TẠI SAO LẠI CHẦN CHỪ?

Bạn không nên để thất bại ngăn mình tiến về phía trước. Hãy suy nghĩ tích cực về thất bại và rút ra kinh nghiệm. Thực tế những người thành công luôn dùng thất bại như là một công cụ để học hỏi và hoàn thiện bản thân. Họ có thể nghi ngờ phương pháp làm việc đã dẫn họ đến thất bại nhưng không bao giờ nghi ngờ khả năng của chính mình.

Tôi xin chia sẻ với các bạn về câu chuyện về những người đã tìm cách rút kinh nghiệm từ thất bại của mình để đạt được những thành quả to lớn trong cuộc đời.

Thomas Edison đã thất bại gần 10.000 lần trước khi phát minh thành công bóng đèn điện. J.K.Rowling, tác giả của “Harry Potter”, đã bị hơn 10 nhà xuất bản từ chối bản thảo tập 1 của bộ sách. Giờ đây, bộ tiểu thuyết này của bà trở nên vô cùng nổi tiếng và đã được chuyển thể thành loạt phim rất ăn khách. Ngôi sao điện ảnh Thành Long đã không thành công trong lần đóng phim đầu tiên ở Hollywood. Thực tế bộ phim Hollywood đầu tay của anh, thất vọng lắm chứ, nhưng điều đó cũng đâu ngăn được anh vùng lên với những phim cực kì ăn khách sau đó như “Giờ cao điểm” hay “Hiệp sĩ Thượng Hải”.

Thất bại không phải là cái cớ để ta chần chừ. Ngược lại nó phải là động lực tiếp thêm sức mạnh để ta vươn tới thành công.

                 (Trích Tại sao lại chần chừ?, Tác giả Teo Aik Cher, Người dịch: Cao Xuân Việt Khương, An Bình, NXB Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh, 2016, tr 39,40)

Đoạn văn trên thuộc thể loại văn học nào?

Gợi ý:

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

- Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

- Đảm bảo đúng dung lượng khoảng 400 chữ.

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: vai trò của tinh thần hợp tác và cách rèn luyện.

c. Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau

* Mở bài

- Dẫn dắt: Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp, thể hiện văn hóa, nhân cách của mỗi người.

- Giới thiệu vấn đề: Hiện nay, hiện tượng học sinh nói tục, chửi thề trong trường học đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại.

* Thân bài

- Giải thích vấn đề

+ Nói tục, chửi thề: dùng những lời lẽ thô tục, thiếu văn hóa, xúc phạm người khác trong giao tiếp.

+ Hiện tượng này ngày càng phổ biến trong môi trường học đường.

- Thực trạng

+ Nhiều học sinh sử dụng lời lẽ thô tục khi nói chuyện với bạn bè, thậm chí cả với thầy cô, cha mẹ.

+ Xuất hiện trong giờ ra chơi, trên mạng xã hội, hoặc khi bực tức.

- Nguyên nhân

+ Do ảnh hưởng từ môi trường xung quanh: mạng xã hội, phim ảnh, game, đời sống xã hội.

+ Do thiếu ý thức giữ gìn văn hóa lời nói.

+ Do sự buông lỏng quản lý, giáo dục từ gia đình và nhà trường.

+ Tâm lý muốn khẳng định bản thân, “ra dáng người lớn” của một số học sinh.

- Hậu quả

+ Làm xấu hình ảnh của học sinh, ảnh hưởng đến nhân cách, văn hóa ứng xử.

+ Gây mất đoàn kết, dễ dẫn đến xung đột, bạo lực học đường.

+ Ảnh hưởng đến môi trường giáo dục văn minh, lành mạnh.

- Giải pháp

+ Học sinh cần rèn luyện cách ứng xử có văn hóa, biết kiềm chế cảm xúc.

+ Gia đình, nhà trường giáo dục, nhắc nhở thường xuyên, tạo môi trường ngôn ngữ tích cực.

+ Xã hội định hướng giá trị sống lành mạnh, hạn chế sản phẩm văn hóa độc hại.

* Kết bài

- Khẳng định: Nói tục, chửi thề là một hiện tượng xấu, cần được khắc phục.

- Bản thân học sinh phải ý thức lời nói lịch sự, văn minh, góp phần xây dựng môi trường học đường trong sáng.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng. 

Bài viết tham khảo

Trong giao tiếp hằng ngày, lời nói luôn được xem là “chiếc gương” phản chiếu nhân cách và trình độ văn hóa của mỗi con người. Người biết lựa chọn ngôn ngữ đúng mực thường tạo được thiện cảm và sự tôn trọng từ người khác. Trái lại, những lời lẽ thô tục, thiếu văn hóa lại khiến giao tiếp trở nên nặng nề, căng thẳng, thậm chí làm tổn thương người nghe. Thế nhưng, thật đáng tiếc khi hiện nay, trong môi trường học đường – nơi lẽ ra cần sự trong sáng, văn minh – vẫn xuất hiện hiện tượng học sinh nói tục, chửi thề. Đây là một vấn đề đáng quan tâm, bởi nó không chỉ ảnh hưởng đến bản thân mỗi người mà còn tác động tiêu cực đến cả tập thể và môi trường giáo dục.

