I. Đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:

KHÁM PHÁ LÀNG GỐM TRUYỀN THỐNG BIÊN HÒA - ĐỒNG NAI

Gốm Biên Hòa - Đồng Nai là sự hòa quyện tài tình giữa đất, nước và lửa, tạo nên những sản phẩm đặc trưng bản sắc, điểm tô cho văn hóa Việt.

[...] (1) Nói đến gốm mỹ nghệ Biên Hòa là nói đến sự kết hợp khéo léo nghệ thuật giữa Tây và ta, giữa cũ và mới, là sự kết tinh giữa kinh nghiệm làm gốm thủ công cổ truyền điêu luyện với kỹ thuật hiện đại của công nghệ Pháp. Tuy nhiên, cái cốt lõi, cái hồn vẫn nằm ở nguyên liệu đất bản địa đặc trưng và men thực vật truyền thống do các nghệ nhân Biên Hòa tạo nên.

Hình ảnh: Một góc xưởng gốm Biên Hòa

[...] (2) Hai yếu tố quan trọng tạo nên vẻ đẹp đặc trưng của gốm Biên Hòa là nguồn nguyên liệu cao lanh và đất sét màu chất lượng cao cộng với trình độ của đội ngũ thợ gốm có tay nghề. Có thể nói, tài nghệ của thợ gốm Biên Hòa chính là ở chỗ họ đã tiếp thu, hòa nhập được những nét tinh hoa của các nền văn hóa trong các sản phẩm của mình. Quy trình sản xuất một sản phẩm gốm trước hết qua khâu tạo dáng trên bàn xoay hoặc trong khuôn, được trang trí vẽ chìm, đắp nổi hoặc trổ thủng sau đó phủ men màu lên những phần đã trang trí trước khi đưa vào lò nung. Độ lửa, chấm men và kỹ thuật khắc đã làm nên sự hấp dẫn kỳ lạ, độc đáo cho gốm Biên Hòa.

(3) Chỉ tiếc rằng, các kỹ thuật men truyền thống như trắng tàu, đỏ đá và đặc biệt là men xanh trổ đồng và loại gốm đất đen ở Biên Hòa xưa giờ đây đang có nguy cơ bị mai một, rất cần được tập hợp, nghiên cứu và lưu giữ. Làm cách nào để phục hồi, một khi những nghệ nhân am tường kỹ thuật chế tác cũng mất đi?

          (Theo Anh Vũ, https://thoidai.com/kham-pha-lang-gom-truyen-thong-bien-hoa-dong-nai)

(0,5 điểm) Xác định thể loại của văn bản trên.

Nội dung của đoạn văn: “Chỉ tiếc rằng, các kỹ thuật…..chế tác cũng mất đi?” đã giúp người đọc hiểu:

- Thông tin chi tiết về các kĩ thuật làm men gốm Biên Hoà đang dần có nguy cơ bị mai một

- Đồng thời thể hiện sự trân trọng, tiếc nuối và đặt ra vấn đề làm thế nào để giữ gìn giá trị làng nghề truyền thống của dân tộc với mọi người.

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn thuyết minh

- Học sinh biết tạo lập một bài văn thuyết minh đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng vấn đề cần thuyết minh

Bảo vệ đa dạng sinh học

c. Triển khai vấn đề nghị luận

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

1. Khái niệm và các dạng đa dạng sinh học

- Đa dạng loài (các loài thực vật, động vật, vi sinh vật).

- Đa dạng hệ sinh thái (rừng, biển, đồng cỏ, đầm lầy...).

- Đa dạng nguồn gen (các kiểu gen trong quần thể sinh vật).

2. Vai trò của đa dạng sinh học

- Cung cấp lương thực, thực phẩm, thuốc men, nguyên liệu.

- Điều hòa khí hậu, bảo vệ nguồn nước, chống xói mòn đất.

- Tạo cảnh quan, giá trị du lịch và văn hóa.

- Là “lá chắn” giúp con người thích ứng với biến đổi khí hậu.

3. Thực trạng suy giảm đa dạng sinh học

- Nhiều loài sinh vật bị tuyệt chủng hoặc có nguy cơ cao.

- Môi trường sống bị thu hẹp, ô nhiễm và khai thác quá mức.

- Săn bắt trái phép, buôn bán động vật hoang dã.

4. Nguyên nhân chính

- Phá rừng, đô thị hóa, mở rộng sản xuất.

- Ô nhiễm môi trường (đất, nước, không khí).

- Biến đổi khí hậu, thiên tai.

5. Biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học

- Xây dựng và quản lý hiệu quả các khu bảo tồn thiên nhiên.

- Luật pháp nghiêm khắc chống săn bắt, buôn bán động vật hoang dã.

- Trồng rừng, phục hồi môi trường sống.

- Nâng cao nhận thức cộng đồng, khuyến khích tiêu dùng bền vững.

- Hợp tác quốc tế bảo vệ loài di cư, vùng sinh thái xuyên biên giới.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.