VÕ THỊ SÁU – HUYỀN THOẠI ĐẤT ĐỎ

(HNM) - Quê hương Đất Đỏ - vùng đất địa linh đã sinh ra một nhân kiệt - Võ Thị Sáu. Cách đây hơn 63 năm, người con gái tuổi hoa đang nở ấy đã hiên ngang bước ra pháp trường “nêu một tấm gương sáng ngời chủ nghĩa anh hùng cách mạng, làm rạng rỡ cho nhân dân Bà Rịa - Vũng Tàu, cho thế hệ trẻ Việt Nam

Mùa lêkima nở... thôn xóm vẫn nhắc tên người anh hùng... Người thiếu nữ đã dâng trọn tuổi thanh xuân của mình cho cách mạng, chiến đấu với niềm tin vào thắng lợi tất yếu của cách mạng.

Chị Sáu sinh ra trên quê hương Long Đất giàu truyền thống cách mạng. Cờ đỏ búa liềm đã xuất hiện sớm nhất ở thị trấn Đất Đỏ, nơi đã nổi danh là chiến khu Minh Đàm ở miền Đông - gian lao mà anh dũng - của Nam Bộ - trong cả hai cuộc chiến tranh chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Võ Thị Sáu là người đầu tiên xin tình nguyện cắt tóc thề để tiện lợi trong công tác cách mạng. Mái tóc ấy đã theo chị suốt những ngày kháng chiến chống Pháp, trước tòa án binh thực dân, đến nơi pháp trường; trở thành hình tượng tuyệt đẹp trong lòng đồng đội của chị và bao thế hệ trẻ chúng ta. Mái tóc xanh đã bất tử cùng tuổi thanh xuân của Võ Thị Sáu! Chị được tổ chức giác ngộ cách mạng, trở thành trinh sát của Đội Công an xung phong. Võ Thị Sáu trực tiếp tham gia diệt ác, trừ gian và đã lập được nhiều chiến công. Chị bị địch bắt trong vụ giết cả Suốt, cả Đang; sau đó bị tra tấn giam cầm ở khám Chí Hòa. Một phiên tòa xét xử người con gái Đất Đỏ, nhưng không có luật sư bào chữa mà chỉ có chánh án, bồi thẩm, công tố, hiến binh. Mặc dù không nhận tội, nhưng chánh án Pháp vẫn buộc chị phạm tội tham dự vào các vụ “giết hại các nhà chức trách...”. Tổng Tòng - người từng bị chị ném lựu đạn giết hụt - xác nhận: “Võ Thị Sáu là Việt Minh nhà nòi...”. Chị đã đấu lý với quan tòa: “Là quan tòa, ông có thể kết tội những người Pháp Đờ Gôn chống phát xít Đức, chiếm đóng nước Pháp không?”; “- Tôi không có tội. Yêu đất nước mình, chống bọn thực dân xâm lược không phải là một tội...”. Khi hiến binh cầm tay chị lôi đi, chị thét lên: “Đả đảo thực dân Pháp! Kháng chiến nhất định thắng lợi!”. Bản án tử hình người con gái chưa đủ tuổi thành niên ấy đã làm xôn xao dư luận ở Việt Nam và cả nước Pháp thời bấy giờ...

Sau đó, chị bị địch đày ra Côn Đảo. Vào đêm trước khi ra pháp trường, người nữ tử tù ấy đã cất cao giọng trong trẻo hát vang những bài ca cách mạng giữa địa ngục trần gian, động viên tinh thần hàng ngàn tù nhân và tỏ rõ khí phách của một người cộng sản kiên trung - mặc dù chị chưa tròn 20 tuổi! Trước khi bị xử bắn, một cha cố “rửa tội” cho chị. Chị gạt phắt:

“- Tôi không có tội. Nếu cha muốn rửa tội, xin hãy rửa tội cho những kẻ sắp giết tôi đây!” và “Tôi cứ ân hận là chưa tiêu diệt hết bọn thực dân cướp nước và tay sai bán nước!”. Hai ngàn tù nhân đã đưa tiễn chị ra chốn pháp trường - Hàng Dương - với bài Chiến sĩ ca: Bao chiến sĩ anh hùng, lạnh lùng vung gươm ra sa trường... Họ đứng cả dậy trong các banh và hát suốt một giờ, từ khi nghe bước chân trần của người con gái bé nhỏ chìm trong tiếng giày đinh của bọn đao phủ cho đến khi loạt súng tàn bạo vang lên! Lúc này, họ ngừng hát và đồng loạt thét vang phản đối cuộc hành hình man rợ và phi pháp.