Nói tục, chửi thề có thể hiểu là việc sử dụng những từ ngữ thô kệch, thiếu văn hóa trong giao tiếp. Đó có thể là những câu rủa xả, xúc phạm, hoặc đơn giản chỉ là thói quen chen lời tục tĩu vào trong câu nói hàng ngày. Hiện tượng này không còn xa lạ, nó len lỏi trong từng nhóm học sinh, vang lên nơi sân trường, thậm chí cả trong lớp học. Nhiều em coi đó như một cách để gây chú ý, để “ngầu” hơn trước bạn bè. Điều này cho thấy đây không chỉ là một thói quen xấu mà còn là một vấn đề xã hội cần được nhìn nhận nghiêm túc.

Thực trạng hiện nay cho thấy, không ít học sinh dùng lời lẽ tục tĩu khi nói chuyện cùng bạn bè, khi bông đùa, hoặc trong lúc bực tức. Có em thậm chí không ngại sử dụng những câu chửi thề trước thầy cô hay cha mẹ. Không ít trường hợp, mạng xã hội trở thành “mảnh đất màu mỡ” để học sinh buông lời khiếm nhã, từ đó làm hình thành thói quen xấu trong đời thực. Tần suất và mức độ ngày càng phổ biến đã khiến hiện tượng này trở thành một “vết xước” trong môi trường học đường vốn cần sự trong sáng, văn minh.

Nguyên nhân của hiện tượng này xuất phát từ nhiều phía. Một phần do ảnh hưởng từ môi trường xã hội: phim ảnh, trò chơi trực tuyến, các video trên mạng thường xuất hiện nhiều ngôn từ thiếu lành mạnh, dễ tác động đến tâm lý học sinh. Một phần khác đến từ chính sự thiếu ý thức rèn luyện của bản thân người học: các em chưa ý thức được giá trị của lời nói, hoặc coi đó là thói quen vô hại. Gia đình và nhà trường đôi khi còn lơ là trong việc nhắc nhở, uốn nắn, dẫn đến học sinh thiếu định hướng đúng đắn. Ngoài ra, tâm lý tuổi mới lớn muốn thể hiện bản thân, muốn “ra dáng” người trưởng thành cũng khiến các em dễ bắt chước thói quen xấu từ người khác.

Hậu quả mà hiện tượng nói tục, chửi thề để lại là rất rõ ràng. Trước hết, nó làm xấu hình ảnh của học sinh – những người vốn được xem là chủ nhân tương lai của đất nước. Lời nói thô tục khiến người khác mất thiện cảm, làm giảm giá trị nhân cách. Bên cạnh đó, khi những câu nói xúc phạm được buông ra, xung đột, mâu thuẫn rất dễ xảy ra, thậm chí dẫn đến bạo lực học đường. Môi trường giáo dục vì thế mất đi sự trong sáng, lành mạnh cần có. Về lâu dài, thói quen xấu này còn có thể bám rễ, ảnh hưởng tiêu cực đến nhân cách và văn hóa ứng xử của thế hệ trẻ.

Để khắc phục tình trạng này, cần có sự chung tay từ nhiều phía. Trước hết, mỗi học sinh phải tự rèn luyện cho mình ý thức giữ gìn ngôn ngữ, biết tiết chế cảm xúc và lựa chọn lời nói phù hợp trong từng tình huống. Gia đình cần quan tâm, giáo dục con cái về cách ứng xử có văn hóa, đồng thời làm gương trong lời nói và hành vi hằng ngày. Nhà trường cần xây dựng môi trường học đường văn minh, thường xuyên nhắc nhở, tổ chức các hoạt động ngoại khóa, tuyên truyền để nâng cao nhận thức cho học sinh. Xã hội cũng cần định hướng giá trị sống lành mạnh, hạn chế các sản phẩm văn hóa có nội dung dung tục, bạo lực. Khi có sự kết hợp đồng bộ giữa cá nhân, gia đình, nhà trường và xã hội, hiện tượng nói tục, chửi thề mới có thể được hạn chế và dần loại bỏ.

Lời nói vốn có sức mạnh vô cùng to lớn: nó có thể mang đến niềm vui, sự an ủi, gắn kết con người; nhưng cũng có thể gây tổn thương, gieo rắc sự chia rẽ. Chính vì vậy, mỗi học sinh cần nhận thức rằng lời nói lịch sự, văn minh không chỉ giúp bản thân được tôn trọng mà còn góp phần xây dựng một môi trường học đường trong sáng, nhân ái và đầy tình người.

Phương thức biểu đạt: nghị luận.