Câu hỏi:

13/10/2025 98 Lưu

Văn bản ngữ liệu

TÍNH ÍCH KỶ CỦA NGƯỜI VIỆT

(Sébastien Eskenazi)

“Từng sống ở nhiều quốc gia, tôi hiểu rõ cái dở của nước Pháp, chẳng hạn, người Pháp rất “khó ở”, hay phàn nàn. Tôi cũng nắm được những điểm hạn chế khi sống ở Việt Nam, như là hạ tầng kém hơn, hàng hóa tiêu dùng không tốt như ở Pháp. Ngoài ra, sẽ còn rào cản về ngôn ngữ và các khác biệt văn hóa, lối sống cần phải thích ứng. Nhưng những điều này đều không hề hấn gì. Việt Nam có nhiều ưu thế khác: dịch vụ sẵn có và nhanh chóng, đồ ăn ngon, tốc độ phát triển mạnh, thị trường việc làm hấp dẫn.

Tôi rốt cuộc đã sống ở Việt Nam được bảy năm, nhưng bây giờ tôi ngày càng không chắc chắn về kế hoạch gắn bó. Tại sao ư? Vì những điều ích kỉ, tư lợi mà tôi đang hàng ngày chứng kiến. Hãy nghe tôi kể vài điều.

Tôi từng không tin, dù thường xuyên nghe nói về nạn tham nhũng ở Việt Nam. Nhưng bây giờ, tôi chứng kiến và cũng đọc được trên báo về những vụ tham nhũng xảy ra trong nhiều ngành, nhiều lĩnh vực, liên quan tới nhiều chính khách, trong đó có hai đời chủ tịch Hà Nội - thành phố tôi đang sống.

Tham nhũng là gì? Là đặt lợi ích cá nhân lên trên lợi ích của người khác, của cộng đồng - chính là tư lợi. Tham nhũng sẽ gây ra những tác động nào? Quá trình giải quyết thủ tục giấy tờ rề rà hơn, các chứng nhận hay ủy quyền có thể bị từ chối hoặc thu hồi một cách tùy tiện... Nói chung, tham nhũng gây ra những rủi ro khó lường với doanh nghiệp, hoặc các tổ chức, cá nhân mà công việc, hoạt động của họ liên quan nhiều đến chính quyền, chẳng hạn trong vấn đề sở hữu đất đai, thuế, các quy trình pháp lí, hoặc đơn giản là chuyện cư trú.

Một biểu hiện khác tôi thường thấy ở nhiều doanh nghiệp và đơn vị cung cấp dịch vụ, là những tổ chức này ít quan tâm đến giá trị mà họ mang lại cho nhân viên hoặc khách hàng. Tôi từng gặp những người bán hàng không hiểu chút gì về sản phẩm mình đang bản. Họ chỉ quan tâm đến việc “chốt đơn”, hoàn thành KPI cho bản thân, để tăng lương tăng thưởng. Trong các công ty, bạn cũng dễ dàng gặp những người bảo gì làm nấy, không mảy may nghĩ ngợi gì nhiều. Họ chỉ quan tâm đến vị trí và túi tiền của mình. Như thế là ích kỉ. Tỉnh ích kỉ sẽ làm tổn hại đến giá trị của tổ chức, làm giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp.

Trong từng gia đình nhỏ, tôi cũng chứng kiến sự ích kỉ của các bậc phụ huynh, khi họ bỏ mặc con mình trước màn hình điện tử để rảnh tay làm việc khác.”

 (Trích Tính ích kỉ của người Việt - Sébastien Eskenazi, theo vnexpress.vn)

6.2. Bộ câu hỏi đọc hiểu và viết

6.2.1. Câu hỏi đọc hiểu

Trong đoạn trích, “tôi” đã chỉ ra những ưu thế nào của Việt Nam so với nhiều quốc gia  mà anh đã ở?

Quảng cáo

Trả lời:

verified Giải bởi Vietjack

Trong đoạn trích, “tôi” đã chỉ ra những ưu thế của Việt Nam so với nhiều quốc gia mà anh đã ở: dịch vụ sẵn có và nhanh chóng, đồ ăn ngon, tốc độ phát triển mạnh, thị trường việc làm hấp dẫn.

