TỪ TUYÊN BỐ GLASGOW TỚI NHỮNG HÌNH MẪU BỀN VỮNG

(Thiên Thư)

“Không chỉ là “hành động”, mà còn phải là “hành động ngay lập tức”. Tuyên bố Glasgow - được đưa ra tại Hội nghị lần thứ 26 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (COP26) - đánh dấu sự đồng thuận giữa các bên liên quan ngành du lịch toàn cầu, về khả năng của ngành trong việc áp dụng lộ trình carbon thấp cũng như mục tiêu cắt giảm 50% lượng khí thải vào năm 2030, tiến tới phát thải ròng hạ xuống mức 0 vào năm 2050.

Một tiến trình chung đã được Tổ chức Du lịch Liên hợp quốc (UN Tourism) phác thảo qua Báo cáo thực hiện Tuyên bố Glasgow lần đầu (năm 2023). Báo cáo trình bày kết quả của một đánh giá có hệ thống, về tất cả các bản cập nhật tiến độ từ các bên tham gia kí kết Tuyên bố Glasgow. Nó thể hiện sự nghiêm túc của ngành du lịch quốc tế, trước đòi hỏi hành động nhằm chặn đứng các hệ lụy từ tình trạng biến đổi khí hậu cũng như ô nhiễm môi trường - “kẻ thù” của “ngành công nghiệp không khói”.

[...]

Singapore, quốc gia láng giềng của chúng ta trong khu vực Đông Nam Á, là một thí dụ điển hình và mẫu mực. Trong thực tiễn, bao trùm lên cả khái niệm “Du lịch Net Zero”, Singapore đã xây dựng cả một thiết chế phát triển bền vững với các trụ cột “kinh tế xanh”. Từ năm 2021, Kế hoạch Xanh Singapore 2030 đã nêu ra các mục tiêu cụ thể, phù hợp Chương trình nghị sự Phát triển bền vững 2030 của Liên hợp quốc và Thỏa thuận Paris, nhắm tới đích hạ mức phát thải ròng xuống bằng 0 vào năm 2050.

Các mục tiêu chính theo Kế hoạch xanh của Singapore bao gồm: Tăng thêm 1.000 ha không gian xanh vào năm 2035; tăng gấp năm lần mức triển khai năng lượng mặt trời; và tăng sản lượng lương thực địa phương để đáp ứng 30% nhu cầu của cả nước. Nói cách khác, đây là một kế hoạch tổng thể, toàn diện, đầy tham vọng, mà trong đó du lịch bền vững là một bộ phận cấu thành, cũng được hưởng lợi rất nhiều từ quyết sách này.

Sau ba năm triển khai, Singapore đã có thể tự hào tuyên bố: “Việc tham dự bất cứ sự kiện nào tại quốc gia của chúng tôi đều không phải trả giá đắt cho môi trường”. Bên cạnh chuyện có thể di chuyển khắp đảo quốc Sư tử bằng xe điện, tổ chức các cuộc họp tại vô số tòa nhà đã được trao chứng nhận Green Mark (Giá trị Xanh), các vị khách cũng có thể thoải mái lựa chọn nơi lưu trú phù hợp ngân sách, từ số lượng lớn các khách sạn xanh.

(Trích Từ tuyên bố Glasgow tới những hình mẫu bền vững - Thiên Thư, theo nhandan.vn)

16.2. Câu hỏi đọc hiểu và viết

16.2.1. Câu hỏi đọc hiểu

Chỉ ra nội dung chính của đoạn trích.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: bày tỏ suy nghĩ về quan điểm “Sống xanh không chỉ là xu hướng mà còn là lựa chọn sống còn”.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu khái quát về văn bản “Từ tuyên bố Glasgow tới những hình mẫu bền vững” – Thiên Thư: Đề cập đến hành động toàn cầu và các mô hình phát triển bền vững sau Hội nghị COP26, từ tuyên bố chính trị tới hành động thực tiễn.

- Dẫn dắt đến vấn đề nghị luận: Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và khủng hoảng môi trường, “sống xanh” trở nên phổ biến, nhưng hơn hết, đó là lựa chọn sống còn của nhân loại.

- Nêu luận đề: “Sống xanh không chỉ là xu hướng mà còn là lựa chọn sống còn” – là một quan điểm đúng đắn, thể hiện tư duy trách nhiệm với sự phát triển của cá nhân và cộng đồng.

* Thân bài:

a. Giải thích quan điểm

- Sống xanh là gì?

