Anh/ chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích hình tượng nhân vật Vũ Như Tô và Đan Thiềm ở đoạn trích trên.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân phân tích hình tượng nhân vật Vũ Như Tô và Đan Thiềm ở đoạn trích trên.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu đoạn trích: “Vũ Như Tô” là một vở bi kịch đặc sắc của nhà văn Nguyễn Huy Tưởng. Đoạn trích đã cho ở đề bài là một trong những đoạn trích tiêu biểu của vở kịch, nói về cuộc gặp gỡ giữa hai con người “đồng bệnh tương lân”, đó là Vũ Như Tô và Đan Thiềm.

- Nêu nội dung khái quát cần phân tích, đánh giá: Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng đi vào phân tích hai hình tượng nhân vật đó.

* Thân bài:

1. Hình tượng nhân vật Vũ Như Tô:

- Là một người có tài về kiến trúc. Tài năng đó được chính ông thừa nhận: Tôi bẩm sinh có khiếu về kiến trúc. Tài năng đó vang danh thiên hạ, nên được Đan Thiềm biết đến và mời ông vào để được gặp mặt.

- Vũ Như Tô là một người có phẩm giá: ông có tài nhưng không bán rẻ tài năng của mình để được phú quý, không muốn đem cái tài của mình ra để phục vụ bọn thống trị thối nát. Chính vì thế mà ông phải lánh mình, phải ẩn thân.

- Tuy nhiên, ở ông có một hạn chế, đó là ông không có được một tầm nhìn sâu rộng, không nhìn nhận được mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc đời. Chính hạn chế này đã khiến ông đồng ý với Đan Thiềm, quyết xây Cửu Trùng Đài để tô điểm cho đất nước trong lúc nhân dân đang lầm than, đói khổ. Cái mơ mộng của ông và của Đan Thiềm là đẹp, là có tâm với đất nước, nhưng nó đi ngược lại với lợi ích của nhân dân.

2. Nhân vật Đan Thiềm:

- Đan Thiềm là một người biết quý trọng người tài. Chính vì tấm lòng đó mà bà đã vời Vũ Như Tô đến để gặp mặt. Không chỉ quý trọng tài năng của Vũ Như Tô, bà còn quý trọng nhân cách của ông, khi ông quyết ẩn thân chứ không ra mặt để giúp bọn thống trị thối nát.

- Đan Thiềm là tuy là một cung nữ, nhưng có những suy nghĩ lớn. Bà nghĩ đến đất nước, nghĩ đến vị thế của đất nước trong so sánh với các nước khác, và muốn đất nước mình cũng có một công trình kiến trúc để “dân ta nghìn thu được hãnh diện, không phải thẹn với những cung điện đẹp nước ngoài”, để “làm cho đất Thăng Long này thành nơi kinh kỳ lộng lẫy nhất trần gian”. Bà cũng muốn tài năng của Vũ Như Tô sẽ được lưu danh tiếng muôn thuở, chứ không phải để tài năng mai một, bị chìm vào quên lãng. Chính vì những suy tư đó mà Đan Thiềm đã thuyết phục Vũ Như Tô lợi dụng ý định của vua Hồng Thuận để xây nên một Cửu Trùng Đài kì vĩ.

- Tuy nhiên, cũng như Vũ Như Tô, Đan Thiềm không nhìn ra mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc đời, giữa cái mơ mộng cao đẹp đó với hiện thực đời sống của nhân dân. Muốn xây được Cửu Trùng Đài thì phải huy động sức dân, và phải có tiền bạc, tiền bạc của vua cũng là thu từ dân, như vậy sưu thuế của dân sẽ thêm nặng. Đây chính là chỗ hạn chế dẫn đến sau này, nhân dân nổi loạn và đốt cháy Cửu Trùng Đài.

* Kết bài:

- Khẳng định khái quát những nét đặc sắc về chủ đề và nghệ thuật của đoạn trích: Với việc xây dựng nhân vật đặc sắc qua hệ thống lời thoại giàu tính triết lí, đoạn trích trên đã làm nổi bật vẻ đẹp của hai nhân vật Vũ Như Tô và Đan Thiềm, qua đó gửi gắm thông điệp sâu sắc về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc đời.