Câu hỏi cùng đoạn

Câu 2:

Tác giả bài viết đã chỉ ra những hạn chế nào của Việt Nam?

Xem lời giải

verified Giải bởi Vietjack

Tác giả nhắc đến các hạn chế như: hạ tầng kém, hàng hóa tiêu dùng chưa tốt, rào cản ngôn ngữ, sự khác biệt về văn hóa và đặc biệt là vấn đề ích kỉ, tư lợi trong xã hội.

Câu 3:

Người viết đã minh hoạ cho những điều ích kỉ, tư lợi mà anh hằng ngày chứng kiến bằng các bằng chứng nào?

Xem lời giải

verified Giải bởi Vietjack

Người viết đã minh hoạ cho những điều ích kỉ, tư lợi mà anh hằng ngày chứng kiến bằng các bằng chứng: những vụ tham nhũng xảy ra trong nhiều ngành, nhiều lĩnh vực; nhiều doanh nghiệp và đơn vị cung cấp dịch vụ ít quan tâm đến giá trị mà họ mang lại cho nhân viên hoặc khách hàng; trong từng gia đình, phụ huynh bỏ mặc con mình trước màn hình điện tử để rảnh tay làm việc khác.

Câu 4:

Nhận xét trình tự các bằng chứng mà người viết đã đưa ra trong đoạn trích nhằm làm sáng tỏ vấn đề bàn luận.

Xem lời giải

verified Giải bởi Vietjack

Trình tự các bằng chứng mà người viết đã đưa ra trong đoạn trích nhằm làm sáng tỏ vấn đề bàn luận được triển khai theo phạm vi từ rộng đến hẹp, xã hội đến gia đình. Đó là cách sắp xếp thể hiện tư duy khái quát và tư duy logic cũng như óc phân tích sắc bén của người viết. 

Câu 5:

Tác giả liên hệ sự ích kỉ đến khía cạnh nào trong đời sống gia đình?

Xem lời giải

verified Giải bởi Vietjack

Tác giả chỉ ra sự ích kỉ của phụ huynh khi bỏ mặc con cái trước màn hình điện tử để có thời gian làm việc riêng, không quan tâm đến sự phát triển tâm lý của con.

Câu 6:

Anh/chị hiểu như thế nào về câu: “Tính ích kỉ sẽ làm tổn hại đến giá trị của tổ chức”?

Xem lời giải

verified Giải bởi Vietjack

Khi mỗi cá nhân trong tổ chức chỉ nghĩ đến bản thân, sẽ không còn tinh thần tập thể, chất lượng công việc suy giảm, lòng tin khách hàng giảm, từ đó làm suy yếu giá trị chung của tổ chức.

Câu 7:

Từ văn bản trên, anh/chị hãy nêu một giải pháp để khắc phục tính ích kỉ trong xã hội.

Xem lời giải

verified Giải bởi Vietjack

Giải pháp có thể là giáo dục tinh thần trách nhiệm và lòng vị tha từ trong gia đình, nhà trường; nâng cao ý thức cộng đồng; minh bạch hóa các hoạt động hành chính để chống tham nhũng.

Câu 8:

Đoạn trích bộc lộ thái độ nào của người viết trước vấn đề bàn luận?

Xem lời giải

verified Giải bởi Vietjack

Người viết bộc lộ thái độ phê phán trước vấn đề bản luận trong đoạn trích. Thái độ ấy gay gắt  đến mức người viết đã cân nhắc lại việc sống ở Việt Nam.

Câu 9:

 Anh/Chị có đồng tình với ý kiến cho rằng việc nhiều phụ huynh bỏ mặc con mình trước màn hình điện tử để rảnh tay làm việc khác là ích kỉ không? Vì sao?

Xem lời giải

verified Giải bởi Vietjack

Thí sinh tự do bày tỏ quan điểm trước ý kiến cho rằng việc nhiều phụ huynh bỏ mặc con mình trước màn hình điện tử để rảnh tay làm việc khác là ích kỉ; song cần lí giải hợp lí.

Chẳng hạn:

- Tôi vừa đồng tình vừa không đồng tình.

