Từ văn bản trong phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của lòng vị tha trong cuộc sống.

Thể thơ lục bát.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích tâm trạng của nhân vật Thị Kính trong đoạn trích đã cho ở phần Đọc hiểu.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu đoạn trích: “Quan Âm Thị Kính” là một truyện thơ Nôm đặc sắc trong kho tàng văn học Việt Nam về chủ đề đạo đức thế sự. Đoạn trích đã cho ở phần Đọc hiểu là một trong những đoạn trích tiêu biểu, nói về tâm trạng của Thị Kính lúc ở chùa, sau khi phải chịu hai nỗi hàm oan.

- Nêu nội dung khái quát cần phân tích, đánh giá: Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng đi vào phân tích tâm trạng của nhân vật Thị Kính được thể hiện qua đoạn trích.

* Thân bài:

1. Bốn câu đầu: Nỗi lòng của Thị Kính đối với cha mẹ

- Phải vào chùa đi tu vì những nỗi oan ức không thể giãi bày, Thị Kính nặng lòng thương nhớ quê nhà, thương nhớ cha mẹ.

- Thị Kính bày tỏ nỗi day dứt khi chưa báo đáp được công ơn dưỡng dục sinh thành, lại còn để cha mẹ phải bận lòng vì những nỗi khổ của mình. Điều đó cho thấy Thị Kính là một người con hiếu thảo.

2. Sáu câu tiếp: Giãi bày về những nỗi oan ức

- Những nỗi oan ức tiếp nối, đến khi vào cửa Phật rồi mà tai ương vẫn còn theo đuổi.

- Tuy nhiên ở đây ta thấy Thị Kính không than trời trách đất, cũng không đổ lỗi cho ai, mà chỉ cho rằng vì nghiệp chướng kiếp trước của chính mình, nên kiếp này mình mới bị đày ải trong nhân gian, để trả món nợ tiền kiếp ấy.

3. Còn lại: Tấm lòng vị tha của Thị Kính

- Thị Kính lánh mình cửa Phật, tìm đến kinh kệ để nguôi ngoai tâm sự của mình, để hóa giải nghiệp chướng của chính bản thân mình.

- Thấm nhuần đạo lí nhà Phật, lại sẵn có tấm lòng vị tha, nên Thị Kính không oán thù Thị Mầu, mà chỉ coi đó là nhân duyên tiền kiếp mình mắc nợ, kiếp này phải trả. Bằng cách tu tập, Thị Kính không chỉ muốn rửa oan cho mình, mà còn muốn hồi hướng công đức đến cho Thị Mầu, để Thị Mầu thay đổi bản tính.

- Những câu kết nói lên một triết lí của nhà Phật mà Thị Kính lấy đó làm kim chỉ nam cho cuộc sống của mình: phải biết nhẫn điều khó nhẫn, phải biết chịu đựng, không oán thù, sân hận.

Quả thật, chỉ qua một đoạn trích ngắn, nhưng ta đã thấy được vẻ đẹp tâm hồn của Thị Kính: một con người giàu tình cảm, giàu lòng vị tha, thấu hiểu đạo lí nhà Phật. Đó là tấm lòng, là hình ảnh của một vị Quan Âm trong tương lai.

* Kết bài:

- Khẳng định khái quát những nét đặc sắc về chủ đề và nghệ thuật của đoạn trích: Với sự kết hợp của các yếu tố nghệ thuật đặc sắc, đoạn trích đã cho ta thấy được những diễn biến tâm trạng của nhân vật Thị Kính, qua đó làm toát lên vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật này.

- Nêu ý nghĩa của đoạn trích đối với bản thân và người đọc: Đoạn trích là lời nhắc nhở mỗi chúng ta hãy biết sống vị tha, biết bao dung với những lỗi lầm của người khác, bởi mọi thứ đều có nguyên do của nó. Nó cũng cổ vũ ta hãy biết xoay chuyển tâm thế, nhận thức của mình để có được cuộc sống nhẹ nhàng, thanh thản.

Bài viết tham khảo

“Quan Âm Thị Kính” là một truyện thơ Nôm đặc sắc của văn học dân gian Việt Nam, phản ánh sâu sắc thân phận con người và đặc biệt là người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Đoạn trích nói về tâm trạng của Thị Kính khi đã vào chùa, sau khi phải chịu hai nỗi oan nghiệt: bị nghi giết chồng và bị Thị Mầu vu cho tội hoang thai. Qua đó, ta thấy rõ tấm lòng bao dung, nhân hậu và đức nhẫn nhục của người phụ nữ Việt Nam xưa.

Bốn câu thơ đầu thể hiện nỗi nhớ thương cha mẹ và quê nhà da diết của Thị Kính. Bị ép rời xa gia đình, nương nhờ cửa Phật, nàng vẫn canh cánh trong lòng nỗi lo chưa báo đáp được công ơn sinh thành. Câu hỏi “Song thân ta đấy là nhà phải không?” chan chứa thương cảm và day dứt, cho thấy Thị Kính không chỉ đau khổ vì thân phận mà còn vì nỗi lòng của người con hiếu thảo. Nỗi nhớ thương ấy làm cho hình ảnh người phụ nữ bị dồn vào bước đường cùng càng trở nên xót xa hơn.

Sáu câu tiếp theo là lời giãi bày những nỗi oan chồng chất. Sau khi chịu oan giết chồng, nay vào chùa tu hành vẫn phải gánh thêm tiếng xấu “tày trời”. Dẫu vậy, Thị Kính không oán hận, không trách trời trách người mà tự nhận rằng “tiền sinh nghiệp chướng còn đầy”, cho rằng tai ương hôm nay là do số mệnh, do nghiệp duyên kiếp trước. Cách lý giải ấy vừa thể hiện niềm tin của nàng vào đạo Phật, vừa bộc lộ tấm lòng bao dung, nhân hậu và tinh thần vị tha cao cả. Đó không phải là sự cam chịu yếu đuối, mà là biểu hiện của một tâm hồn hướng thiện, muốn hóa giải đau khổ bằng lòng nhẫn nhục và đức từ bi.

Phần cuối đoạn trích là lời tự nhủ thấm đẫm triết lý nhân sinh. Thị Kính khuyên mình “sá thù chi đứa dâm ô”, coi việc bị hãm hại như cơ duyên để tu tập, rửa sạch tâm mình. Nàng thấu hiểu rằng “nhẫn điều khó nhẫn mới là chân tu”, biến nỗi oan thành thử thách để rèn luyện tâm tính. Qua đó, ta thấy Thị Kính không chỉ là người phụ nữ chịu thương chịu khó mà còn là con người có tâm hồn thanh cao, biết hướng đến điều thiện trong nghịch cảnh. Chính đức nhẫn nhục và lòng vị tha ấy đã đưa nàng đến cảnh giới của một vị Bồ Tát.

Như vậy, qua đoạn trích, tác giả dân gian đã khắc họa thành công tâm trạng của Thị Kính: từ nỗi đau nhớ thương, uất ức đến sự giác ngộ và bao dung. Nghệ thuật kể chuyện tự nhiên, lời thơ mộc mạc mà sâu sắc đã góp phần làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn của Thị Kính. Đó là biểu tượng của người phụ nữ Việt Nam nhân hậu, kiên cường, biết lấy lòng thiện và đức nhẫn nhục để hóa giải mọi khổ đau trong cuộc đời.