- Nêu ý nghĩa của truyện kể đối với bản thân và người đọc: Đoạn trích trên đã giúp ta hiểu được rằng: mọi sáng tạo nghệ thuật đều phải xuất phát từ cơ sở thực tế, và hướng tới phục vụ lợi ích của con người.

Bài văn tham khảo

“Vũ Như Tô” là một trong những bi kịch đặc sắc nhất của Nguyễn Huy Tưởng, thể hiện nỗi trăn trở sâu sắc của nhà văn về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc đời, giữa cái đẹp và cái thiện. Trong đoạn trích được nêu, cuộc gặp gỡ giữa Vũ Như Tô và Đan Thiềm đã khắc họa rõ nét hai con người “đồng bệnh tương lân”, cùng mang nỗi đau của kẻ có tài giữa thời loạn, đồng thời thể hiện hai thái độ, hai lý tưởng khác nhau trước sứ mệnh của người nghệ sĩ.

Trước hết, Vũ Như Tô hiện lên là một nghệ sĩ tài hoa, có khiếu bẩm sinh về kiến trúc, mang khát vọng sáng tạo chân chính. Ông đau xót vì “chế độ nghiệt ngã vô lý” khiến những người tài như ông bị kìm hãm, không có cơ hội thi thố. Dù sống trong cảnh nghèo khó, Vũ Như Tô vẫn giữ trọn nhân cách thanh cao, không chịu đem tài năng ra phục vụ bạo quyền, không để “tài” của mình trở thành công cụ cho cái ác. Ông từng nói: “Tôi không thể đem tài ra làm một việc ô uế, muôn năm làm bia miệng cho người đời.” Lời nói ấy thể hiện nhân phẩm trong sáng, lòng tự trọng và ý thức đạo đức của người nghệ sĩ chân chính. Tuy nhiên, cũng chính vì quá say mê lý tưởng nghệ thuật thuần túy, Vũ Như Tô đã không nhìn thấy thực tại đau khổ của nhân dân. Khi nghe lời khuyên của Đan Thiềm, ông quyết định xây Cửu Trùng Đài – công trình vĩ đại mà ông tin sẽ “làm rạng danh non sông”, song lại vô tình gây nên bao khổ cực cho dân. Bi kịch của Vũ Như Tô chính là bi kịch của người nghệ sĩ tài hoa nhưng không nhận ra rằng nghệ thuật chỉ có ý nghĩa khi gắn với hạnh phúc con người.

Đan Thiềm, người phụ nữ cung đình, cũng mang trong mình lý tưởng cao đẹp. Bà là người trọng tài năng, quý nhân cách, cảm phục Vũ Như Tô vì dám giữ mình giữa chốn nhơ bẩn. Ở bà có tầm nhìn xa và khát vọng lớn: muốn “làm cho đất Thăng Long này thành nơi kinh kỳ lộng lẫy nhất trần gian”, muốn dân tộc mình “không phải thẹn với những cung điện đẹp nước ngoài”. Chính tấm lòng yêu cái đẹp và mong đất nước có công trình xứng đáng đã khiến bà thuyết phục Vũ Như Tô thực hiện mộng lớn. Tuy nhiên, Đan Thiềm cũng mang hạn chế của người sống trong cung cấm, không nhận ra rằng mọi công trình xa hoa ấy đều chất chồng trên mồ hôi, máu và nước mắt của dân nghèo. Vì vậy, lý tưởng đẹp của bà, dù đáng trân trọng, vẫn trở nên xa rời hiện thực.

Qua hình tượng Vũ Như Tô và Đan Thiềm, Nguyễn Huy Tưởng đã đặt ra vấn đề muôn thuở: nghệ thuật và cuộc đời phải thống nhất với nhau. Nghệ thuật chân chính không thể tách rời nhân dân, bởi nếu cái đẹp không phục vụ con người, nó sẽ tự hủy diệt chính mình. Đoạn trích khép lại trong dư âm bi kịch nhưng mở ra một bài học nhân sinh sâu sắc: người nghệ sĩ chỉ thật sự bất tử khi tài năng gắn liền với trách nhiệm và lòng nhân ái.