- Bởi lẽ: Vì gánh nặng cơm áo gạo tiền, rất nhiều bậc cha mẹ Việt Nam phải lao động cật lực, họ không có thời gian dành cho con cái. Song, thực tế cũng cho thấy ngay cả khi có điều kiện, một số phụ huynh cũng chưa thật sự quan tâm đến con cái mình.

Câu 10:

6.2.2. Câu hỏi viết

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trả lời câu hỏi: Làm thế nào để loại trừ lối sống ích kỉ ở con người?

Xem lời giải

verified Giải bởi Vietjack

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận

+ Trả lời câu hỏi: Làm thế nào để loại trừ lối sống ích kỉ ở con người? từ đoạn trích Tính ích kỷ của người Việt - Sébastien Eskenazi.

- Hệ thống ý:

+ Ích kỉ là chỉ biết đến bản thân mình, không bận tâm, quan tâm đến người khác (ví dụ: một người bạn giấu giếm nguồn tài liệu tốt; một người em tranh giành với anh chị sự quan tâm của bố mẹ; một cô gái độc chiếm tình cảm của người yêu, khó chịu khi bạn trai dành thời gian cho công việc, người thân, bạn bè, ... ). Đây là một tính cách xấu và khi đã trở thành lối sống thì nó sẽ gây ra nhiều điều tệ hại.

+ Nhận thức sâu sắc về tác hại của lối sống ích kỉ: khiến bản thân trở nên xấu xí; ngăn cản, cản trở sự kết nối giữa bản thân với mọi người xung quanh; khiến mọi người ghét bỏ, xa lánh ;... (Người ích kỉ chỉ quan tâm đến bản thân mình, đến lợi ích của cá nhân mình và điều này sẽ tạo nên một hình ảnh không đẹp từ họ trong mắt mọi người, dần dần người ích kỉ sẽ khiến mọi người khó chịu, không muốn lại gần, tiếp xúc,...)

+ Không ngừng bồi đắp lối sống vị tha: chủ động kết nối, chia sẻ vui buồn với mọi người; sẵn sàng cho đi những gì chúng ta có ;... (Nhận thức về tác hại của lối sống ích kỉ cần được chuyển hoa thành những hành động cụ thể: giúp đỡ mẹ việc nhà, tặng người bạn thân cuốn sách ôn thi chất lượng, giúp đỡ một em nhỏ qua đường, thành tâm ủng hộ đồng bào mình trong cơn hoạn nạn,...)

- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục

+ Dẫn chứng từ văn bản để minh chứng cho nhận định.

+ Thể hiện rõ suy nghĩ để trả lời câu hỏi: “Làm thế nào để loại trừ lối sống ích kỉ ở con người?” thông qua văn bản Tính ích kỉ của người Việt - Sébastien Eskenazi.

- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:

+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.

- Sáng tạo

+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

Đoạn văn tham khảo

Lối sống ích kỉ – chỉ quan tâm đến bản thân mà thờ ơ, lạnh nhạt với người khác – là một biểu hiện tiêu cực trong đời sống hiện đại. Để loại trừ nó, trước hết mỗi người cần nhận thức rõ ràng về tác hại của sự ích kỉ: nó khiến con người trở nên nhỏ nhen, hẹp hòi, tạo ra khoảng cách trong các mối quan hệ và dần dần bị cộng đồng xa lánh. Như văn bản “Vẻ đẹp của người đứng một mình” đã gợi mở, việc tách khỏi đám đông không phải để khép mình ích kỉ mà là cơ hội để lắng nghe nội tâm, nuôi dưỡng tư duy độc lập và ý thức trách nhiệm. Vì thế, điều cần làm là rèn luyện lối sống vị tha, biết chia sẻ, giúp đỡ người khác một cách chân thành. Đó có thể là những hành động nhỏ: nhường ghế cho người già, chia sẻ tài liệu học tập, hay sẵn lòng giúp đỡ bạn bè lúc khó khăn. Khi sống với lòng bao dung và tình yêu thương, con người sẽ không chỉ trở nên tốt đẹp hơn mà còn tạo nên một xã hội đầy gắn kết và nhân văn. Từ bỏ ích kỉ là bước đầu để mở lòng với thế giới và sống hạnh phúc hơn.

CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ

Lời giải

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích văn bản “Tính ích kỷ của người Việt” – Sébastien Eskenazi.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu tác giả và văn bản: Sébastien Eskenazi – một người nước ngoài từng sinh sống ở Việt Nam nhiều năm – đã có những quan sát chân thành và sâu sắc về xã hội Việt Nam trong văn bản “Tính ích kỉ của người Việt”.

- Dẫn vào vấn đề nghị luận: Văn bản chỉ ra những biểu hiện cụ thể và hệ lụy của lối sống ích kỉ – một vấn đề nổi cộm trong xã hội hiện đại – mà người Việt cần nhìn nhận và thay đổi.

* Thân bài:

1. Giải thích khái niệm “ích kỉ” và vấn đề đặt ra

- Ích kỉ: Là lối sống chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân, sẵn sàng bỏ qua hoặc chà đạp lên quyền lợi, cảm xúc của người khác.

- Trong văn bản, tính ích kỉ được thể hiện không chỉ ở một cá nhân mà tồn tại trên diện rộng, từ người bán hàng, nhân viên công sở cho đến cả những người làm cha  mẹ, thậm chí cả hệ thống chính quyền.

2. Phân tích diện rộng, từ người bán hàng, nhân viên công sở cho đến cả những người làm cha các biểu hiện của tính ích kỉ được nêu trong văn bản

a. Tham nhũng trong bộ máy nhà nước

- Đặt lợi ích cá nhân lên trên lợi ích công, gây ra hậu quả nghiêm trọng cho xã hội:

+ Làm chậm trễ thủ tục hành chính, gây phiền hà cho dân và doanh nghiệp.

+ Làm mất niềm tin vào chính quyền.

- Tác giả nhấn mạnh tham nhũng không chỉ là vấn đề chính trị mà còn là biểu hiện đậm nét của sự tư lợi ích kỉ.

b. Lối làm việc thiếu trách nhiệm trong doanh nghiệp

- Người lao động chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân: lương, thưởng, KPI, mà bỏ qua chất lượng sản phẩm, nhu cầu khách hàng.

- Thiếu ý thức trách nhiệm, không chủ động đóng góp giá trị cho tổ chức.

- Điều này khiến doanh nghiệp mất uy tín, giảm sức cạnh tranh.

c. Sự vô tâm trong gia đình

- Cha mẹ bỏ mặc con cái trước màn hình điện tử để được “rảnh tay” làm việc khác.

- Tình trạng này gây ra nhiều hệ lụy: trẻ em thiếu sự kết nối tình cảm, thiếu định hướng, dễ bị ảnh hưởng tiêu cực từ môi trường mạng.

3. Đánh giá – mở rộng vấn đề

- Tác giả là người nước ngoài, nhưng những nhận xét của ông không hề phiến diện mà rất khách quan, có sự so sánh với chính đất nước của mình.

- Lối sống ích kỉ không phải đặc trưng riêng của người Việt, nhưng nếu không nhận thức và thay đổi, nó sẽ làm suy thoái đạo đức, kìm hãm sự phát triển xã hội.

- Ngoài các biểu hiện tác giả nêu, tính ích kỉ còn thể hiện qua:

+ Chen lấn nơi công cộng.

+ Lấn chiếm vỉa hè, lòng đường.

+ Thiếu ý thức bảo vệ môi trường sống chung...

4. Giải pháp khắc phục lối sống ích kỉ

- Nâng cao nhận thức cá nhân về trách nhiệm với cộng đồng.

- Giáo dục lòng vị tha, sự chia sẻ ngay từ trong gia đình và nhà trường.

- Xây dựng một xã hội minh bạch, công bằng, đề cao đạo đức nghề nghiệp và văn hóa phục vụ.

- Tôn vinh các tấm gương sống vì cộng đồng, có ý thức đóng góp chung.

* Kết bài:

- Khẳng định lại giá trị của văn bản: Bằng sự quan sát thẳng thắn và chân thành, tác giả Sébastien Eskenazi đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về lối sống ích kỉ đang âm thầm bào mòn đạo đức xã hội.

- Kêu gọi mỗi cá nhân cần tự nhìn lại mình, thay đổi từ những điều nhỏ nhất để xây dựng một xã hội văn minh, nhân ái và phát triển bền vững.

