Văn bản ngữ liệu

PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC CON CỦA NGƯỜI DO THÁI

(1) Kĩ năng sống độc lập là tiền đề để trẻ sống độc lập, chỉ có nắm được kĩ năng này trẻ mới có thể sống đôc lập, đồng thời giảm thiểu thói dựa dẫm vào bố mẹ. Từ nhỏ, cha mẹ Do Thái đã hướng dẫn trẻ tham gia vào các việc nhỏ trong gia đình như đổ rác, gấp quần áo, lau nhà… để rèn luyện khả năng sống độc lập cho trẻ. Dù đôi lúc việc dạy những kĩ năng này mất nhiều thời gian hơn so với việc bố mẹ tự làm, nhưng cha mẹ Do Thái vẫn kiên trì chỉ bảo cho trẻ đến cùng. Vì họ hiểu rằng: chỉ khi để trẻ học những kĩ năng sống, trẻ mới có thể thực sự tách khỏi bố mẹ, thích nghi với cuộc sống, với xã hội. Cho nên khi dạy con kĩ năng sống các bậc cha mẹ cần học theo cha mẹ Do Thái, hết sức kiên nhẫn và kiên trì chỉ bảo cho trẻ.

(2) Tin tưởng và dựa vào bản thân là biểu hiện tuyệt vời nhất của tính độc lập. Độc lập có thể giúp trẻ sau vấp ngã tự mình đứng lên, độc lập cũng giúp trẻ không lùi bước trước khó khăn, dũng cảm tiến về phía trước; độc lập có thể giúp trẻ học cách mạnh dạn, cố gắng thực hiện ước mơ và vươn tới thành công. Cha mẹ cần hiểu được tầm quan trọng của tính độc lập, quan tâm bồi dưỡng, giáo dục con để con sớm có thói quen độc lập.

      (Trích “Phương pháp giáo dục con của người Do Thái”,

Thanh Nhã dịch, NXB Phụ nữ, Hà Nội, 2017)

Đoạn trích trên bàn về vấn đề gì? Trong văn bản, người viết muốn thuyết phục các bậc cha mẹ cần làm gì?

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

- Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

- Đảm bảo đúng dung lượng khoảng 400 chữ.

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Uống nước nhớ nguồn

c. Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau

* Mở bài

- Giới thiệu truyền thống đạo lí tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.

- Dẫn dắt đến câu tục ngữ “Uống nước nhớ nguồn” và nêu ý nghĩa khái quát: nhắc nhở con người phải biết ơn, ghi nhớ công lao của những thế hệ đi trước.

* Thân bài

- Giải thích

+ “Uống nước”: hình ảnh ẩn dụ chỉ sự hưởng thụ thành quả, điều kiện sống hiện tại.

+ “Nguồn”: chỉ cội nguồn, tổ tiên, những người đã lao động, hi sinh để tạo nên thành quả.

→ Câu tục ngữ khuyên mỗi người phải biết trân trọng, ghi nhớ công ơn khi được hưởng thành quả của người khác.

- Bàn luận – phân tích

+ Đây là đạo lí sống đúng đắn, thể hiện truyền thống “ăn quả nhớ kẻ trồng cây” của dân tộc.

+ Ý nghĩa trong nhiều phương diện:

•         Trong gia đình: nhớ ơn cha mẹ, ông bà đã sinh thành, dưỡng dục.

•         Trong trường học: biết ơn thầy cô đã dạy dỗ, dìu dắt.

•         Với đất nước: tri ân các thế hệ đi trước, đặc biệt là các anh hùng liệt sĩ.

+ Nhờ sống biết ơn, con người trở nên nhân ái, cộng đồng thêm đoàn kết, xã hội trở nên tốt đẹp hơn.

- Phản đề

+ Phê phán những biểu hiện vô ơn, chỉ biết hưởng thụ mà quên đi công sức của người khác.

- Bài học nhận thức và hành động

+ Biết kính trọng, hiếu thảo với cha mẹ, ông bà.

+ Kính yêu, biết ơn thầy cô.

+ Tham gia các hoạt động tri ân, đền ơn đáp nghĩa.

