TẠP THI 1

(Nguyễn Du)

Trai tài đầu bạc ngóng trời than,

Dựng nghiệp, mưu sinh luống lỡ làng.

Thu cúc xuân lan thành chuyện hão,

Hạ nồng đông rét giục ngày tàn.

Chó vàng thủ mãi quanh Hồng Lĩnh,

Mây trắng đau nằm cạnh Quế Giang.

Vẫn thích ở quê luôn có rượu,

Ba mươi đồng sẵn túi còn mang.

(Tạp thi 1 – Nguyễn Du, Nguyễn Thạch Giang dịch, in trong Thơ chữ Hán Nguyễn Du, Nhà xuất bản Văn học, Hà Nội, 1978)

Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào?

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Trình bày suy nghĩ về vấn đề: khát vọng cống hiến.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Nêu vấn đề xã hội cần nghị luận: Con người là một phần tử cấu thành nên xã hội, cần phải có trách nhiệm với xã hội. Một trong những trách nhiệm đó là cần phải biết sống cống hiến,

- Nêu ý nghĩa/ tính cấp thiết/ tầm quan trọng của vấn đề: Sống cống hiến có vai trò vô cùng quan trọng, cấp bách, quyết định đến sự sống còn của một xã hội, một đất nước.

* Thân bài:

1. Giải thích:

Sống cống hiến là nguyện đem hết tài năng, sức lực, tâm huyết của mình để góp phần cải thiện cuộc sống của mọi người, xây dựng một xã hội ngày càng ấm no, tốt đẹp.

Biểu hiện:

- Lao động, học tập hăng say

- Làm những việc có ích cho xã hội một cách vô vị lợi

- Lên tiếng đấu tranh trước những sự bất công trong xã hội

2. Lợi ích của việc sống cống hiến:

- Góp phần làm cho cuộc sống của những người xung quanh trở nên tốt đẹp hơn

- Góp phần làm cho xã hội, cho đất nước ngày càng phát triển

- Góp phần đẩy lùi những cái xấu cái ác trong xã hội

- Góp phần phát huy hết năng lực của bản thân, hoàn thiện bản thân, làm cho đời sống tinh thần của mỗi cá nhân trở nên hạnh phúc, cuộc đời của mỗi cá nhân trở nên có ý nghĩa.

- Sống cống hiến cũng giúp bản thân người cống hiến được người khác tri ân, tôn trọng, yêu mến.

3. Các giải pháp để sống cống hiến:

- Ý thức được việc cống hiến là một trách nhiệm tự nhiên của cá nhân sống trong xã hội

- Nhận thực được những thành quả tốt đẹp mà lối sống cống hiến mang lại, cũng như những tác hại nếu không biết sống cống hiến.

- Tích cực, hăng say trong mọi công việc, luôn tâm niệm cho đi một cách vô tư, vô điều kiện

- Cổ vũ mọi người cùng nhau cống hiến cho xã hội

4. Mở rộng:

- Cần phê phán những người sống ích kỉ, không cống hiến cho xã hội.

- Cần lên án, ngăn chặn những hành vi gây tổn hại đến lợi ích của mọi người trong xã hội.

* Kết bài:

- Khẳng định lại vấn đề: Sống cống hiến là một vấn đề quan trọng, cần thiết, nhất là trong cuộc sống hiện nay, khi mà con người ngày càng có tư tưởng vị kỉ, sống chỉ vì mình.  

- Nêu ý nghĩa thực tiễn của vấn đề: Mỗi người chúng ta cần phải ý thức được vai trò quan trọng của việc sống cống hiến, để từ đó xây dựng được một xã hội tốt đẹp.

Bài viết tham khảo

Trong cuộc sống, con người không chỉ tồn tại cho riêng mình mà còn là một phần của xã hội. Bởi vậy, mỗi người đều cần có trách nhiệm với cộng đồng, mà một trong những biểu hiện cao đẹp nhất của trách nhiệm ấy chính là khát vọng cống hiến. Sống cống hiến không chỉ là một lối sống đáng quý mà còn là điều kiện cần thiết để xã hội phát triển bền vững, con người tìm thấy ý nghĩa thực sự của đời mình.

Cống hiến là việc mỗi người đem tài năng, trí tuệ, sức lực và tâm huyết của mình để góp phần làm cho xã hội ngày càng tốt đẹp hơn. Người có khát vọng cống hiến là người luôn nỗ lực học tập, lao động, sáng tạo không ngừng để tạo ra những giá trị có ích. Đó có thể là những người thầy âm thầm gieo hạt tri thức, những bác sĩ ngày đêm cứu người, hay những người trẻ sẵn sàng tình nguyện vì cộng đồng. Họ làm việc không vì danh lợi mà vì mong muốn được đóng góp, được làm cho cuộc đời thêm tươi sáng.

