Từ nội dung đoạn trích trong văn bản “Ai qua là bao chốn xa…” của Phạm Lữ Ân, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về trách nhiệm của mỗi người trong việc giữ gìn và vun đắp sự bình yên trong gia đình.

Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của việc xây dựng và giữ gìn sự bình yên trong mái ấm gia đình.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu vấn đề: Gia đình là điểm tựa tinh thần thiêng liêng nhất trong đời người.

- Dẫn dắt đến luận đề: Từ những suy ngẫm sâu sắc của Phạm Lữ Ân, ta nhận ra rằng sự bình yên trong gia đình không phải là điều tự nhiên có, mà là kết quả của tình yêu, sự thấu hiểu và trách nhiệm của mỗi thành viên.

* Thân bài:

a. Giải thích vấn đề

- “Nhà” là nơi con người tìm về sau những mệt mỏi, là tổ ấm chứa đựng yêu thương và niềm tin.

- “Sự bình yên trong mái ấm” không chỉ là sự yên tĩnh bên ngoài mà là cảm giác an toàn, được yêu thương, được thấu hiểu.

- Xây dựng và giữ gìn sự bình yên nghĩa là mỗi người chủ động vun đắp, duy trì tình cảm, niềm tin và sự gắn kết trong gia đình.

b. Bàn luận, phân tích

- Sự bình yên trong gia đình không tự nhiên mà có:

+ Như tác giả nói: “Nhà là phần cứng, còn tình yêu và sự thấu hiểu là phần mềm.”

+ Nếu thiếu đi sự cảm thông, tôn trọng và sẻ chia, mái nhà sẽ chỉ là nơi trú ngụ, không còn là tổ ấm.

- Mỗi thành viên đều có vai trò trong việc thiết lập bình yên:

+ Một nụ cười xoa dịu, một lời nói vị tha, một hành động yêu thương có thể làm ấm lại cả gia đình.

+ Bình yên không đến từ sự im lặng giả tạo hay buông xuôi, mà từ nỗ lực hàn gắn, nhẫn nhịn, tha thứ.

+ Khi mỗi người biết đặt tình cảm lên trên cái tôi, “nhà” trở thành nơi để yêu thương, không phải nơi để tranh cãi.

- Ý nghĩa của việc giữ gìn bình yên trong mái ấm:

+ Là nền tảng nuôi dưỡng nhân cách và hạnh phúc mỗi người.

+ Giúp con người có chỗ dựa tinh thần vững chắc để vươn lên trong cuộc sống.

+ Từ một mái nhà yên ấm, xã hội cũng trở nên tốt đẹp, nhân văn hơn.

c. Phê phán

- Phê phán những người thờ ơ, ích kỷ, chỉ biết đòi hỏi mà không vun đắp.

- Phê phán thái độ buông xuôi, lạnh lùng khiến gia đình rạn nứt và đánh mất ý nghĩa của hai chữ “tổ ấm”.

d. Liên hệ – Bài học nhận thức và hành động

- Mỗi người cần ý thức mình là “một phần của nhà”.

- Hãy biết yêu thương, nhường nhịn, nói lời tử tế và lắng nghe người thân.

- Bắt đầu từ những việc nhỏ: quan tâm cha mẹ, chia sẻ với anh chị em, biết xin lỗi và tha thứ.

* Kết bài:

- Khẳng định lại giá trị của sự bình yên trong mái ấm gia đình.

- “Nhà” chỉ thực sự là “nhà” khi ở đó có tình yêu, sự cảm thông và những trái tim biết hướng về nhau.

- Mỗi người, dù ở đâu, hãy góp phần làm cho nơi mình thuộc về trở thành “nơi ta luôn muốn quay về.”

Bài văn tham khảo

Gia đình là nơi khởi nguồn và cũng là bến đỗ bình yên nhất trong cuộc đời mỗi con người. Nhưng như Phạm Lữ Ân từng nói trong “Ai qua là bao chốn xa…”, “nhà không đồng nghĩa với bình yên”. Sự bình yên ấy không phải là điều sẵn có, mà là kết quả của tình yêu thương, sự thấu hiểu và trách nhiệm của mỗi thành viên trong mái ấm.

“Nhà” là nơi ta sinh ra, lớn lên và trở về sau những vất vả của cuộc sống. Tuy nhiên, nếu trong nhà chỉ có những lời trách móc, những im lặng lạnh lùng, thì “nhà” ấy không thể là chốn bình yên. Sự bình yên không chỉ là không có cãi vã, mà là cảm giác được yêu thương, được lắng nghe và được chấp nhận. Vì vậy, như Phạm Lữ Ân viết, “nhà là phần cứng, còn tình yêu và sự thấu hiểu là phần mềm” – chỉ khi phần mềm ấy được nuôi dưỡng, mái ấm mới thực sự trọn vẹn.

Giữ gìn sự bình yên trong gia đình là trách nhiệm chung của tất cả mọi người. Mỗi thành viên đều là một mắt xích, một “phần mềm” góp phần tạo nên hạnh phúc chung. Một nụ cười, một lời nói dịu dàng, hay một cái nắm tay thấu hiểu cũng có thể xua tan những khoảng cách. Khi ta biết lắng nghe và nhường nhịn, những hiểu lầm sẽ được hóa giải, những vết thương sẽ dần lành lại. Bình yên chỉ có thể được thiết lập bằng yêu thương, không phải bằng sự buông xuôi. Chính sự yêu thương ấy giúp ta kéo những trái tim về gần nhau, biến nhà thành nơi ta mong nhớ khi rời xa và khát khao được trở về.

Ngược lại, sự ích kỷ, lạnh lùng hay thờ ơ chính là nguyên nhân khiến gia đình tan vỡ. Một mái nhà không có tiếng cười, không có sự cảm thông, chỉ còn là nơi trú ngụ chứ không phải tổ ấm. Vì vậy, mỗi người cần học cách yêu thương và sẻ chia, biết xin lỗi khi làm tổn thương người khác và biết tha thứ khi bị tổn thương. Chỉ khi ấy, “nhà” mới là nơi bình yên đúng nghĩa – nơi giúp ta tìm lại cân bằng và hạnh phúc giữa dòng đời đầy giông bão.

Sự bình yên trong mái ấm gia đình là giá trị thiêng liêng mà ai cũng cần trân trọng và vun đắp. Nhà không cần quá rộng, chỉ cần trong đó có tiếng cười, có yêu thương và có những trái tim luôn hướng về nhau. Bởi suy cho cùng, dù đi đến đâu, điều khiến ta mạnh mẽ nhất vẫn là được sống trong một mái nhà đầy bình yên và yêu thương.