Trước khi bị xử bắn, chị đã yêu cầu không bịt mắt để được nhìn đất nước thân yêu của mình trong giây phút cuối: “... Tôi có đủ can đảm để nhìn thẳng vào họng súng của các người”. Khi lệnh thi hành án vừa đọc lên thì chị cất cao tiếng hát. Bài hát mà chị chọn ở những phút giây thiêng đó chính là Tiến quân ca - Quốc ca của nước Việt Nam độc lập! Khi chúng chuẩn bị xử bắn cũng là lúc Võ Thị Sáu ngừng hát và thét lên: “Đả đảo thực dân Pháp!”, “Việt Nam độc lập muôn năm!”. Và lời hô cuối cùng của chị dành cho Bác kính yêu: “Hồ Chủ tịch muôn năm!”. Dũng khí của chị đã làm bọn đao phủ giật nảy người và trong bảy viên đạn, chỉ có hai viên trúng đích! Máu đỏ loang lổ từ vai và sườn trên tà áo trắng của chị... Chị nhìn chúng diễu cợt và hát tiếp: Đoàn quân Việt Nam đi.... Tên chánh án gầm lên: “Đồ ăn hại!” và ra lệnh bắn tiếp. Bọn đao phủ chống súng lắc đầu... Cặp mắt trong trẻo của người thiếu nữ - chiến sĩ như xoáy vào tim gan, khiến chúng run rẩy và loạt đạn tiếp theo cũng chỉ có hai viên trúng đích. Cùng lúc đó là tiếng hô phản đối của hàng ngàn tù nhân vọng tới: “Tinh thần Võ Thị Sáu bất diệt!”. Hôm đó là ngày 23-1-1952. Sáng hôm sau, một lính lê dương già - người trực tiếp tham gia cuộc hành hình Võ Thị Sáu đã thốt lên: “Đôi mắt cô gái ấy đã ám ảnh tôi và ám ảnh suốt đời”, “Cô ấy tin vào chính nghĩa của dân tộc mình, còn chúng tôi chỉ biết bắn giết” và “đó mới chính là một người anh hùng!”. Bác sĩ Dương Thúc Huy - người đã được chứng kiến từ đầu đến cuối cái chết anh hùng của Võ Thị Sáu, lấy khăn chấm những giọt nước mắt và nói: “Tôi đã tận mắt thấy một người anh hùng thật sự...” và sau đó mỗi lần nhắc đến chị ông lại nói: “Thật là một con người gang thép!”. Phút cuối cùng - chói lọi khối sao băng của chị làm ngay cả quân thù cũng phải kính phục! Nhiều gia đình của gác ngục trên đảo đã lập bàn thờ cô Sáu. Họ tin rằng, một người con gái chết trẻ và anh dũng như vậy ắt hóa thần!

Ngày nay, bất kỳ một khách du lịch nào khi đến thăm nghĩa trang Hàng Dương đều thấy quanh mộ chị có hoa Dừa đất. Loài hoa đồng nội ấy (được vợ viên cò - Vol Peter - trồng bên mộ chị sau khi chị mất) có sức sống đến là kỳ diệu, thách thức cả thời gian, cả nắng gió và cả cát bỏng Hàng Dương! Tên tuổi chị đã đi vào huyền thoại trong lòng những người dân Côn Đảo, Bà Rịa - Vũng Tàu và Đất Việt!

…

(Dẫn theo ThS. Võ Quốc Hiển, https://hanoimoi.vn, ngày 19/08/2015)

Nêu thông tin chính được đề cập trong văn bản.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Trình bày suy nghĩ về lòng yêu nước và tinh thần bất khuất của người Việt Nam qua hình tượng chị Võ Thị Sáu.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu khái quát về nhân vật lịch sử – chị Võ Thị Sáu, biểu tượng của lòng yêu nước và tinh thần anh hùng cách mạng.

- Dẫn dắt vào vấn đề: Lòng yêu nước và tinh thần bất khuất là phẩm chất cao đẹp của con người Việt Nam, được thể hiện rực rỡ trong hình tượng chị Võ Thị Sáu.

