Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) cảm nhận về nhân vật “chị” trong văn bản ở phần Đọc hiểu.

- Ngôi kể thứ ba.

- Dấu hiệu nhận biết: Người kể không trực tiếp tham gia câu chuyện, giấu mình nhưng biết hết tất cả và kể lại toàn bộ câu chuyện; nhân vật được gọi là “chị”, “thằng bé”...

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích văn bản ngữ liệu “Ba đồng một mớ mộng mơ” của Nguyễn Ngọc Tư.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Nguyễn Ngọc Tư: cây bút nữ nổi tiếng của văn học Nam Bộ đương đại, giàu cảm xúc, có giọng văn mộc mạc, giàu nhân văn.

- Giới thiệu tác phẩm “Ba đồng một mớ mộng mơ”: khắc họa sự va chạm giữa thực tại đời sống khắc nghiệt và những khát khao, mơ mộng của con người.

- Nêu vấn đề nghị luận: Ngữ liệu phản ánh bi kịch của những giấc mơ nhỏ bé trong đời thường bị thực tế khốc liệt làm vụn vỡ, đồng thời gợi suy ngẫm về giá trị thật của tình cảm, hạnh phúc.

* Thân bài:

a. Phân tích tình huống trong đoạn trích

- Câu chuyện xoay quanh cái nhìn của nhân vật “chị” khi tiếp xúc với một đứa bé tàn tật, rồi mở ra nhiều hồi ức, trải nghiệm trong đời sống gia đình.

- Tình huống: từ sự mơ mộng “muốn nghe điều dịu dàng” đến sự thật trần trụi “tiền”.

- Đây là chi tiết giàu kịch tính, tạo điểm rơi cảm xúc, phơi bày khoảng cách giữa lý tưởng – hiện thực.

b. Biểu hiện của “mớ mộng mơ”

- “Chị” khao khát một chút lãng mạn, mong sự gắn bó tình cảm hơn là lợi ích vật chất.

- Trong nhiều kỷ niệm: mua quà cho em, cho mẹ chồng, mong nhận tình thương yêu giản dị từ chồng… nhưng đều vỡ mộng trước sự thật phũ phàng.

- Hình ảnh “vé đi tàu mơ mộng” là biểu tượng: con người muốn thoát khỏi đời sống khắc nghiệt, nhưng rồi phải đối diện với thực tế đầy trớ trêu.

c. Ý nghĩa phê phán và nhân văn

- Phê phán xã hội nghèo khó, thực dụng, nơi vật chất lấn át tình cảm.

- Bộc lộ nỗi buồn bẽ bàng của những người phụ nữ luôn khao khát được yêu thương, trân trọng.

- Tác phẩm đặt ra câu hỏi: con người có còn dám mơ mộng, hay phải chấp nhận thực tế để tồn tại?

d. Giá trị nghệ thuật

- Giọng văn đặc trưng của Nguyễn Ngọc Tư: dung dị, chân thật, thấm đẫm chất trữ tình và hiện thực.

- Nghệ thuật xây dựng tình huống bất ngờ, giàu sức gợi.

- Khắc họa nhân vật tâm lí tinh tế, ngôn ngữ giàu cảm xúc, pha lẫn chất mỉa mai nhẹ nhàng.

* Kết bài:

- Khẳng định: “Ba đồng một mớ mộng mơ” không chỉ kể chuyện đời thường mà còn phơi bày bi kịch muôn thuở: mơ mộng luôn đối diện với hiện thực.

- Qua đó, Nguyễn Ngọc Tư gửi gắm niềm cảm thông cho những kiếp người nhỏ bé, đồng thời nhắc nhở mỗi chúng ta: dẫu đời khắc nghiệt, con người vẫn cần những mộng mơ để nuôi dưỡng tâm hồn.