Sống cống hiến mang lại nhiều giá trị to lớn. Trước hết, đó là cách mỗi cá nhân góp phần làm cho xã hội trở nên văn minh, nhân ái hơn. Khi ai cũng biết cho đi, cuộc sống chung sẽ bớt đi ích kỷ, bon chen, thay vào đó là tình người và sự sẻ chia. Cống hiến còn giúp đất nước phát triển, bởi mọi thành tựu lớn lao đều được tạo nên từ sự góp sức của biết bao con người bình dị. Với cá nhân, sống cống hiến giúp con người phát huy hết năng lực, rèn luyện bản lĩnh, sống có mục đích và ý nghĩa. Người biết cho đi cũng là người nhận lại nhiều nhất — đó là sự tôn trọng, yêu mến của người khác và niềm hạnh phúc nội tâm sâu sắc.

Để sống có khát vọng cống hiến, mỗi người cần trước hết ý thức được rằng đây là trách nhiệm tự nhiên của mình đối với xã hội. Hãy bắt đầu từ những việc nhỏ: học tập, làm việc nghiêm túc, giúp đỡ người khác, bảo vệ môi trường, góp sức xây dựng cộng đồng. Đồng thời, cần lan tỏa tinh thần cống hiến đến mọi người xung quanh, cổ vũ những hành động đẹp, phê phán lối sống ích kỷ, chỉ biết thu vén cho bản thân. Một xã hội mà ở đó mỗi người đều biết sống vì người khác chắc chắn sẽ là một xã hội văn minh và hạnh phúc.

Sống cống hiến là một giá trị sống cao đẹp, là biểu hiện của con người có trách nhiệm và tình yêu thương. Trong thời đại hôm nay, khi lối sống thực dụng, ích kỷ đang lan rộng, khát vọng cống hiến càng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Mỗi chúng ta hãy sống có mục tiêu, có lý tưởng, không ngừng cống hiến để cuộc đời mình trở nên ý nghĩa và để xã hội ngày một tốt đẹp hơn.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận

+ Trình bày suy nghĩ về trách nhiệm của con người đối với xã hội.

- Hệ thống ý: Suy nghĩ gì về trách nhiệm của con người đối với xã hội:

+ Con người là một phần tử của xã hội, cho nên, mỗi người cần phải có trách nhiệm đối với xã hội

+ Con người cần phải ra sức học tập, lao động, cống hiến để xã hội phát triển

+ Con người cần biết sống yêu thương người khác, cần biết lên tiếng đấu tranh đối với những cái xấu, cái ác trong xã hội, để xã hội ngày một tốt đẹp hơn.

- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục

+ Dẫn chứng từ văn bản để minh chứng cho nhận định.

+ Thể hiện rõ suy nghĩ về trách nhiệm của con người đối với xã hội.

- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:

+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.

- Sáng tạo

+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

Đoạn văn tham khảo

Con người không thể tồn tại một mình mà luôn là một phần của cộng đồng, của xã hội. Vì vậy, mỗi cá nhân đều có trách nhiệm nhất định đối với xã hội mà mình đang sống. Trách nhiệm ấy thể hiện trước hết ở ý thức học tập, lao động, rèn luyện bản thân để trở thành người có ích, góp phần xây dựng xã hội phát triển. Một xã hội muốn giàu mạnh, văn minh không thể thiếu đi sự đóng góp của từng con người nhỏ bé. Bên cạnh đó, mỗi người cũng cần biết sống yêu thương, sẻ chia với người khác; biết quan tâm, giúp đỡ những mảnh đời khó khăn, tạo nên một cộng đồng nhân ái, đoàn kết. Hơn nữa, sống có trách nhiệm với xã hội còn là dám đấu tranh chống lại cái xấu, cái ác, bảo vệ lẽ phải và công bằng. Khi ai cũng có ý thức ấy, xã hội sẽ ngày một tiến bộ, nhân văn hơn. Thờ ơ, ích kỷ, chỉ nghĩ cho bản thân chính là biểu hiện của sự vô trách nhiệm, khiến xã hội trì trệ và bất công. Vì thế, mỗi người cần nhận rõ vai trò của mình, sống tích cực, cống hiến và lan tỏa những giá trị tốt đẹp để cuộc đời này thêm ý nghĩa.