* Thân bài:

a. Giải thích vấn đề:

- Lòng yêu nước là tình yêu sâu sắc đối với quê hương, sẵn sàng hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc.

- Tinh thần bất khuất là thái độ kiên cường, không khuất phục trước gian khổ, tù đày, cái chết.

b. Phân tích biểu hiện lòng yêu nước và tinh thần bất khuất của Võ Thị Sáu:

- Từ tuổi thiếu niên, chị đã tình nguyện tham gia cách mạng, cắt tóc thề, sẵn sàng chiến đấu vì Tổ quốc.

- Dù bị bắt, tra tấn, giam cầm, chị vẫn kiên định lý tưởng: “Yêu đất nước mình, chống bọn thực dân xâm lược không phải là tội.”

- Trước pháp trường, chị hiên ngang, không bịt mắt, hát vang Tiến quân ca, hô to “Việt Nam độc lập muôn năm!”, “Hồ Chủ tịch muôn năm!”.

→ Hình ảnh ấy thể hiện tinh thần quả cảm, niềm tin bất diệt vào chính nghĩa và chiến thắng của dân tộc.

c. Ý nghĩa, giá trị của tấm gương Võ Thị Sáu:

- Là biểu tượng bất tử của người phụ nữ Việt Nam anh hùng, là “bông hoa đỏ” của lòng yêu nước.

- Tinh thần ấy đã truyền cảm hứng, thắp sáng ý chí đấu tranh cho nhiều thế hệ.

- Ngày nay, tên tuổi chị vẫn sống mãi cùng dân tộc, là lời nhắc nhở thế hệ trẻ về trách nhiệm với đất nước trong thời bình: học tập, cống hiến, bảo vệ chủ quyền và lan tỏa lòng nhân ái.

d. Liên hệ – mở rộng:

- Tinh thần yêu nước bất khuất của Võ Thị Sáu cũng chính là truyền thống của dân tộc Việt Nam – từ Hai Bà Trưng, Trần Hưng Đạo đến anh bộ đội Cụ Hồ thời hiện đại.

- Trong thời đại mới, lòng yêu nước được thể hiện bằng tri thức, lao động sáng tạo, gìn giữ văn hóa, bảo vệ môi trường, lan tỏa giá trị Việt.

* Kết bài:

- Khẳng định lại ý nghĩa của hình tượng chị Võ Thị Sáu – một biểu tượng rực rỡ của tinh thần yêu nước và bất khuất.

- Bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc và trách nhiệm của bản thân trong việc tiếp nối tinh thần ấy.

Bài viết tham khảo

Trong dòng chảy dài của lịch sử dân tộc Việt Nam, có biết bao người con ưu tú đã ngã xuống vì độc lập, tự do của Tổ quốc. Trong số ấy, hình tượng người thiếu nữ Võ Thị Sáu – “bông hoa đỏ” của đất Đỏ anh hùng – luôn sáng ngời như một khúc tráng ca bất tử về lòng yêu nước và tinh thần bất khuất của con người Việt Nam.

Sinh ra giữa quê hương Long Đất giàu truyền thống cách mạng, Võ Thị Sáu đã sớm giác ngộ lý tưởng, trở thành trinh sát của đội Công an xung phong khi tuổi đời còn rất trẻ. Chị dũng cảm tham gia diệt ác, trừ gian, góp phần vào sự nghiệp kháng chiến chống thực dân Pháp. Khi bị bắt và đưa ra tòa, chị không hề run sợ, trái lại, dùng chính lý lẽ để vạch trần tội ác của kẻ thù: “Yêu đất nước mình, chống bọn thực dân xâm lược không phải là tội.” Trước pháp trường, chị hiên ngang không bịt mắt, hát vang Tiến quân ca, khẳng định niềm tin sắt son vào Tổ quốc, vào ngày chiến thắng của nhân dân Việt Nam. Ở tuổi chưa tròn hai mươi, chị đã hiến trọn tuổi xuân cho đất nước với tư thế của một người chiến sĩ cách mạng chân chính.

Hình tượng Võ Thị Sáu là biểu tượng rực rỡ của lòng yêu nước và tinh thần bất khuất. Chị không chỉ dám chết cho lý tưởng mà còn sống đẹp trong từng khoảnh khắc cuối đời: nụ cười bình thản, ánh mắt trong trẻo và lời hát ngập tràn niềm tin. Chính sự bình thản ấy đã khiến kẻ thù phải cúi đầu kính phục. Người chiến sĩ cộng sản trẻ tuổi ấy đã trở thành “ngôi sao băng chói lọi”, để lại trong lòng nhân dân niềm tự hào vô hạn.