Lối sống thân thiện với môi trường: tiết kiệm năng lượng, hạn chế rác thải nhựa, tái chế, sử dụng sản phẩm bền vững, tiêu dùng có ý thức, yêu thiên nhiên…

- Xu hướng là gì?

Là điều phổ biến, được ưa chuộng theo thời gian, dễ thay đổi khi có trào lưu mới.

- Sống còn là gì?

Là vấn đề liên quan đến sự tồn tại – không thể không thực hiện nếu muốn tiếp tục sống và phát triển.

=> Giải thích quan điểm: Sống xanh không đơn thuần là một trào lưu nhất thời mà là một nhu cầu cấp thiết, một hành động bắt buộc để bảo vệ sự sống của con người và hành tinh.

b. Phân tích và chứng minh

- Thực trạng môi trường đáng báo động:

+ Nhiệt độ toàn cầu tăng, băng tan, nước biển dâng.

+ Thiên tai, dịch bệnh, suy giảm đa dạng sinh học, ô nhiễm không khí – nước – đất.

+ Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi biến đổi khí hậu.

- Từ hội nghị COP26 tới các hình mẫu sống xanh:

+ Văn bản đề cập các mô hình thiết kế bền vững, nhà máy không phát thải, doanh nghiệp carbon thấp…

+ Các cá nhân, cộng đồng đã biến lời nói thành hành động – sống xanh, sống có trách nhiệm.

- Sống xanh – một lựa chọn sống còn:

+ Giúp giảm thiểu tác hại của biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường sống.

+ Góp phần bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng.

+ Là tiền đề cho phát triển bền vững – ổn định kinh tế và phúc lợi xã hội.

+ Giúp xây dựng thói quen tiêu dùng thông minh, giảm lãng phí tài nguyên.

c. Phản đề và mở rộng

- Có người cho rằng sống xanh là điều xa xỉ, khó thực hiện trong đời sống hiện đại.

- Bác bỏ:

+ Thực chất, sống xanh bắt đầu từ những thay đổi nhỏ: mang theo bình nước cá nhân, dùng túi vải, phân loại rác, trồng cây, tiết kiệm điện nước…

+ Không cần giàu mới sống xanh – mà cần ý thức và hành động tự nguyện.

d. Liên hệ và bài học nhận thức, hành động

- Với cá nhân học sinh:

+ Cần nhận thức sâu sắc vai trò của sống xanh.

+ Chủ động tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường trong và ngoài nhà trường.

+ Xây dựng thói quen sống có trách nhiệm từ việc nhỏ nhất.

- Với cộng đồng, xã hội:

+ Phối hợp đồng bộ giữa giáo dục, truyền thông, chính sách và hành động.

+ Khuyến khích, tạo điều kiện để mọi người tiếp cận với các lựa chọn xanh.

* Kết bài:

- Khẳng định lại quan điểm: Sống xanh không chỉ là một lựa chọn thông minh, mà là mệnh lệnh của thời đại.

- Gợi mở: Nếu mỗi cá nhân đều hành động hôm nay, chúng ta sẽ có một hành tinh xanh hơn cho ngày mai.

Bài văn tham khảo

Trong những năm gần đây, khái niệm “sống xanh” dần trở nên phổ biến trong đời sống hiện đại. Từ việc sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường đến lựa chọn phương tiện giao thông ít phát thải, sống xanh dường như đã trở thành một xu hướng tích cực. Tuy nhiên, từ góc nhìn sâu sắc hơn, văn bản “Từ tuyên bố Glasgow tới những hình mẫu bền vững” của tác giả Thiên Thư đã khẳng định: “Sống xanh không chỉ là xu hướng mà còn là lựa chọn sống còn”. Đây là một quan điểm đúng đắn và cấp thiết trong bối cảnh biến đổi khí hậu và khủng hoảng môi trường ngày càng trầm trọng.

Trước hết, “sống xanh” được hiểu là lối sống thân thiện với môi trường, bao gồm những hành vi cụ thể như tiết kiệm tài nguyên, hạn chế rác thải nhựa, trồng cây, tái sử dụng đồ cũ, sử dụng năng lượng tái tạo, ăn uống lành mạnh và tiêu dùng có trách nhiệm. Thoạt nhìn, đây là xu hướng thời đại khi ngày càng có nhiều cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp theo đuổi và quảng bá hình ảnh sống xanh. Tuy nhiên, khi môi trường đang chịu tổn hại nghiêm trọng bởi ô nhiễm không khí, nước, đất và hậu quả từ biến đổi khí hậu như hạn hán, bão lũ, nước biển dâng, thì sống xanh không còn là lựa chọn mang tính “thời thượng” nữa, mà trở thành một yêu cầu bắt buộc nếu con người muốn tồn tại lâu dài trên Trái Đất.

