GIẾT CON SƯ TỬ Ở NÊ-MÊ

Thuở ấy ở Nê-mê có một con sư tử to lớn hung dữ gấp mười lần con sư tử ở Xi-tê-rông . Bố nó chính là tên Đại khổng lồ Ty-phông, đã có lần quật ngã Dớt . Mẹ nó là Ê-chit-na, một con quỷ cái nửa người nửa rắn. Các anh em sư tử cũng đều là những loại ghê gớm cả. Nữ thần Hê-ra  đã nuôi con sư tử này và đem thả vào vùng Nê-mê. Ác thú sống trong một cái hang có hai lối: một lối ra, một lối vào. Ngày ngày nó xuống đồng cỏ bắt gia súc, phá hoại mùa màng của nhân dân. Sư tử Nê-mê còn khác sư tử Xi-tê-rông ở chỗ không cung tên, gươm dao nào đâm thủng, bắn thủng da nó được. Hê-ra-clet làm thế nào để trị được con quái vật này? Các vị thần luôn luôn theo dõi giúp đỡ người anh hùng. Thần A-pô-lông cho chàng một cây cung và một ống tên. Thần Héc-mes cho chàng một thanh gươm dài và cong. Thần Hê-phai-tôx rèn cho chàng một bộ áo giáp vàng. Còn nữ thần A-then-na ban cho chàng một bộ quần áo do tự tay nàng dệt lấy vải may thành áo, thành quần rất đẹp. Đây là cây chùy gỗ tự tay chàng làm lấy trước khi đi diệt trừ ác thú ở Xi-tê-rông. Hồi ấy chàng tìm thấy một cây gỗ to và quý ở trong một khu rừng già. Cây gỗ rắn như sắt, chắc như đồng khiến chàng nghĩ tới có thể sử dụng nó làm một thứ vũ khí. Chàng bèn đốn cây chặt hết cành lá, chỉ lấy đoạn gốc để đẽo thành chùy. Chính với cây chùy này mà chàng hạ thủ được con sư tử Xi-tê-rông

Nhưng lần giao đấu này với sư tử Nê-mê không dễ dàng như lần trước. Hê-ra-clet phải tìm đến tận hang ổ của con vật. Chàng rình mò, xem xét thói quen, tính nết của nó rồi nghĩ kế diệt trừ. Sư tử Nê-mê ở trong một cái hang có hai cửa, vì thế không dễ đón đánh được nó. Hê-ra-clet thấy tốt nhất là phải lấp kín đi một cửa, buộc nó phải về theo một con đường nhất định. Và chàng mai phục ngay trước cửa hang. Chờ cho con vật ra khỏi hang, chàng giương cung bắn. Những mũi tên của chàng lao vút đi trúng liên tiếp vào thân con ác thú nhưng bật nảy ra và quằn đi như bắn vào vách đá. Không còn cách gì khác là phải lao vào con ác thú giao chiến với nó bằng gươm, bằng chùy. Nhưng đến gần nó thì thật là nguy hiểm. Hê-ra-clet thận trọng trong từng đòn đánh con vật, vì chỉ sơ hở một chút thì người anh hùng sẽ biến thành bữa ăn ngon miệng cho sư tử. Lừa cho ác thú vồ hụt, chàng vung gươm bổ một nhát trời giáng xuống đầu nó. Nhưng ghê gớm làm sao, thanh gươm bật nẩy như khi ta chém dao xuống đá. Da con vật chẳng hề xây xát. Hê-ra-clet dùng chùy. Chàng hy vọng nện liên tiếp vào đầu nó thì nó sẽ không thể còn sức mà giao đấu với chàng. Nhưng chàng không thể nào nện liên tiếp vào đầu con vật. Chàng còn phải tránh những đòn ác hiểm của nó như quật đuôi, vả trái, tát phải, nhẩy bổ, lao húc... Bây giờ thì chỉ còn cách vật nhau với nó. Hê-ra-clet lợi dụng một đòn tấn công hụt của ác thú, nhảy phắt lên lưng, cỡi trên mình nó, hai chân quặp lấy thân còn hai tay vươn ra bóp cổ, ấn đầu nó xuống đất. Con sư tử không còn cách gì đối phó lại được. Hai chân sau của nó ra sức đạp mạnh xuống đất để hất người ngồi trên lưng nó xuống, nhưng vô ích. Còn hai chân trước của nó chỉ biết cào cào trên mặt đất. Trong khi đó thì đôi bàn tay của Hê-ra-clet, như đôi kìm sắt thít chặt lấy cổ họng nó, khiến nó ngạt thở phải há hốc mồm ra và hộc hộc lên từng cơn. Chẳng bao lâu thì con thú yếu dần, cuối cùng chỉ còn là một cái xác. Thế là Hê-ra-clet vượt qua được một thử thách, lập được một chiến công kỳ diệu. Chàng muốn lột lấy bộ da sư tử làm áo giáp, dùng đầu sư tử làm mũ đội. Nhưng chẳng dao nào rạch được trên da con vật. Hê-ra-clet lấy luôn móng sắc con vật thay dao. Và chàng mặc bộ áo của chiến công ấy, đội chiếc mũ của vinh quang ấy, trở về Mi-xen báo công với nhà vua Ơ-rit-xtê. Với bộ áo bằng da sư tử Nê-mê, từ nay trở đi Hê-ra-clet trở thành vô địch, không vũ khí nào có thể làm chàng đứt thịt rách da. […]

