(2,0 điểm) Từ nội dung đoạn trích, anh/ chị hãy viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) bàn về sự đồng cảm, xót thương với những phận đời cơ cực trong cuộc sống.

Thể thơ: song thất lục bát.

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn thuyết minh

- Học sinh biết tạo lập một bài văn thuyết minh đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng đối tượng thuyết minh

Bài thơ Thái Bình mại ca giả – Nguyễn Du

c. Triển khai đối tượng thuyết minh

- Tổ chức, sắp xếp các ý tho trật tự hợp lí.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

1. Mở bài

- Giới thiệu tác giả Nguyễn Du: Danh nhân văn hóa thế giới, nhà thơ lớn của dân tộc, nổi tiếng với Truyện Kiều và tập Thơ chữ Hán.

- Giới thiệu bài thơ Thái Bình mại ca giả: ghi lại hình ảnh một ông lão mù hát rong ở Thái Bình, từ đó bộc lộ tấm lòng nhân đạo và cái nhìn hiện thực sâu sắc của Nguyễn Du.

2. Thân bài

a. Hoàn cảnh ra đời và vị trí

- Thái Bình mại ca giả thuộc Bắc hành tạp lục, sáng tác trong chuyến đi sứ Trung Hoa (1813–1814).

- Là một trong những bài tiêu biểu cho phong cách hiện thực – nhân đạo trong thơ chữ Hán của Nguyễn Du.

b. Nội dung chính

- Bức chân dung ông lão mù hát rong

+ Ngoại hình: mặc áo vải thô, đôi mắt mù, được đứa trẻ dắt đi hát ven sông.

+ Hoạt động: đàn hát liền hơi, hết lòng hết sức để kiếm vài đồng.

+ Hoàn cảnh: nghèo khổ, kiếm sống nhọc nhằn, được trả công ít ỏi.

+ Thái độ của ông: lễ phép cảm ơn, gửi lời chúc may.

- Sự đối lập giàu – nghèo

+ Trên thuyền: cơm thừa canh cặn đổ bỏ, thức ăn ngon bị vứt xuống sông.

+ Dưới bến: ông lão mù và em nhỏ chật vật kiếm sống từng đồng.

+ Hình ảnh giàu nghèo đối lập tạo nên sức tố cáo mạnh mẽ.

- Tấm lòng của Nguyễn Du

+ Xót xa, thương cảm cho số phận bất hạnh.

+ Trăn trở trước bất công xã hội: “Phàm người ta chết tốt hơn nghèo”.

+ Suy tư vượt biên giới: không chỉ Việt Nam mà cả Trung Hoa giàu mạnh vẫn có người nghèo khổ.

c. Nghệ thuật

- Tả thực sinh động: hình ảnh, hành động, bối cảnh rõ nét.

- Kết hợp tự sự, miêu tả, biểu cảm, bình luận.

- Thủ pháp đối lập giàu – nghèo tạo hiệu quả tố cáo.

- Ngôn ngữ giản dị mà giàu sức gợi.

3. Kết bài

- Khẳng định giá trị tác phẩm:

+ Nội dung: Bộc lộ tấm lòng thương người, tinh thần nhân đạo sâu sắc và cái nhìn hiện thực nhạy bén.

+ Nghệ thuật: Miêu tả chân thực, kết hợp biểu cảm, đối lập giàu – nghèo ấn tượng.

- Nêu ý nghĩa: Bài thơ giúp người đọc thêm trân trọng lòng nhân ái và có ý thức quan tâm tới những phận đời bất hạnh.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.