Từ nội dung văn bản ở phần Đọc hiểu, viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về sự cần thiết phải hài hòa giữa lí trí tỉnh táo và tình cảm đúng mực khi xử lí các mối quan hệ.

Thể loại: Kịch.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 400 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích văn bản ngữ liệu phần Đọc hiểu “Vua Lear” của William Shakespeare.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu tác giả William Shakespeare – nhà soạn kịch thiên tài của nhân loại với những vở kịch nổi tiếng như Hamlet, Othello, Vua Lear…

- Dẫn dắt và giới thiệu đoạn trích trong Vua Lear – hồi V: bộc lộ tâm trạng, tính cách và bi kịch tinh thần của nhà vua khi nhận ra sự thật cay đắng.

* Thân bài:

a) Khái quát về đoạn trích:

- Hoàn cảnh: Lear là vị vua già, mong muốn thử lòng các con gái trước khi truyền ngôi nhưng vì quá tin vào lời nói ngọt ngào mà trao cơ nghiệp cho những đứa con bất hiếu, ruồng bỏ người con gái thật lòng với mình.

- Đoạn trích ở hồi V: Lear dần nhận ra sai lầm, bi kịch tinh thần lên đến đỉnh điểm, ông sợ mình hóa điên vì quá đau khổ.

b) Phân tích nội dung:

- Hình ảnh Vua Lear:

+ Từ vị vua uy quyền, Lear trở nên cô đơn, bối rối, đau đớn trước sự phản bội.

+ Lời thoại “Cầu Trời cho ta đừng hóa điên…” thể hiện nỗi sợ mất đi lí trí, khao khát tìm lại sự cân bằng trong tâm hồn.

- Hình tượng nhân vật Điên:

+ Lời lẽ giễu cợt, châm biếm nhưng ẩn chứa sự thật phũ phàng về tình cha con, về cuộc đời.

+ Điên là người tỉnh táo nhất, đại diện cho tiếng nói lương tri, vạch trần sai lầm của Lear và sự bội bạc của các con.

- Ý nghĩa bi kịch:

+ Bi kịch gia đình (con cái phản bội).

+ Bi kịch tinh thần (sợ hóa điên, mất niềm tin vào con người).

+ Phản ánh hiện thực xã hội phong kiến và giá trị nhân văn sâu sắc.

c) Nghệ thuật:

- Kịch tính trong lời thoại, kết hợp yếu tố bi và hài.

- Ngôn ngữ giàu hình ảnh, mang tính triết lí.

- Xây dựng nhân vật qua lời thoại ngắn gọn nhưng giàu sức gợi.

* Kết bài:

- Khẳng định giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn trích: khắc họa bi kịch sâu sắc và triết lí nhân sinh về tình cảm gia đình, quyền lực, lí trí và cảm xúc.

- Nêu ý nghĩa: Tác phẩm để lại bài học về tình phụ tử, về sự tỉnh táo và lòng nhân ái trong cuộc sống.

Bài văn tham khảo

William Shakespeare được mệnh danh là “thiên tài kịch nghệ” của nhân loại, là “người không thuộc về một thời đại mà thuộc về mọi thời đại”. Trong số những kiệt tác để đời của ông, Vua Lear là một trong những vở kịch đặc sắc nhất, khắc họa sâu sắc bi kịch gia đình và thân phận con người. Đoạn trích ở hồi V là phần thể hiện rõ nét tâm trạng, tính cách của nhà vua khi phải đối diện với sự thật cay đắng và bi kịch tinh thần lên đến đỉnh điểm.

Vua Lear là vị vua già với mong muốn nhường ngôi cho con nhưng lại quá tin vào những lời nói ngọt ngào mà không nhận ra sự thật về tình cảm của các con. Ông trao cơ nghiệp cho những đứa con gái giả dối, bội bạc, còn người con gái yêu thương cha thật lòng thì bị ruồng bỏ. Khi nhận ra sự thật, Lear rơi vào trạng thái đau khổ, dằn vặt, tâm trí rối bời. Lời thoại “Cầu Trời cho ta đừng hóa điên… Cho ta giữ được thăng bằng! Không! Ta không thể hóa điên!” là tiếng kêu đau đớn của một con người đang sợ hãi trước chính tâm hồn mình. Nỗi sợ mất đi lí trí chính là đỉnh cao của bi kịch tinh thần, khi ông vừa giận dữ trước sự phản bội, vừa hoang mang, cô đơn đến cùng cực.

Bên cạnh Lear, nhân vật Điên xuất hiện với những lời lẽ giễu cợt, châm biếm nhưng lại ẩn chứa sự thật phũ phàng. Điên mỉa mai sự nhẹ dạ cả tin của nhà vua, vạch trần sự bội bạc của các con, đồng thời bày tỏ cái nhìn tỉnh táo về cuộc đời. Chính qua những lời nói tưởng chừng ngây ngô, hài hước ấy, bi kịch của Lear càng trở nên sâu sắc, dữ dội hơn. Điên chính là người tỉnh táo nhất, đại diện cho lương tri và sự thật trong vở kịch này.

Đoạn trích không chỉ khắc họa bi kịch gia đình với nỗi đau phản bội mà còn phản ánh bi kịch tinh thần của con người trước những mất mát quá lớn trong cuộc đời. Lear là biểu tượng cho khát vọng tình thương, cho sự đấu tranh giữa lí trí và cảm xúc, giữa quyền lực và tình cảm con người. Qua đó, Shakespeare gửi gắm thông điệp về tình phụ tử, về sự tỉnh táo, lòng nhân ái và tình yêu thương trong cuộc sống.

Về nghệ thuật, đoạn trích thể hiện tài năng bậc thầy của Shakespeare trong xây dựng kịch tính qua lời thoại ngắn gọn mà giàu sức gợi. Sự kết hợp giữa yếu tố bi và hài, ngôn ngữ giàu hình ảnh, mang đậm tính triết lí đã làm nên chiều sâu cho tác phẩm, để lại dư âm mạnh mẽ trong lòng người đọc.

Đoạn trích Vua Lear đã khắc họa thành công hình ảnh nhà vua trong bi kịch mất mát cả về tình cảm lẫn tinh thần. Tác phẩm mang giá trị nhân văn sâu sắc, nhắc nhở con người về tình thân, về sự tỉnh táo và tình yêu thương trong mọi mối quan hệ của cuộc đời.