Để ghi nhớ chiến công của người anh hùng Hê-ra-clet, nhân dân Hy Lạp sau này cứ hai năm một lần tổ chức Hội Nê-mê ở thung lũng Nê-mê thuộc đất Ác-gô-lit. Hội mở vào giữa mùa hè thường kéo dài độ ba đến bốn ngày để tỏ lòng thành kính và biết ơn đối với thần Dớt. Sau cái nghi lễ tôn giáo là đến các trò thi đấu thể dục thể thao. Trong thời gian mở hội, các thành bang Hy Lạp tạm thời hòa hoãn các cuộc xung đột, các mối hiềm khích để vui chơi.

(Trích Mười hai kỳ công của Hê-ra-clet, Thần thoại Hy Lạp, Nguyễn Văn Khỏa, NXB Văn học, 2014, tr.386-389)

Sự kiện chính được kể trong văn bản trên là gì?

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích, đánh giá nội dung và nghệ thuật của văn bản Giết con sư tử ở Nê-mê.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu: Giết con sư tử ở Nê-mê là một trong mười hai kỳ công nổi tiếng của Hê-ra-clet trong thần thoại Hy Lạp.

- Khái quát: Câu chuyện vừa ca ngợi sức mạnh thể chất và trí tuệ con người, vừa thể hiện khát vọng chinh phục tự nhiên của người Hy Lạp cổ đại.

* Thân bài:

a. Về nội dung

- Chiến công của Hê-ra-clet: diệt trừ sư tử Nê-mê, loài ác thú gây hại cho dân.

- Ý nghĩa nhân văn:

+ Thể hiện khát vọng chinh phục thiên nhiên dữ dội, khao khát đem lại cuộc sống bình yên cho nhân dân.

+ Ca ngợi phẩm chất anh hùng: sức mạnh phi thường, trí tuệ, lòng dũng cảm, kiên cường trước thử thách.

+ Sự kết hợp giữa nỗ lực cá nhân và sự giúp sức của cộng đồng (các vị thần).

- Thông điệp: Muốn thành công phải có trí tuệ, nghị lực, bản lĩnh vượt khó; thử thách cũng chính là cơ hội để con người khẳng định giá trị.

b. Về nghệ thuật

- Đặc trưng nghệ thuật thần thoại Hy Lạp:

+ Trí tưởng tượng phong phú, xây dựng con sư tử khổng lồ, da sắt thép không vũ khí nào xuyên thủng.

+ Cốt truyện hấp dẫn, giàu kịch tính: các vòng đấu trí, đấu sức, từng bước tạo cao trào để tôn vinh nhân vật chính.

+ Nghệ thuật khắc họa anh hùng: mô tả chi tiết hành động, miêu tả so sánh sinh động (đòn tấn công của sư tử, sức mạnh đôi tay Hê-ra-clet).