Bài viết tham khảo

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập, việc nhìn nhận lại chính mình từ những quan sát khách quan của người ngoài cuộc trở nên cần thiết để mỗi quốc gia, mỗi con người tự hoàn thiện. Văn bản “Tính ích kỉ của người Việt” của Sébastien Eskenazi – một người nước ngoài từng sinh sống tại Việt Nam – là một góc nhìn thẳng thắn, giàu thiện chí về những hạn chế trong lối sống, ứng xử của một bộ phận người Việt hiện nay. Trung tâm bài viết là sự phê phán lối sống ích kỉ – căn nguyên sâu xa dẫn đến nhiều hệ lụy trong đời sống cá nhân và xã hội.

Mở đầu bài viết, tác giả thể hiện sự cảm tình và cái nhìn công bằng khi so sánh những điểm mạnh, điểm yếu giữa Việt Nam và Pháp. Tuy nhiên, điều khiến ông trăn trở và hoài nghi về việc tiếp tục gắn bó với Việt Nam lại nằm ở một nguyên nhân sâu xa hơn: đó là sự ích kỉ, tư lợi đang hiện diện thường trực trong nhiều mặt đời sống. Từ hiện tượng tham nhũng trong bộ máy công quyền đến sự thờ ơ trong cách phục vụ khách hàng, từ thái độ làm việc thiếu trách nhiệm đến lối sống vô tâm trong gia đình – tất cả đều là những biểu hiện khác nhau của một căn bệnh mang tên “ích kỉ”.

Tác giả đặc biệt nhấn mạnh tới tham nhũng như biểu hiện rõ ràng nhất của sự tư lợi. Khi cán bộ vì lợi ích cá nhân mà lạm dụng quyền lực, họ không chỉ vi phạm đạo đức công vụ mà còn đẩy xã hội vào tình trạng trì trệ, thiếu minh bạch và bất công. Bên cạnh đó, trong môi trường doanh nghiệp, tác phong làm việc hời hợt, chỉ biết đến lương thưởng, KPI mà bỏ qua chất lượng sản phẩm và nhu cầu khách hàng cũng là một dạng ích kỉ nguy hiểm. Lối làm việc đó không chỉ làm giảm giá trị của tổ chức mà còn bào mòn lòng tin của khách hàng và đối tác.

Đặc biệt, tác giả còn nhắc đến một biểu hiện tinh vi hơn của tính ích kỉ – sự thờ ơ trong chính gia đình. Khi cha mẹ bỏ mặc con cái trước màn hình điện thoại chỉ để “rảnh tay” làm việc riêng, họ đang dần đánh mất vai trò định hướng, nuôi dưỡng tâm hồn cho thế hệ tương lai. Điều đó khiến ích kỉ không còn là vấn đề cá nhân, mà trở thành một thói quen xã hội được nuôi dưỡng qua nhiều thế hệ.

Văn bản của Sébastien không nhằm chỉ trích, mà như một lời cảnh tỉnh để người Việt nhìn lại mình. Một xã hội không thể phát triển bền vững nếu cá nhân chỉ chăm chăm vun vén cho bản thân. Muốn thay đổi thực trạng này, mỗi người cần bắt đầu từ việc nâng cao ý thức trách nhiệm với cộng đồng, học cách sống vị tha, biết sẻ chia và đặt mình trong mối liên hệ với tập thể. Đồng thời, cần có những chính sách giáo dục đạo đức công dân, đề cao lối sống tử tế, và loại bỏ những hành vi thiếu trung thực, vụ lợi ngay từ trong gia đình và học đường.

Tóm lại, “Tính ích kỉ của người Việt” là một văn bản giàu giá trị cảnh tỉnh và phản tư. Với giọng văn thẳng thắn nhưng đầy thiện chí, tác giả đã chỉ ra một thực trạng nhức nhối, thôi thúc mỗi người Việt cần thay đổi để không chỉ vì sự phát triển chung của đất nước, mà còn vì nhân cách và phẩm giá của chính mình.

Lời giải

Tác giả nhắc đến các hạn chế như: hạ tầng kém, hàng hóa tiêu dùng chưa tốt, rào cản ngôn ngữ, sự khác biệt về văn hóa và đặc biệt là vấn đề ích kỉ, tư lợi trong xã hội.

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP