ĐIỀU ƯỚC CỦA VUA MI-ĐÁT (Trích)

(Thần thoại Hy Lạp)

Có lần thần Đi-ô-ni-dốt hiện ra, cho vua Mi-đát được ước một điều. Mi-đát vốn tham lam nên nói ngay:

- Xin Thần cho mọi vật tôi chạm đến đều hóa thành vàng!

Thần Đi-ô-ni-dốt mỉm cười ưng thuận.

Vua Mi-đát thử bẻ một cành sồi, cành đó liền biến thành vàng. Vua ngắt một quả táo, quả táo cũng thành vàng nốt. Tưởng không có ai trên đời sung sướng hơn thế nữa!

Bọn đầy tớ dọn thức ăn cho Mi-đát. Nhà vua sung sướng ngồi vào bàn. Và lúc đó ông mới biết mình đã xin một điều ước khủng khiếp. Các thức ăn, thức uống khi vua chạm tay vào đều biến thành vàng. Mi-đát bụng đói cồn cào, chịu không nổi, liền chắp tay cầu khẩn:

- Xin Thần tha tội cho tôi! Xin Người lấy lại điều ước để cho tôi được sống!

Thần Đi-ô-ni-dốt liền hiện ra và phán:

- Nhà ngươi hãy đến sông Pác-tôn, nhúng mình vào dòng nước, phép màu sẽ biến mất và nhà người sẽ rửa sạch được lòng tham.

Mi-đát làm theo lời dạy của thần, quả nhiên thoát khỏi cái quà tặng mà trước đây ông hằng mong ước. Lúc ấy, nhà vua mới hiểu rằng hạnh phúc không thể xây dựng bằng ước muốn tham lam.

(Điều ước của vua Mi-đát, trích Thần thoại Hi Lạp, Nhữ Thành dịch)

Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 500 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích đánh giá nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Điều ước của vua Mi- đát.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu ngắn gọn về thần thoại Hy Lạp – một kho tàng văn học dân gian giàu giá trị nghệ thuật và bài học nhân sinh.

- Dẫn dắt, giới thiệu tác phẩm “Điều ước của vua Mi-đát”: câu chuyện kể về lòng tham của vua Mi-đát và bài học sâu sắc về hạnh phúc và lối sống biết đủ.

- Nêu luận điểm: Tác phẩm mang giá trị nội dung sâu sắc và nghệ thuật đặc sắc, tiêu biểu cho sức hấp dẫn của thần thoại Hy Lạp.

* Thân bài:

1. Nội dung

a) Diễn biến chính của câu chuyện

- Vua Mi-đát được thần ban cho một điều ước.

- Vì lòng tham, ông ước mọi thứ mình chạm vào đều biến thành vàng.

- Lúc đầu vui mừng, nhưng sau đó đau khổ vì thức ăn, thức uống cũng thành vàng, suýt chết đói.

- Nhờ thần giúp đỡ, ông mới thoát khỏi “quà tặng” chết người và nhận ra giá trị đích thực của hạnh phúc.

b) Ý nghĩa, bài học rút ra

- Phê phán lòng tham vô độ: Con người khi chỉ chạy theo vật chất sẽ tự hủy hoại hạnh phúc của chính mình.

- Đề cao lối sống biết đủ, tỉnh táo: Hạnh phúc không nằm ở vàng bạc mà ở những giá trị giản dị: sức khỏe, tình cảm, sự bình yên.

- Giá trị nhân văn: Khuyên con người hướng đến cuộc sống cân bằng, hài hòa giữa vật chất và tinh thần.

2. Nghệ thuật

- Cốt truyện hấp dẫn, giàu kịch tính: từ vui mừng đến sợ hãi, ân hận, hối lỗi.

- Xây dựng hình tượng thần thoại: các vị thần vừa uy nghiêm vừa gần gũi, tượng trưng cho công lý và lẽ phải.

- Chi tiết hoang đường, kỳ ảo: chạm vào vật biến thành vàng → tăng sức hấp dẫn, thể hiện ước mơ và trí tưởng tượng phong phú của người xưa.

- Ngôn ngữ kể chuyện ngắn gọn, súc tích, giàu tính biểu tượng.

* Kết bài:

- Khẳng định giá trị nội dung: Bài học về lòng tham, hạnh phúc và lối sống biết đủ luôn mang ý nghĩa thời sự.

- Khẳng định giá trị nghệ thuật: Cốt truyện sinh động, giàu yếu tố kỳ ảo, hấp dẫn người đọc.

- Liên hệ bản thân: Cần biết sống giản dị, coi trọng giá trị tinh thần để có cuộc sống hạnh phúc, ý nghĩa hơn.

Bài văn tham khảo

Thần thoại Hy Lạp từ lâu được biết đến như một kho tàng văn học dân gian đặc sắc, chứa đựng những câu chuyện hấp dẫn, giàu trí tưởng tượng và mang nhiều bài học nhân sinh sâu sắc. Trong đó, tác phẩm “Điều ước của vua Mi-đát” để lại ấn tượng sâu đậm cho người đọc với câu chuyện về lòng tham và bài học thấm thía về hạnh phúc của con người.

Câu chuyện mở ra với tình huống vua Mi-đát được thần Đi-ô-ni-dốt ban cho một điều ước. Vốn tham lam, ông ước mọi vật mình chạm vào đều hóa thành vàng. Ban đầu, Mi-đát vô cùng vui mừng khi cành sồi, quả táo, mọi thứ ông chạm vào đều biến thành vàng. Ông tưởng rằng mình là người sung sướng nhất trên đời. Nhưng khi bước vào bàn ăn, mọi thức ăn, thức uống đều hóa vàng, Mi-đát mới nhận ra điều ước khủng khiếp này đang đẩy ông đến bờ vực chết đói. Cuối cùng, ông phải cầu xin thần linh giúp đỡ, và nhờ thế mới thoát khỏi “món quà” chết người ấy. Từ đó, ông hiểu rằng hạnh phúc không thể đến từ lòng tham vô đáy mà từ sự biết đủ và trân trọng những gì giản dị trong cuộc sống.

Tác phẩm gửi đến người đọc một bài học sâu sắc. Trước hết, đó là lời cảnh tỉnh về lòng tham: khi con người chỉ mải mê chạy theo tiền bạc, của cải mà quên đi những giá trị khác, hạnh phúc sẽ tan biến. Đồng thời, câu chuyện cũng đề cao lối sống biết đủ, cân bằng giữa vật chất và tinh thần. Hạnh phúc thật sự không nằm ở vàng bạc châu báu, mà ở sức khỏe, tình yêu thương, và sự bình an trong tâm hồn. Đây là bài học nhân văn, vẫn còn nguyên giá trị trong xã hội hiện đại, nơi nhiều người vì tiền tài, danh vọng mà đánh mất tình cảm, sức khỏe, thậm chí cả đạo đức.

Không chỉ thành công về nội dung, tác phẩm còn gây ấn tượng mạnh về nghệ thuật. Cốt truyện được xây dựng hấp dẫn, giàu kịch tính: từ sự vui mừng, hân hoan ban đầu đến nỗi sợ hãi, ân hận của nhân vật chính, rồi cuối cùng là sự thức tỉnh. Yếu tố hoang đường, kỳ ảo như phép màu biến mọi vật thành vàng làm tăng sức hấp dẫn và thể hiện trí tưởng tượng phong phú của người xưa. Hình tượng các vị thần trong truyện vừa uy nghiêm vừa gần gũi, tượng trưng cho công lý và lẽ phải. Ngôn ngữ kể chuyện ngắn gọn, súc tích nhưng gợi nhiều suy ngẫm, giúp câu chuyện thấm sâu vào lòng người đọc.

“Điều ước của vua Mi-đát” là một câu chuyện thần thoại giàu giá trị nội dung và nghệ thuật. Qua câu chuyện về lòng tham và sự tỉnh ngộ của nhà vua, tác phẩm nhắc nhở mỗi người hãy biết sống hài hòa, coi trọng những giá trị tinh thần bên cạnh vật chất để tìm thấy hạnh phúc thật sự trong cuộc sống. Bài học ấy dù trải qua bao thế kỷ vẫn luôn mới mẻ và đáng suy ngẫm.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận

+ Trình bày suy nghĩ về bài học mà câu chuyện gợi ra cho con người trong cuộc sống hôm nay.

- Hệ thống ý: Bài học rút ra:

+ Lòng tham vô độ sẽ dẫn đến những hậu quả khôn lường.

+ Hạnh phúc thật sự không đến từ tiền bạc, vàng bạc, mà từ những giá trị giản dị như sức khỏe, tình cảm, sự bình an.

+ Cần biết hài lòng với những gì mình có và trân trọng cuộc sống hiện tại.

=> Khẳng định bài học: Lòng tham vô độ không mang lại hạnh phúc, chỉ có sự tỉnh táo và biết đủ mới giúp con người sống an vui.

- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục

+ Dẫn chứng từ văn bản để minh chứng cho nhận định.

+ Thể hiện được suy nghĩ về bài học mà câu chuyện gợi ra cho con người trong cuộc sống hôm nay.

- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:

+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.

- Sáng tạo

+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

Đoạn văn tham khảo

Câu chuyện “Điều ước của vua Mi-đát” mang đến cho chúng ta một bài học sâu sắc về lòng tham và hạnh phúc. Vua Mi-đát vì quá tham lam đã ước rằng mọi thứ mình chạm vào đều biến thành vàng. Nhưng khi mọi thức ăn, thức uống cũng hóa vàng, ông mới hiểu ra đó là một điều ước tai hại, suýt cướp đi mạng sống của mình. Cuối cùng, ông phải cầu xin thần linh lấy lại phép màu và nhận ra rằng hạnh phúc không thể xây dựng trên lòng tham vô đáy. Trong cuộc sống hôm nay, nhiều người cũng vì chạy theo tiền bạc, danh vọng mà quên mất giá trị của sức khỏe, tình yêu thương, và sự bình an nội tâm. Có không ít trường hợp đánh đổi cả hạnh phúc gia đình, tình nghĩa bạn bè chỉ để đạt được lợi ích vật chất. Bởi vậy, mỗi người cần học cách sống biết đủ, trân trọng những gì mình đang có và không nên để lòng tham dẫn dắt. Chỉ khi biết hài lòng, con người mới tìm thấy sự an nhiên và hạnh phúc thật sự trong cuộc đời.