Từ văn bản trong phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của anh/chị về nhân vật bà cụ trong văn bản trên.

Phương thức biểu đạt: tự sự.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Trình bày cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp nhân văn toát lên từ hình ảnh bà cụ và câu chuyện trên chuyến bay.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu khái quát về tác giả Bảo Ninh – cây bút tiêu biểu viết về chiến tranh và hậu chiến.

- Giới thiệu truyện Mây trắng còn bay – câu chuyện nhỏ nhưng chứa đựng tình cảm lớn.

- Dẫn dắt vấn đề: từ câu chuyện trên chuyến bay, nhà văn khơi gợi vẻ đẹp nhân văn, lòng hi sinh và tình mẫu tử thiêng liêng qua hình ảnh bà cụ.

* Thân bài:

a. Hình ảnh bà cụ – hiện thân của người mẹ Việt Nam

- Bà cụ nhỏ bé, lam lũ, quê mùa, bước vào không gian hiện đại đầy lạ lẫm (máy bay, suất ăn, vé triệu đồng…).

- Ngôn ngữ và cử chỉ hồn hậu, chất phác: “Mây cận quá, với tay ra là với được”.

→ Gợi hình ảnh người nông dân thật thà, ít học nhưng chân thành, đáng kính.

b. Tình mẫu tử sâu nặng và lòng hi sinh vô bờ

- Dù tuổi cao, nghèo khó, bà vẫn quyết lên chuyến bay để làm giỗ cho người con trai hi sinh gần ba mươi năm.

- Chi tiết “bàn thờ nhỏ” với nải chuối xanh, đĩa hoa, ba nén nhang giữa khoang máy bay là biểu tượng cảm động của tình mẹ vượt mọi khoảng cách âm dương.

→ Tình mẹ không bị chiến tranh hay thời gian xóa nhòa – một tấm lòng thủy chung son sắt.

c. Sự đối lập giữa bà cụ và thế giới xung quanh

- Bên cạnh bà là những con người hiện đại, lạnh lùng, thờ ơ (tay mặc complet, hành khách hút thuốc).

- Hành động thô bạo và thái độ khinh miệt của người đàn ông càng làm nổi bật sự khiêm nhường, nhân hậu của bà cụ.

→ Qua đó, nhà văn phê phán sự vô cảm, đồng thời tôn vinh phẩm giá con người bình dị.

d. Giá trị nhân văn của truyện

- Câu chuyện nhỏ nhưng gợi suy tư lớn: trong guồng quay hiện đại, lòng nhân và tình người là điều giúp con người giữ lại bản chất tốt đẹp.

- Hình ảnh “nhang trên trời thẳm tỏa hương thơm ngát” kết thúc truyện như biểu tượng của niềm tin, sự thanh khiết và linh hồn bất tử của tình mẹ Việt Nam.

* Kết bài:

- Khẳng định lại vẻ đẹp nhân văn của truyện và hình ảnh bà cụ.

- Mở rộng: tác phẩm gợi nhắc mỗi người biết trân trọng tình cảm, sống nhân hậu giữa đời sống hiện đại đang lạnh dần đi.

Bài viết tham khảo

Truyện ngắn Mây trắng còn bay của Bảo Ninh là một trong những tác phẩm giàu tính nhân văn, chạm tới chiều sâu cảm xúc con người. Không ồn ào, không kịch tính, câu chuyện chỉ diễn ra trong một chuyến bay ngắn, nhưng đủ để lay động trái tim người đọc. Giữa khoang máy bay hiện đại, lạnh lẽo, hình ảnh bà cụ quê mùa, lạc lõng với chiếc làn mây cũ kỹ và nén hương thơm ngát đã trở thành biểu tượng cảm động cho tình mẫu tử thiêng liêng và vẻ đẹp tâm hồn người Việt sau chiến tranh.

Bà cụ hiện lên với dáng vẻ nhỏ bé, già nua, lam lũ. Trong thế giới hiện đại xa lạ của máy bay, bà mang theo sự vụng về, chân chất của người nông dân. Lời nói của bà mộc mạc mà đáng yêu: “Mây cận quá, với tay ra là với được.” Chiếc làn mây bà ôm khư khư như mang theo cả quê hương, cả nếp sống giản dị suốt một đời. Giữa những hành khách ăn mặc sang trọng, bà cụ lạc lõng, nghèo khó, song chính sự mộc mạc ấy lại khiến người ta xúc động và kính trọng. Ẩn sau dáng vẻ yếu ớt là một tấm lòng bền bỉ, một tình thương bao la không thể đo đếm.

Điều khiến người đọc thổn thức chính là mục đích chuyến đi của bà cụ: “bữa nay giỗ thằng cả nhà tôi.” Sau gần ba mươi năm, bà mới có cơ hội “lên miền cháu khuất” – nơi con trai bà, một người lính phi công, đã nằm lại trong bầu trời năm nào. Bàn thờ nhỏ bé trên khoang máy bay với đĩa hoa, nải chuối xanh, ba nén nhang là hình ảnh vừa giản dị vừa thiêng liêng, thể hiện trọn vẹn tình mẹ vượt qua không gian, thời gian và cả ranh giới sống – chết. Khói nhang phảng phất trong không trung không chỉ là hương khói của một nghi lễ, mà là sự hóa thân của tình yêu, nỗi nhớ, niềm thương của người mẹ dành cho con. Tình mẫu tử trong Mây trắng còn bay vì thế trở thành một sợi chỉ đỏ kết nối hai thế giới: cõi đời và cõi linh thiêng.

Bên cạnh vẻ đẹp ấy là sự đối lập đầy ám ảnh giữa lòng nhân hậu và sự vô cảm của con người hiện đại. Người đàn ông mặc complet – hiện thân cho lối sống đô thị lạnh lùng, khinh bạc – đã nạt nộ, mắng nhiếc bà cụ chỉ vì bà lập bàn thờ trên máy bay. Hành động cục cằn ấy không chỉ làm tổn thương một người già yếu mà còn phơi bày căn bệnh vô cảm đang dần lan trong xã hội hiện đại. Trong khi đó, bà cụ vẫn im lặng, chỉ biết chắp tay, cúi đầu, van xin với giọng run rẩy. Sự nhẫn nhịn của bà là biểu tượng của lòng bao dung, của phẩm giá con người Việt Nam biết chịu đựng mà không mất đi nhân hậu.

Câu chuyện kết thúc bằng hình ảnh “những cây nhang trên trời thẳm tỏa hương thơm ngát, ngoài cửa sổ đại dương khí quyển ngời sáng.” Một kết thúc đầy biểu tượng – khói nhang không chỉ bay lên giữa tầng mây, mà như lan tỏa trong lòng người đọc, để lại dư âm thanh khiết và thiêng liêng. Đó là hơi ấm của tình mẹ, là ánh sáng nhân văn giữa thế giới đang dần lạnh đi vì sự thờ ơ, vô cảm.

Bằng giọng kể nhẹ nhàng, tinh tế, giàu cảm xúc, Bảo Ninh đã không chỉ khắc họa một người mẹ cụ thể mà còn dựng lên tượng đài chung cho hàng triệu người mẹ Việt Nam đã hi sinh lặng lẽ trong chiến tranh và hậu chiến. Mây trắng còn bay vì thế không chỉ là câu chuyện về một chuyến bay, mà là hành trình của lòng nhân, của tình yêu thương và của niềm tin rằng: ở bất cứ đâu, khói nhang tình mẹ vẫn còn bay mãi giữa trời cao, nhắc nhở con người đừng quên cội nguồn yêu thương.