- Kết hợp giữa yếu tố hoang đường và hiện thực: thần linh ban vũ khí, nhưng thành công quyết định vẫn thuộc về trí lực, bản lĩnh con người.

c. Bài học, ý nghĩa

- Thông qua chiến công của Hê-ra-clet, con người hiện đại học được bài học về:

+ Dũng cảm đối mặt khó khăn, không nản chí khi thất bại.

+ Luôn sáng tạo, tìm cách giải quyết vấn đề thay vì chỉ dựa vào sức mạnh.

+ Trân trọng sức mạnh cộng đồng và tinh thần đoàn kết.

* Kết bài:

- Khẳng định: Giết con sư tử ở Nê-mê vừa là một huyền thoại giàu tính nghệ thuật, vừa gửi gắm khát vọng sống, niềm tin mãnh liệt vào sức mạnh con người của người Hy Lạp cổ.

- Liên hệ: Câu chuyện vẫn còn nguyên giá trị trong đời sống hôm nay khi con người luôn phải đối diện với những “con sư tử Nê-mê” trong cuộc đời mình.

Bài viết tham khảo

Trong kho tàng thần thoại Hy Lạp, Giết con sư tử ở Nê-mê là một trong mười hai kỳ công nổi bật của người anh hùng Hê-ra-clet. Tác phẩm không chỉ kể lại một chiến công vang dội mà còn phản ánh khát vọng chinh phục tự nhiên, ca ngợi trí tuệ và sức mạnh của con người Hy Lạp cổ đại.

Câu chuyện mở đầu bằng việc giới thiệu con sư tử Nê-mê – loài ác thú khổng lồ, da thịt cứng rắn đến mức không vũ khí nào có thể đâm thủng. Nó ngày ngày gieo rắc tai họa cho dân chúng, trở thành hiểm họa mà ai cũng khiếp sợ. Đứng trước thử thách này, Hê-ra-clet không hề nao núng. Chàng đã quan sát, nghiên cứu thói quen của con vật, khéo léo lấp một cửa hang, buộc nó rơi vào thế bất lợi rồi chờ thời cơ để tấn công. Khi cung tên, gươm giáo đều vô hiệu, chàng không bỏ cuộc mà dũng cảm lao vào vật lộn, dùng sức mạnh phi thường bóp nghẹt ác thú đến chết. Chiến thắng ấy không chỉ giải cứu nhân dân mà còn mang lại cho Hê-ra-clet bộ da sư tử làm áo giáp, biểu tượng cho vinh quang và sự bất khả chiến bại. Như vậy, ở phương diện nội dung, câu chuyện thể hiện rõ khát vọng chế ngự thiên nhiên, khát vọng bảo vệ cuộc sống bình yên. Đồng thời, tác phẩm ca ngợi sức mạnh phi thường, lòng dũng cảm, trí tuệ, sự kiên cường và niềm tin chiến thắng thử thách của con người.

Không chỉ đặc sắc về nội dung, văn bản còn hấp dẫn bởi những thủ pháp nghệ thuật đặc trưng của thần thoại Hy Lạp. Trước hết là trí tưởng tượng kỳ vĩ khi sáng tạo nên con sư tử Nê-mê bất khả xâm phạm, mang nguồn gốc từ những quái vật khủng khiếp. Cốt truyện phát triển theo trình tự căng thẳng – từ việc mai phục, giao chiến bằng vũ khí, đến trận vật lộn sinh tử – tất cả đều đẩy mâu thuẫn đến cao trào và làm bật lên chiến công kỳ diệu. Nghệ thuật miêu tả sinh động, giàu so sánh gợi hình, chẳng hạn đôi bàn tay Hê-ra-clet “như đôi kìm sắt” thít chặt cổ họng ác thú. Bên cạnh yếu tố hoang đường là sự kết hợp hài hòa với yếu tố hiện thực: các vị thần ban vũ khí, nhưng chiến thắng cuối cùng lại thuộc về trí lực và bản lĩnh của người anh hùng. Chính sự kết hợp này làm nên sức hấp dẫn và giá trị biểu tượng của tác phẩm.

