(2,0 điểm) Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích nét đặc sắc trong nghệ thuật tự sự của Nam Cao qua đoạn trích Tư cách mõ.

Ngôi kể: ngôi thứ ba

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

- Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Ảnh hưởng tiêu cực của môi trường sống đến lối sống và đạo đức con người.

c Triển khai vấn đề nghị luận

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

1. Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm

- Tác giả Nam Cao: Nam Cao là người đến muộn song với tài năng và sự nỗ lực của mình ông đã trở thành đại diện ưu tú nhất cho trào lưu văn học hiện thực phê phán 1930 – 1945 với quan điểm nghệ thuật phải gắn liền với hiện thực, phải “vị nhân sinh”.

- Truyện ngắn Tư cách mõ: Nam Cao đã vẽ lên hình tượng người nông dân hiền lành, lương thiện bị đẩy vào tình trạng bị hủy hoại nhân tính

- Vấn đề xã hội: Ảnh hưởng tiêu cực của môi trường sống đến lối sống và đạo đức con người.

2. Phân tích vấn đề: Ảnh hưởng tiêu cực của môi trường sống đến lối sống và đạo đức con người.

a. Giải thích vấn đề

- Môi trường sống: Bao gồm điều kiện kinh tế, xã hội, văn hóa, phong tục, mối quan hệ giữa người với người…

- Lối sống: Cách con người lựa chọn và thực hành trong đời sống hàng ngày.

- Đạo đức: Hệ thống giá trị, chuẩn mực điều chỉnh hành vi con người theo hướng tốt đẹp.

- Ảnh hưởng tiêu cực: Khi môi trường chứa nhiều yếu tố xấu (tham nhũng, bất công, giả dối…) thì dễ khiến con người bị lôi kéo, tha hóa.

b. Biểu hiện của ảnh hưởng tiêu cực

- Con người dễ sa vào lối sống thực dụng, ích kỷ, coi trọng vật chất hơn tinh thần.

- Đánh mất các giá trị đạo đức truyền thống: lòng trung thực, nhân ái, liêm khiết…

- Tâm lý “sống cho bản thân”, thờ ơ với cộng đồng, coi thường chuẩn mực xã hội.

- Thói quen ứng xử tiêu cực trở thành “bình thường mới” do ảnh hưởng của môi trường xung quanh.

c. Nguyên nhân

- Môi trường xã hội thiếu công bằng, còn nhiều tệ nạn, bất công.

- Sự xuống cấp về văn hóa ứng xử trong một bộ phận cộng đồng.

- Tác động của truyền thông, mạng xã hội với nhiều thông tin xấu độc.

- Thiếu sự định hướng và giáo dục đạo đức từ gia đình, nhà trường, xã hội.

d. Hậu quả

- Làm xói mòn niềm tin giữa con người với nhau và vào xã hội.

- Gây bất ổn xã hội, gia tăng tội phạm, tệ nạn.

- Làm chậm sự phát triển bền vững của đất nước vì mất đi nguồn nhân lực có phẩm chất tốt.

e. Giải pháp

- Mỗi cá nhân cần rèn luyện bản lĩnh, biết chọn lọc ảnh hưởng tích cực, tránh xa cái xấu.

- Gia đình giữ vai trò định hướng đạo đức và lối sống cho con cái.

- Nhà trường đẩy mạnh giáo dục nhân cách, kỹ năng sống.

- Xã hội xây dựng môi trường công bằng, minh bạch; pháp luật nghiêm trị hành vi sai trái.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.