày xéo: “Trông càng thêm nhục, nói càng thêm đau!/ Nhục vì nước, mà đau người trước”. Đau xót nhưng không bi lụy, bài thơ khép lại bằng lời hiệu triệu mạnh mẽ: “Hợp muôn sức ra tay quang phục/ Quyết có phen rửa nhục báo thù...”, thể hiện khát vọng giành độc lập tự do cho dân tộc. Thể thơ song thất lục bát cùng giọng điệu vừa trữ tình, vừa hùng tráng đã làm lay động lòng người, khơi dậy tình yêu nước và ý chí quật cường trong mỗi trái tim Việt Nam.
Lời giải
Gợi ý:
- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng
+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.
+ Đảm bảo dung lượng khoảng 500 chữ.
- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Suy nghĩ về vai trò của thế hệ trẻ trong việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.
- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:
* Mở bài:
- Giới thiệu vấn đề: vai trò của thế hệ trẻ trong việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.
* Thân bài:
1. Giải thích vấn đề
- Bản sắc văn hóa dân tộc là biểu hiện của những đặc trưng văn hóa, tinh thần, và giá trị mà mỗi dân tộc tích lũy qua thời gian. Đó là những nét đặc trưng tạo nên sự khác biệt của mỗi quốc gia, từ ngôn ngữ, phong tục, truyền thống, đến lối sống và tư duy của con người trong một nền văn hóa cụ thể....
2. Giải quyết vấn đề:
- Ý nghĩa, tầm quan trọng của bản sắc văn hóa dân tộc.
+ là cái gốc, cái hồn của mỗi dân tộc, mỗi quốc gia; giúp khẳng định nét riêng, nét đặc trưng của đất nước.
+ là một nguồn động viên mạnh mẽ cho ý thức về quyền tự do, về chủ quyền dân tộc và tình yêu đối với quê hương.
+ giúp xây dựng và duy trì những giá trị văn hóa truyền thống, giá trị đạo đức và ý thức công dân của mỗi quốc gia.
+ giúp gắn kết các thế hệ.
- Vai trò của thế hệ trẻ trong việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc
+ Trong thực tế, giới trẻ có vai trò quan trọng trong việc giữ gìn bản sắc dân tộc vì họ chính là thế hệ tương lai nối dài những giá trị dân tộc.
+ Xã hội phát triển theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, con người hòa nhập với nhiều nền văn hóa khác nhau trên thế giới và theo đó, nhiều bản sắc văn hóa của dân tộc đang ngày bị mai một. Nếu thế hệ trẻ không gìn gữ bản sắc văn hóa dân tộc thì những giá trị truyền thống tốt đẹp, nhiều bản sắc truyền thống ý nghĩa sẽ dần mất đi. Con người đánh mất đi giá trị cốt lõi của đất nước mình.
+ Một số thanh niên đã và đang phát huy bản sắc dân tộc bằng những việc làm tích cực, từ việc học tập và nghiên cứu văn hóa dân tộc, đến việc tham gia vào các hoạt động cộng đồng nhằm góp phần công sức trong việc gìn giữ và lan tỏa những giá trị tốt đẹp đó.
- HS lấy dẫn chứng phù hợp
3.Bàn luận mở rộng
- Tuy nhiên, cũng có những thanh niên chạy theo lối sống hiện đại, nhưng xa rời bản sắc dân tộc, không quan tâm đến những giá trị truyền thống. Họ thậm chí tôn vinh những giá trị văn hóa từ nước ngoài, chê bai vì cho rằng việc gìn giữ bản sắc dân tộc đồng nghĩa với sự lạc hậu.
- cần phê phán những hành vi làm mai một bản sắc dân tộc
4. Giải pháp, bài học
+ Quan trọng nhất là giới trẻ cần hiểu được ý nghĩa, giá trị, tầm quan trọng của bản sắc văn hóa dân tộc trong thời đại mới.
+ Học sinh chúng ta phải tìm hiểu những bản sắc văn hóa vốn có của dân tộc, có ý thức giữ gìn và phát huy những giá trị đó.
+ Tổ chức hoạt động tuyên truyền và giáo dục về bản sắc văn hóa dân tộc trong môi trường học đường cũng như ngoài xã hội.
* Kết bài:
- Khẳng định lại vấn đề
- Liên hệ bản thân.
Bài viết tham khảo
Ngày nay, trong quá trình hội nhập và phát triển, việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc là vấn đề vô cùng quan trọng, đặc biệt với thế hệ trẻ – những chủ nhân tương lai của đất nước. Bản sắc văn hóa dân tộc chính là những giá trị đặc trưng, những phong tục, tập quán, truyền thống được hun đúc qua hàng nghìn năm, làm nên linh hồn và cốt cách của một quốc gia.
Bản sắc văn hóa không chỉ tạo nên sự khác biệt, khẳng định bản lĩnh và lòng tự hào dân tộc mà còn là nguồn động lực mạnh mẽ cho ý chí độc lập, tự do và sự gắn kết các thế hệ. Giữ gìn bản sắc văn hóa cũng chính là giữ gìn cội nguồn, là nền tảng để phát triển bền vững trong tương lai. Thế hệ trẻ có vai trò vô cùng quan trọng trong công việc này, bởi họ chính là cầu nối giữa truyền thống và hiện đại, giữa quá khứ và tương lai.
Trong thời kỳ hội nhập, nhiều giá trị văn hóa ngoại lai du nhập, mang đến cơ hội nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ làm mai một bản sắc dân tộc. Thực tế cho thấy, không ít bạn trẻ thờ ơ với văn hóa truyền thống, chạy theo lối sống thực dụng, xa rời cội nguồn. Tuy nhiên, cũng có nhiều người trẻ năng động, sáng tạo, tích cực học hỏi, quảng bá văn hóa Việt Nam ra thế giới qua các hoạt động nghệ thuật, lễ hội, dự án cộng đồng, chứng tỏ thế hệ trẻ hoàn toàn có thể kế thừa và phát huy những giá trị quý báu của cha ông.
Để làm được điều đó, giới trẻ cần nhận thức sâu sắc ý nghĩa của bản sắc văn hóa dân tộc, tích cực tìm hiểu, tham gia các hoạt động bảo tồn, đồng thời kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại. Các tổ chức, nhà trường cũng cần tăng cường giáo dục, tuyên truyền để lan tỏa tình yêu văn hóa dân tộc đến mọi người.
Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc là trách nhiệm và cũng là niềm tự hào của thế hệ trẻ hôm nay. Là học sinh, chúng ta cần bắt đầu từ những việc nhỏ nhất: học tập lịch sử, trân trọng phong tục, tham gia gìn giữ di sản… để góp phần bảo vệ “hồn cốt” dân tộc trong thời đại hội nhập toàn cầu.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.