HẬU NGHỆ BẮN MẶT TRỜI

Truyền thuyết kể rằng Hậu Nghệ là một người bất tử, trong khi đó Hằng Nga là một tiên nữ xinh đẹp sống ở Thiên Đình và phục vụ cho Tây Vương Mẫu. Cả hai người là vợ chồng. Sắc đẹp của Hằng Nga và sự bất tử của Hậu Nghệ đã làm cho một số vị thần tiên khác ganh ghét, và họ đã vu oan một tội lỗi phạm thiên đình cho Hậu Nghệ trước mặt Vua Nghiêu. Từ đó, Hằng Nga và Hậu Nghệ bị đuổi khỏi hoàng cung và phải sống cuộc đời thường dân. Từ đó, cuộc sống làm lụng, săn bắn đã làm cho chàng Hậu Nghệ trở thành một xạ thủ có tiếng trong dân gian. Để đáp lại, Vua Nghiêu đã cho chàng một viên thuốc trường sinh bất lão và dặn rằng “Tạm thời không được uống cái này vào, hay bắt đầu cầu nguyện và ăn chay trong một năm sau đó mới được uống”. Hậu Nghệ làm theo, chàng đem viên thuốc về nhà và giấu nó ở cái rui trên nóc nhà và tự khổ luyện tinh thần. Được khoảng nửa năm, Vua Nghiêu mời chàng đến kinh thành chơi. Hằng Nga ở nhà thì bỗng lưu ý đến một vật sáng lóng lánh trên mái nhà và phát hiện ra viên linh dược, sau đó, biết là linh dược, nàng đã uống ngay viên thuốc cũng đúng lúc Hậu Nghệ vừa về đến và ngay tức khắc chàng đã biết chuyện gì đã xảy ra. Nhưng tất cả đã quá muộn, Hằng Nga bắt đầu bay về trời. Bấy giờ, có 10 mặt trời cùng lúc tồn tại, cứ một mặt trời thì chiếu một ngày, và cứ thay phiên như vậy trong vòng một ngày. Tuy nhiên, tai họa ập đến, một ngày kia cả 10 mặt trời cùng xuất hiện trong một ngày và đã thiêu cháy hầu hết sinh linh trên mặt đất. Trước hoàn cảnh “ngàn cân treo sợi tóc” trên, Vua Nghiêu đã sai Hậu Nghệ bắn rơi 9 mặt trời chỉ để một cái lại mà thôi. Chàng Hậu Nghệ đã hoàn thành sứ mạng xuất sắc.

Với chiếc nỏ trong tay, Hậu Nghệ đuổi theo Hằng Nga. Nhưng đi được đến nửa đường thì thần Gió đã cản chàng lại mặc cho nàng tiên nữ xinh đẹp kia bay đến mặt trăng. Khi vừa đến nơi Hằng Nga bỗng không thở được và viên thuốc bỗng văng ra. Kể từ đó, Hằng Nga mãi ở trên mặt trăng không thể nào trở lại. Truyền thuyết còn kể lại rằng nàng đã kêu gọi những con thỏ ở mặt trăng tạo ra viên thuốc giống như vậy để nàng còn quay về với người chồng ngày đêm mong nhớ, nhưng tất cả đều vô dụng.

Trong khi đó, ở dương thế, sự mong nhớ và nỗi hối hận ngày đêm cồn cào Hậu Nghệ. Cuối cùng, chàng xây một lâu đài trong mặt trời và đặt tên là “Dương”, trong khi đó thì Hằng Nga cũng xây một lâu đài tương tự đặt tên là “Âm”. Cứ mỗi năm một lần, vào ngày Tết Trung thu (rằm tháng 8), hai người được đoàn viên trong niềm hân hoan hạnh phúc. Chính vì thế mà mặt trăng luôn thật tròn và thật sáng vào ngày này như để nói đến niềm vui, sự hân hoan khi được gặp mặt của con người.

 (Thần thoại Trung Quốc)

Vì sao Hằng Nga và Hậu Nghệ bị đuổi khỏi hoàng cung?

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích văn bản ngữ liệu “Tiếc thương sinh thái” trong phần Đọc hiểu.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu về văn bản Hậu Nghệ bắn mặt trời (trích từ thần thoại Trung Quốc).

- Nhân vật chính: Hậu Nghệ – người anh hùng có sức mạnh phi thường, lập công cứu nhân loại.

- Khái quát nội dung: câu chuyện kể về chiến công bắn rơi 9 mặt trời và bi kịch chia lìa giữa Hậu Nghệ – Hằng Nga.