Ngày nay, khi đến nghĩa trang Hàng Dương, bên mộ chị vẫn rợp sắc hoa dừa đất – loài hoa dân dã mà kiên cường, như chính cuộc đời của chị. Võ Thị Sáu đã hóa thành huyền thoại, thành biểu tượng bất diệt của lòng yêu nước Việt Nam. Tinh thần ấy không chỉ soi sáng quá khứ mà còn truyền cảm hứng cho hiện tại: thế hệ trẻ hôm nay cần biết sống có lý tưởng, nỗ lực học tập, rèn luyện để cống hiến cho đất nước, để xứng đáng với máu xương của những người đi trước.

Cuộc đời Võ Thị Sáu là minh chứng rằng: yêu nước không chỉ là khẩu hiệu mà là hành động, là sẵn sàng hi sinh vì chân lý, vì tự do. Tên chị đã đi vào lịch sử như một khúc ca bất tử, mãi ngân vang trong trái tim của những người Việt Nam yêu nước.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của tinh thần yêu nước và lòng dũng cảm của người Việt Nam trong thời đại hôm nay.

- Hệ thống ý:

+ Giải thích vấn đề

. Tinh thần yêu nước: là tình cảm sâu sắc gắn bó, sẵn sàng hy sinh vì độc lập, tự do và hạnh phúc của Tổ quốc.

. Lòng dũng cảm: là phẩm chất cao đẹp, dám đối diện với hiểm nguy, kiên định bảo vệ điều đúng đắn.

+ Bàn luận

. Hình tượng Võ Thị Sáu tiêu biểu cho vẻ đẹp bất khuất, kiên trung, hiên ngang của người con gái Việt Nam trong kháng chiến.

→ Chị không sợ cái chết, vẫn hát Quốc ca, vẫn hô vang “Việt Nam độc lập muôn năm” trước họng súng kẻ thù.

→ Lòng yêu nước đã giúp chị vượt qua sợ hãi, trở thành biểu tượng bất tử của tuổi trẻ Việt Nam.

. Trong thời đại hôm nay, tinh thần yêu nước và lòng dũng cảm vẫn có ý nghĩa to lớn:

→ Thể hiện ở ý chí học tập, lao động, bảo vệ chủ quyền, đóng góp xây dựng đất nước.

→ Lòng dũng cảm còn là dám sống trung thực, bảo vệ lẽ phải, đấu tranh chống cái xấu, cái ác.

- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục

+ Dẫn chứng từ văn bản để minh chứng cho nhận định.

+ Thể hiện rõ suy nghĩ về ý nghĩa của tinh thần yêu nước và lòng dũng cảm của người Việt Nam trong thời đại hôm nay.

- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:

+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.

- Sáng tạo

+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

Đoạn văn tham khảo

Hình tượng Võ Thị Sáu trong văn bản “Võ Thị Sáu – Huyền thoại Đất Đỏ” là biểu tượng sáng ngời cho tinh thần yêu nước và lòng dũng cảm của con người Việt Nam. Ở tuổi đôi mươi, chị đã dám hiến dâng cả cuộc đời, cả tuổi xuân cho Tổ quốc. Trước họng súng quân thù, chị hiên ngang hát “Tiến quân ca”, khẳng khái hô vang “Việt Nam độc lập muôn năm!” – một khí phách khiến cả kẻ thù phải cúi đầu kính phục. Chính lòng yêu nước sâu nặng và niềm tin tất thắng vào chính nghĩa dân tộc đã giúp chị vượt qua sợ hãi, để cái chết trở nên bất tử. Ngày nay, khi đất nước hòa bình, tinh thần ấy vẫn mang ý nghĩa to lớn. Yêu nước không chỉ là cầm súng ra trận mà còn là sống có trách nhiệm, cống hiến bằng trí tuệ, lao động, và bản lĩnh trong thời đại mới. Lòng dũng cảm còn là dám đứng lên bảo vệ điều đúng, dám sống trung thực giữa cuộc đời nhiều cám dỗ. Mỗi người trẻ hôm nay cần học ở Võ Thị Sáu lòng kiên định, niềm tin và ý chí để sống xứng đáng với Tổ quốc mình.