Anh/ chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích văn bản ngữ liệu “Hương cỏ mật” của Đỗ Chu.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích văn bản ngữ liệu “Hương cỏ mật” của Đỗ Chu.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Đỗ Chu: cây bút văn xuôi trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ, nổi tiếng với những trang viết đậm chất trữ tình, hồn hậu.

- Giới thiệu tác phẩm Hương cỏ mật (1962): một truyện ngắn giàu cảm xúc, gắn liền với không khí chiến tranh nhưng vẫn chan chứa hương vị ngọt lành của quê hương.

- Nêu vấn đề: Hương cỏ mật là bản hòa ca vừa dữ dội, vừa ngọt ngào về chiến tranh, tình người, và niềm tin bất diệt vào sự sống, quê hương.

* Thân bài:

a. Hình tượng cô Thao (người cô của nhân vật “tôi”):

- Người con gái nông thôn bình dị nhưng giàu nghị lực, khát vọng cống hiến.

- Xung phong ra trận, vượt Trường Sơn, tham gia chiến đấu ở Khe Sanh.

- Trong thư gửi về luôn chan chứa tình yêu thương gia đình, quê hương, và hương cỏ mật.

→ Hiện thân cho thế hệ thanh niên Việt Nam thời chống Mỹ: dũng cảm, lạc quan, giàu tình cảm.

b. Nhân vật “tôi”:

- Tuổi thơ gắn liền với cỏ mật và người cô.

- Hồi ức về những lá thư từ chiến trường chứa đựng niềm tin, hương vị quê nhà.

- Khoảnh khắc gặp lại cô sau bao năm chờ đợi: xúc động, nghẹn ngào.

→ “Tôi” chính là nhân chứng, là cầu nối để người đọc cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp của người lính và tình thân.

c. Hình ảnh hương cỏ mật – biểu tượng trung tâm:

- Là hương vị của thiên nhiên, quê hương, tuổi thơ.

- Đi cùng cô Thao ra chiến trường, trở thành niềm an ủi, động viên tinh thần.

- Biểu tượng cho sự sống, cho hòa bình, cho tình yêu thương và khát vọng không bao giờ tắt.

→ Một chi tiết giàu sức gợi, làm nên vẻ đẹp lãng mạn và trữ tình của tác phẩm.

d. Giá trị nội dung và nghệ thuật:

- Nội dung: ca ngợi tình yêu quê hương đất nước, tình cảm gia đình, sức sống lạc quan giữa chiến tranh.

- Nghệ thuật: bút pháp trữ tình, chi tiết giàu biểu tượng (hương cỏ mật), giọng văn hồn hậu, ngọt ngào.

* Kết bài:

- Khẳng định giá trị của Hương cỏ mật: tác phẩm tiêu biểu cho văn học chống Mỹ, kết hợp giữa chất hiện thực và trữ tình.

- Hương cỏ mật không chỉ là hương của cỏ cây, mà còn là hương của quê hương, của niềm tin, sức sống bất diệt.

- Bài học, liên hệ: trong cuộc sống hôm nay, mỗi người trẻ cần trân trọng hòa bình, biết yêu quê hương và sống có trách nhiệm.

Bài văn tham khảo

Văn học Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống Mỹ đã để lại nhiều tác phẩm giàu chất trữ tình, vừa phản ánh hiện thực khốc liệt của chiến tranh, vừa cất lên những âm điệu ngọt ngào của tình người, tình quê. Trong số đó, truyện ngắn Hương cỏ mật của Đỗ Chu (1962) là một tác phẩm tiêu biểu. Bằng giọng văn hồn hậu, tinh tế, nhà văn đã đưa người đọc đến với một mảnh đời rất đỗi bình dị, để từ đó cảm nhận được vẻ đẹp trong sáng, lạc quan và bền bỉ của con người Việt Nam trong bom đạn.

Tác phẩm nổi bật trước hết bởi hình tượng cô Thao – người cô của nhân vật “tôi”. Cô vốn là một người con gái nông thôn giản dị, gắn bó với cỏ mật và những buổi chiều bình yên trên bờ đê. Thế nhưng khi đất nước lâm nguy, cô xung phong ra trận, vượt Trường Sơn, chiến đấu ở Khe Sanh. Trong những bức thư gửi về, cô không kể lể gian khổ mà luôn gieo vào lòng người thân sự lạc quan, niềm tin vào ngày chiến thắng. Hình ảnh cô Thao hiện lên vừa anh dũng vừa dịu dàng, tiêu biểu cho thế hệ thanh niên Việt Nam sẵn sàng hi sinh tuổi xuân cho Tổ quốc.

Song hành cùng nhân vật cô Thao là nhân vật “tôi”. Đó là một đứa cháu nhỏ, tuổi thơ gắn liền với cỏ mật và những kỉ niệm êm đềm bên người cô. Mỗi lá thư từ chiến trường gửi về đều trở thành niềm an ủi lớn lao, thắp sáng trong cậu niềm tin rằng cô mình vẫn bình yên. Khoảnh khắc gặp lại cô sau bao năm xa cách là một điểm nhấn giàu cảm xúc: từ sự bàng hoàng, xúc động cho đến niềm hạnh phúc vỡ òa. “Tôi” chính là cầu nối để người đọc cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp của người lính, đồng thời cũng là nhân chứng cho sức sống kì diệu của tình thân và tình quê.

Nổi bật nhất trong tác phẩm là hình ảnh hương cỏ mật – chi tiết nghệ thuật mang tính biểu tượng. Hương cỏ mật là mùi hương ngọt ngào của thiên nhiên, của tuổi thơ, của đất quê. Nó đi cùng cô Thao ra chiến trường, trở thành sợi dây gắn kết cô với gia đình, với quê hương, là nguồn động viên tinh thần trong những ngày gian khổ. Mùi hương ấy cũng trở thành tín hiệu của sự sống, của hòa bình, như một lời hứa hẹn về ngày trở về. Nhờ đó, hương cỏ mật đã vượt khỏi ý nghĩa thông thường của cỏ cây mà trở thành biểu tượng cho quê hương, cho khát vọng sống và niềm tin bất diệt của con người Việt Nam.

Về nghệ thuật, truyện ngắn mang đậm chất trữ tình. Ngôn ngữ giàu hình ảnh, chi tiết hương cỏ mật được xây dựng tinh tế và ám ảnh. Giọng văn nhẹ nhàng, ngọt ngào nhưng không kém phần sâu lắng, gợi nên vẻ đẹp dung dị mà thiêng liêng của những con người trong khói lửa chiến tranh.

Tóm lại, Hương cỏ mật không chỉ là câu chuyện về một người cô ra trận, mà còn là bản hòa ca ngọt ngào về tình yêu quê hương, tình cảm gia đình, sức mạnh niềm tin và hi vọng. Hương cỏ mật là hương vị của đất trời, của ký ức tuổi thơ, và cũng là hương vị của sự sống bất diệt. Đọc truyện, ta thêm trân trọng những hi sinh thầm lặng của thế hệ đi trước, đồng thời nhắc nhở bản thân phải sống xứng đáng, giữ gìn hòa bình và nuôi dưỡng niềm tin yêu cuộc đời.