+ Sống có trách nhiệm để tiếp nối và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

* Kết bài

- Khẳng định giá trị sâu sắc, bền vững của câu tục ngữ.

- Nêu suy nghĩ bản thân: “Uống nước nhớ nguồn” là bài học đạo đức cần được mỗi thế hệ giữ gìn và thực hành trong đời sống hằng ngày.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.

Bài viết tham khảo

Trong dòng chảy bất tận của lịch sử, không dân tộc nào có thể tồn tại và phát triển nếu lãng quên quá khứ. Một cây xanh chỉ vươn mình mạnh mẽ khi được nuôi dưỡng từ gốc rễ; một con người chỉ trưởng thành bền vững khi biết trân trọng những gì thuộc về cội nguồn. Ông cha ta đã gửi gắm đạo lí ấy qua câu tục ngữ giản dị mà thấm thía: “Uống nước nhớ nguồn”. Đây không chỉ là một lời nhắc nhở, mà còn là một phương châm sống bền vững cần được mỗi thế hệ tiếp nối và phát huy.

Trước hết, câu tục ngữ mang ý nghĩa tượng trưng sâu sắc. “Nước” là thành quả, là những gì ta được thụ hưởng hôm nay; “nguồn” là gốc rễ, là ông bà, cha mẹ, thầy cô, là những thế hệ đi trước đã hi sinh và tạo dựng. Câu tục ngữ khuyên con người hãy biết ơn cội nguồn, trân trọng công lao của những người đã mang lại hạnh phúc, thành quả cho chúng ta. Đó là truyền thống tốt đẹp, là chuẩn mực đạo đức từ ngàn đời của dân tộc Việt Nam.

Đạo lí ấy được biểu hiện rõ trong đời sống hằng ngày. Trong gia đình, biết “nhớ nguồn” chính là hiếu thảo với cha mẹ, kính trọng ông bà – những người đã dành cả cuộc đời chăm lo cho con cháu. Trong nhà trường, đó là lòng tri ân thầy cô – những người không ngừng truyền lửa tri thức và dìu dắt ta trên hành trình trưởng thành. Ở tầm vóc quốc gia, “nhớ nguồn” là thái độ biết ơn với các anh hùng liệt sĩ, với những người đã hi sinh vì độc lập, tự do và hòa bình cho dân tộc. Chính nhờ truyền thống ấy mà cộng đồng gắn kết, xã hội nhân văn và con người trở nên giàu tình nghĩa hơn.

Ngược lại, lối sống vô ơn, chỉ biết hưởng thụ mà quên đi cội nguồn là đáng phê phán. Những người sống ích kỉ, quay lưng với cha mẹ, coi nhẹ truyền thống hay phủ nhận công lao của người đi trước sẽ khó được tôn trọng, thậm chí đánh mất nhân cách và giá trị của bản thân. Vì thế, mỗi người cần rèn cho mình ý thức biết ơn, biến lòng biết ơn thành hành động cụ thể.

Đối với học sinh, thực hiện đạo lí “Uống nước nhớ nguồn” có thể bắt đầu từ những việc nhỏ: hiếu kính với cha mẹ, lễ phép với thầy cô, chăm chỉ học tập để đáp đền công lao dưỡng dục, dạy dỗ. Đồng thời, tích cực tham gia các hoạt động tri ân, tưởng nhớ anh hùng liệt sĩ, bảo tồn và phát huy truyền thống văn hóa dân tộc. Đó không chỉ là bổn phận, mà còn là niềm tự hào và trách nhiệm của thế hệ trẻ.

Có thể nói, “Uống nước nhớ nguồn” là sợi chỉ đỏ xuyên suốt đời sống tinh thần của dân tộc Việt Nam. Sống biết ơn không khiến chúng ta nhỏ bé, mà trái lại giúp mỗi người trưởng thành, nhân văn hơn. Giữ gìn và phát huy đạo lí ấy cũng chính là cách ta làm giàu cho tâm hồn và vun bồi tương lai, để những “nguồn” mới tiếp tục tuôn chảy mãi cho các thế hệ mai sau.