Bài văn tham khảo

Trong nền văn học Việt Nam đương đại, Nguyễn Ngọc Tư là một trong những cây bút nổi bật với giọng văn mộc mạc, giàu cảm xúc và đậm chất nhân văn. Những trang viết của chị thường xoáy sâu vào những phận người nhỏ bé, lam lũ, để từ đó gợi ra những trăn trở nhân sinh sâu sắc. Truyện ngắn Ba đồng một mớ mộng mơ là một tác phẩm tiêu biểu, thể hiện sự va chạm khốc liệt giữa hiện thực đời sống nặng nề và những giấc mơ tinh khôi của con người. Đoạn trích trong tác phẩm đã mang đến cho người đọc nhiều suy ngẫm về bi kịch của những mơ mộng giản dị bị thực tế phủ phàng vùi dập, đồng thời nhấn mạnh giá trị của tình cảm chân thành trong cuộc sống.

Nguyễn Ngọc Tư xây dựng một tình huống giàu kịch tính: khi nhân vật “chị” tiếp xúc với một cậu bé tàn tật, chị khao khát được nghe nơi em một lời gắn bó, một tiếng gọi trìu mến. Thế nhưng, sự mong chờ ấy lại vỡ òa trong hụt hẫng khi từ đôi môi méo mó của em bật ra một chữ duy nhất: “Tiền!”. Sự đối lập giữa mong ước và thực tế ấy đã tạo ra một cú chấn động tinh thần mạnh mẽ, bộc lộ khoảng cách xa vời giữa giấc mơ lãng mạn và đời sống cơm áo ngột ngạt. Đó chính là trục chính xuyên suốt toàn bộ tác phẩm.

Ở nhân vật “chị”, ta nhận ra một con người giàu tình cảm, luôn khao khát những giá trị tinh thần. Chị từng mong mẹ chồng trân trọng món quà nhỏ, mong bầy em thích thú với cuốn truyện tranh, mong chồng nói một lời yêu thương… Nhưng tất cả đều chênh vênh, trớt quớt trước nhu cầu vật chất trần trụi: cơm cháy, bánh mì, tiền nong, đất đai… Những giấc mơ mong manh ấy, khi đặt trong hiện thực thực dụng và thiếu thốn, đã trở nên lạc lõng, thậm chí bị coi là “đáng đời” khi tan vỡ. Hình ảnh “vé đi tàu mơ mộng” trở thành một biểu tượng đầy ám ảnh: con người có thể tha thiết được sống trong mộng mơ, nhưng chuyến tàu ấy lại chở nặng vịt gà, bùn đất, cơm áo gạo tiền, để rồi người ta lảo đảo ngã xuống khi nhận ra sự thật.

Tuy nhiên, đằng sau nỗi bẽ bàng, Nguyễn Ngọc Tư không hề phủ nhận giá trị của mộng mơ. Ngược lại, chị cất lên một tiếng thở dài nhân ái cho những khát vọng tình cảm bị chối từ. Bằng ngôn ngữ dung dị, đôi khi pha chút mỉa mai hóm hỉnh, nhà văn khắc họa được bi kịch của những phận người nhỏ bé, đặc biệt là người phụ nữ trong guồng quay đời sống thực dụng. Tác phẩm vì thế vừa có giá trị phê phán xã hội, vừa mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc: con người vẫn cần mơ mộng để tâm hồn không bị chai sạn, để cuộc sống không chỉ còn là những tính toán vụn vặt.

Từ câu chuyện “Ba đồng một mớ mộng mơ”, người đọc nhận ra rằng mơ mộng, dù nhỏ bé, vẫn là một phần tất yếu của cuộc sống. Nó giúp ta nuôi dưỡng lòng nhân ái, khơi dậy niềm tin và giữ lại sự dịu dàng trong tâm hồn giữa hiện thực khốc liệt. Nguyễn Ngọc Tư đã gửi gắm một thông điệp thấm thía: dẫu đời có “ô trọc” đến đâu, hãy trân trọng những mơ mộng mong manh, bởi chính chúng làm nên vẻ đẹp nhân bản cho con người.