Thực tế cho thấy, các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh liên tục rơi vào tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng; rác thải nhựa tràn lan tại các bãi biển, kênh rạch; nguồn nước ngầm bị nhiễm độc; tình trạng hạn mặn, xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long ngày càng gay gắt. Tất cả là lời cảnh tỉnh rằng nếu con người không thay đổi thói quen tiêu dùng, không sống xanh, thì chính con người sẽ là nạn nhân của hệ quả do mình gây ra. Vì vậy, việc “sống xanh” không đơn thuần là lựa chọn cá nhân nữa, mà trở thành trách nhiệm cộng đồng, là giải pháp thiết yếu để bảo vệ sự sống, gìn giữ hành tinh cho hôm nay và mai sau.

Cũng cần khẳng định rằng, sống xanh không chỉ dành cho những quốc gia phát triển hay cá nhân giàu có. Tại Việt Nam, đã có nhiều hình mẫu truyền cảm hứng như các ngôi trường hướng đến “giáo dục xanh”, những nông dân canh tác hữu cơ, các doanh nghiệp khởi nghiệp bằng vật liệu tái chế hay các chiến dịch cộng đồng như “Thử thách dọn rác”, “Ngày chủ nhật xanh”. Những hành động ấy cho thấy tinh thần sống xanh hoàn toàn có thể thực hiện ở mọi tầng lớp, mọi độ tuổi và mọi ngành nghề.

Tóm lại, quan điểm “sống xanh không chỉ là xu hướng mà còn là lựa chọn sống còn” chính là lời cảnh tỉnh và cũng là định hướng cho tương lai. Mỗi người cần thay đổi từ những việc nhỏ nhất: không xả rác bừa bãi, tiết kiệm nước, sử dụng túi vải thay vì túi nilon... để góp phần xây dựng một thế giới bền vững. Hơn bao giờ hết, sống xanh phải trở thành kim chỉ nam cho hành động hôm nay, vì một ngày mai đáng sống cho toàn nhân loại.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận

+ Bàn về vai trò của giáo dục môi trường trong nhà trường hiện nay.

- Hệ thống ý

+ Giáo dục môi trường trong nhà trường hiện nay đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc hình thành ý thức và trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với sự phát triển bền vững.

+ Thông qua các hoạt động giảng dạy, trải nghiệm, tuyên truyền trong trường học, học sinh được trang bị kiến thức về bảo vệ thiên nhiên, tiết kiệm tài nguyên, giảm thiểu rác thải, hướng tới lối sống xanh.

+ Trong bối cảnh phát triển bền vững trở thành yêu cầu sống còn của nhân loại, giáo dục môi trường cần được xem là một nội dung trọng tâm, xuyên suốt trong các cấp học, để mỗi học sinh hôm nay trở thành một công dân xanh của tương lai.

- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục

+ Dẫn chứng từ thực tế để minh chứng cho nhận định.

+ Thể hiện rõ suy nghĩ về vai trò của giáo dục môi trường trong nhà trường hiện nay.

- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:

+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.

- Sáng tạo

+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về quan điểm.

Đoạn văn tham khảo

Giáo dục môi trường trong nhà trường hiện nay đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc hình thành ý thức và trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với sự phát triển bền vững. Văn bản “Từ tuyên bố Glasgow tới những hình mẫu bền vững” – Thiên Thư đã nhấn mạnh tinh thần “hành động ngay lập tức” trước những thách thức do biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường. Để hành động thiết thực và hiệu quả, điều cốt lõi là phải có nhận thức đúng – mà giáo dục chính là nền tảng để xây dựng nhận thức đó. Thông qua các hoạt động giảng dạy, trải nghiệm, tuyên truyền trong trường học, học sinh được trang bị kiến thức về bảo vệ thiên nhiên, tiết kiệm tài nguyên, giảm thiểu rác thải, hướng tới lối sống xanh. Không chỉ dừng lại ở lý thuyết, giáo dục môi trường còn tạo cơ hội để người học rèn luyện hành vi, hình thành thói quen tích cực trong đời sống hằng ngày. Trong bối cảnh phát triển bền vững trở thành yêu cầu sống còn của nhân loại, giáo dục môi trường cần được xem là một nội dung trọng tâm, xuyên suốt trong các cấp học, để mỗi học sinh hôm nay trở thành một công dân xanh của tương lai.