* Thân bài:

a. Phân tích nội dung:

- Chiến công của Hậu Nghệ: bắn rơi 9 mặt trời, cứu nhân loại thoát khỏi tai họa → biểu tượng cho khát vọng chinh phục, cải tạo thiên nhiên của con người Trung Quốc cổ đại.

- Tôn vinh sức mạnh và trí tuệ của con người: Hậu Nghệ không chỉ dũng cảm mà còn kiên trì rèn luyện để trở thành xạ thủ giỏi.

- Tình vợ chồng thủy chung, nhưng đầy bi kịch: Hằng Nga và Hậu Nghệ yêu thương nhau, nhưng vì linh dược mà phải chia xa → gợi cảm hứng nhân văn, nói lên nỗi đau chia lìa muôn thuở.

- Ý nghĩa biểu tượng: giải thích hiện tượng tự nhiên (mặt trăng sáng tròn, ngày Tết Trung thu) gắn với khát vọng đoàn viên, sum họp của con người.

b. Phân tích nghệ thuật:

- Đặc trưng thần thoại: kết hợp yếu tố kì ảo (linh dược, thần gió, 10 mặt trời…) và trí tưởng tượng phong phú.

- Xây dựng thử thách li kì: từ cuộc sống trần gian, việc uống linh dược đến chiến công bắn mặt trời → tăng kịch tính, làm bật phẩm chất anh hùng.

- Nhân vật mang tính biểu tượng: Hậu Nghệ đại diện cho khát vọng và sức mạnh chinh phục thiên nhiên; Hằng Nga đại diện cho vẻ đẹp và nỗi buồn xa cách.

- Ngôn ngữ giàu hình ảnh, hấp dẫn: tái hiện cuộc chiến cam go, tạo sức lôi cuốn.

c. Đánh giá – bài học rút ra:

- Tôn vinh giá trị văn hóa – tinh thần của thần thoại Trung Quốc.

- Bài học: Con người cần kiên trì, bản lĩnh trước thử thách; cần trân trọng tình yêu, tình thân.

- Liên hệ thực tế: Trong đời sống hôm nay, con người vẫn phải chinh phục thiên nhiên, vượt qua nghịch cảnh bằng trí tuệ và ý chí.

* Kết bài:

- Khẳng định giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.

- Nhấn mạnh sức sống lâu bền của truyền thuyết trong việc nuôi dưỡng tâm hồn, khát vọng và bản lĩnh con người.

Bài văn tham khảo

Trong kho tàng thần thoại Trung Quốc, Hậu Nghệ bắn mặt trời là một tác phẩm tiêu biểu, vừa phản ánh trí tưởng tượng phong phú của nhân dân lao động cổ xưa, vừa gửi gắm nhiều giá trị nhân văn sâu sắc. Nhân vật trung tâm của câu chuyện là Hậu Nghệ – người anh hùng có sức mạnh phi thường, lập chiến công hiển hách cứu nhân loại khỏi tai họa, nhưng đồng thời cũng mang trong mình nỗi đau chia lìa đầy bi kịch.

Trước hết, xét về nội dung, tác phẩm nổi bật với hình tượng chiến công bắn rơi 9 mặt trời của Hậu Nghệ. Khi 10 mặt trời cùng xuất hiện, thiêu đốt muôn loài, tai họa khủng khiếp đã đe dọa sự sống, chính Hậu Nghệ đã dũng cảm ra tay, bắn rơi 9 mặt trời, giữ lại một mặt trời duy nhất, trả lại sự sống cho nhân gian. Chi tiết này không chỉ ca ngợi sức mạnh phi thường mà còn là biểu tượng cho khát vọng chinh phục và cải tạo tự nhiên của con người Trung Quốc cổ xưa. Không dừng lại ở chiến công, tác phẩm còn cho thấy ý chí và sự kiên trì của Hậu Nghệ. Sau khi bị đuổi khỏi thiên đình, sống cuộc đời thường dân, chàng đã rèn luyện không ngừng để trở thành một xạ thủ giỏi, từ đó đủ năng lực hoàn thành sứ mệnh cứu đời.

Bên cạnh sức mạnh và tài năng, câu chuyện còn khắc họa mối tình thủy chung giữa Hậu Nghệ và Hằng Nga. Họ yêu thương nhau tha thiết, nhưng bi kịch xảy ra khi Hằng Nga uống nhầm linh dược, phải bay lên cung trăng, vĩnh viễn chia lìa với chồng. Đây là chi tiết giàu tính nhân văn, gợi nỗi đau chia xa muôn thuở của tình yêu, đồng thời lý giải nguồn gốc Tết Trung thu – ngày đoàn viên, gắn với khát vọng sum họp gia đình của con người. Như vậy, tác phẩm vừa ngợi ca sức mạnh, trí tuệ con người, vừa khẳng định tình yêu, tình cảm gia đình là giá trị vĩnh hằng.