Từ câu chuyện, con người hôm nay có thể rút ra nhiều bài học ý nghĩa. Trong cuộc sống, mỗi người đều phải đối diện với những thử thách, những “con sư tử Nê-mê” của riêng mình. Chỉ khi có dũng khí đương đầu, có nghị lực bền bỉ và trí tuệ sáng tạo, ta mới có thể vượt qua để trưởng thành. Đồng thời, chiến công của Hê-ra-clet cũng nhắc nhở chúng ta về giá trị của sự đoàn kết và sức mạnh cộng đồng, bởi đằng sau chiến thắng của chàng còn có sự đồng hành, hỗ trợ của các vị thần – biểu tượng cho niềm tin tập thể.

Giết con sư tử ở Nê-mê là một câu chuyện thần thoại giàu giá trị. Tác phẩm vừa ca ngợi sức mạnh, trí tuệ, lòng dũng cảm của con người, vừa phản ánh khát vọng chế ngự tự nhiên và xây dựng một xã hội an bình. Bằng trí tưởng tượng phong phú, cốt truyện kịch tính và nghệ thuật khắc họa nhân vật đặc sắc, câu chuyện không chỉ có ý nghĩa trong bối cảnh Hy Lạp cổ đại mà còn truyền cảm hứng, niềm tin cho con người hôm nay: hãy can đảm đối diện thử thách để khẳng định giá trị và làm nên chiến công của chính mình.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận

+ Trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của nghị lực và bản lĩnh trong cuộc sống.

- Hệ thống ý:

+ Giải thích:

. Nghị lực là sức mạnh tinh thần giúp con người bền bỉ, kiên trì trước khó khăn.

. Bản lĩnh là sự dũng cảm, tỉnh táo, khả năng làm chủ bản thân và quyết đoán trong hành động.

+ Phân tích:

. Hê-ra-clet chiến thắng ác thú không nhờ may mắn mà nhờ trí tuệ, lòng dũng cảm và ý chí kiên cường.

. Trong đời sống hiện đại, mỗi người cũng cần nghị lực để vượt qua áp lực học tập, công việc, các thất bại hay biến cố.

. Có bản lĩnh, con người mới không ngã quỵ, biết biến khó khăn thành cơ hội phát triển.

+ Phản đề: Người thiếu nghị lực, bản lĩnh dễ chùn bước, bỏ cuộc giữa chừng, đánh mất cơ hội khẳng định giá trị.

- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục

+ Dẫn chứng từ văn bản để minh chứng cho nhận định.

+ Thể hiện rõ suy nghĩ về về ý nghĩa của nghị lực và bản lĩnh trong cuộc sống.

- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:

+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.

- Sáng tạo

+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

Đoạn văn tham khảo

Cuộc chiến đấu của Hê-ra-clet với con sư tử Nê-mê để lại cho ta một bài học quý giá về nghị lực và bản lĩnh. Để hạ gục được ác thú, chàng đã phải mưu trí, kiên cường và dũng cảm đối mặt với hiểm nguy. Nghị lực là sức mạnh tinh thần giúp con người kiên trì theo đuổi mục tiêu, không gục ngã trước khó khăn; bản lĩnh là khả năng làm chủ, dám quyết đoán và giữ vững tinh thần khi đứng trước thử thách. Thực tế cho thấy, chính nghị lực và bản lĩnh đã giúp nhiều người vượt lên hoàn cảnh để thành công, như những nhà khoa học kiên trì sau hàng trăm lần thất bại, hay những vận động viên không ngừng luyện tập để giành vinh quang. Ngược lại, thiếu nghị lực và bản lĩnh, con người dễ bỏ cuộc, đánh mất cơ hội trưởng thành. Mỗi chúng ta cần rèn luyện ý chí, sự bền bỉ và lòng dũng cảm để đối diện với khó khăn, coi thử thách là môi trường để rèn luyện bản thân. Nghị lực và bản lĩnh không chỉ là điều kiện để chinh phục thành công mà còn là phẩm chất làm nên giá trị và sức mạnh của mỗi con người.