Xét về nghệ thuật, văn bản mang đậm đặc trưng thần thoại. Câu chuyện hòa quyện giữa yếu tố hiện thực và yếu tố kì ảo: linh dược, thần gió, 10 mặt trời… tạo nên một thế giới huyền thoại đầy sức hấp dẫn. Những thử thách được xây dựng giàu kịch tính, giúp làm bật phẩm chất anh hùng của nhân vật chính. Hình tượng nhân vật mang tính biểu tượng cao: Hậu Nghệ tượng trưng cho khát vọng chế ngự thiên nhiên; Hằng Nga tượng trưng cho vẻ đẹp và nỗi buồn xa cách. Ngôn ngữ kể chuyện giàu hình ảnh, tạo nên sự hấp dẫn lôi cuốn từ đầu đến cuối.

Từ câu chuyện, ta có thể rút ra bài học quý giá: con người muốn chiến thắng số phận, vượt qua thử thách, phải dựa vào bản lĩnh, trí tuệ và sự kiên trì của bản thân. Đồng thời, tình yêu, tình thân là giá trị thiêng liêng cần được trân trọng và giữ gìn.

Hậu Nghệ bắn mặt trời không chỉ hấp dẫn bởi trí tưởng tượng phong phú và nghệ thuật đặc trưng của thần thoại, mà còn để lại những thông điệp nhân văn sâu sắc. Truyện ca ngợi sức mạnh, trí tuệ và tình cảm của con người, đồng thời nuôi dưỡng khát vọng sống, khát vọng đoàn viên – những giá trị vẫn còn nguyên ý nghĩa trong cuộc sống hôm nay.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận

+ Trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của sự kiên trì và bản lĩnh con người khi đối diện với thử thách.

- Hệ thống ý:

+ Giải thích: Kiên trì là sự nỗ lực bền bỉ, không bỏ cuộc; bản lĩnh là khả năng giữ vững ý chí và sự quyết đoán trong gian nan.

+ Ý nghĩa:

. Giúp con người vượt qua khó khăn, nghịch cảnh.

. Rèn luyện tài năng, khẳng định giá trị bản thân.

. Tạo động lực để xã hội tiến bộ, nhân loại chinh phục thiên nhiên.

- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục

+ Dẫn chứng từ văn bản để minh chứng cho nhận định.

+ Trình bày rõ suy nghĩ về ý nghĩa của sự kiên trì và bản lĩnh con người khi đối diện với thử thách.

=> Mỗi người cần rèn luyện sự kiên trì, bản lĩnh để vượt qua thử thách. Không ngại khó, biết biến thất bại thành bài học để vươn lên.

- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:

+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.

- Sáng tạo

+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

Đoạn văn tham khảo

Trong truyền thuyết Hậu Nghệ bắn mặt trời, sau khi bị đuổi khỏi hoàng cung, Hậu Nghệ đã chăm chỉ lao động, rèn luyện và trở thành một xạ thủ nổi tiếng. Chi tiết ấy gợi cho ta bài học sâu sắc về sự kiên trì và bản lĩnh của con người khi đối diện thử thách. Kiên trì là không bỏ cuộc dù hoàn cảnh khắc nghiệt, bản lĩnh là giữ vững ý chí và quyết đoán để vượt qua khó khăn. Chính những phẩm chất ấy đã giúp Hậu Nghệ không gục ngã mà ngược lại ngày càng mạnh mẽ hơn, đủ sức gánh vác sứ mệnh cứu nhân loại. Trong đời sống hôm nay, sự kiên trì giúp ta từng bước vượt qua gian nan, còn bản lĩnh cho ta sự tự tin và khả năng làm chủ số phận. Edison đã hàng nghìn lần thất bại trước khi phát minh bóng đèn, các vận động viên cũng phải đổ mồ hôi khổ luyện mới có vinh quang. Ngược lại, những ai dễ nản lòng, thiếu quyết tâm thường bị bỏ lại phía sau. Bài học rút ra là mỗi người cần rèn luyện nghị lực, biết vững vàng trước thử thách, biến thất bại thành hành trang để trưởng thành. Kiên trì và bản lĩnh chính là chìa khóa mở ra cánh cửa thành công và hạnh phúc.