I. PHẦN ĐỌC HIỂU (6,0 điểm)

Đọc văn bản:                

CHỐN QUÊ

Mấy năm làm ruộng vẫn chân thua,

Chiêm mất đằng chiêm, mùa mất mùa.

Phần thuế quan Tây, phần trả nợ,

Nửa công đứa ở, nửa thuê bò.

Sớm trưa dưa muối cho qua bữa,

Chợ búa trầu chè chẳng dám mua.

Cần kiệm thế mà không khá nhỉ,

Bao giờ cho hết khỏi đường lo?

(Thơ Nguyễn Khuyến - NXB Văn học, 2016)

*Chú thích: Nguyễn Khuyến là nhà thơ Nôm xuất sắc, nhà thơ của làng cảnh Việt Nam. Ra làm quan lúc nước mất vào tay thực dân Pháp, ông từ quan về ở ẩn tại quê hương. Bài thơ viết vào thời điểm triều đình nhà Nguyễn đã để mất nước vào tay thực dân Pháp, nhân dân phải chịu cảnh áp bức, bóc lột, lầm than.

Văn bản trên được viết theo thể thơ nào?

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần đảm vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:

* Giải thích, biểu hiện, nguyên nhân, thực trạng:

- Thói quen thức khuya: đi ngủ quá muộn so với quy tắc của đồng hồ sinh học trong cơ thể một cách thường xuyên.

- Thức khuya trở thành thói quen xấu khi mục đích của việc thức khuya không phải vì công việc đột xuất, không do yêu cầu bắt buộc, tính chất của công việc mà vì giải trí, xem điện thoại, chơi game...

- Người hay thức khuya thường có biểu hiện mắt thâm, lờ đờ, cơ thể mệt mỏi, hay ngáp vặt, sức khỏe yếu, làm việc/ học tập thiếu minh mẫn, chính xác.

- Nguyên nhân dẫn đến thói quen: do ham chơi, tìm cách để bản thân không bị bố/mẹ quản lý, chưa coi trọng sức khỏe...

* Lý do từ bỏ: Tác hại của thói quen

- Về sức khỏe: giảm khả năng phát triển cơ thể tự nhiên, mắc 1 số bệnh về thần kinh, rối loạn chuyển hóa, giảm sự minh mẫn của trí não, nơron thần kinh không được nghỉ ngơi và tái tạo...

- Đối với học tập, công việc và cuộc sống: giảm hiệu suất học tập, làm việc; mất hứng thú, tê liệt trạng thái hưng phấn, vui vẻ, hạnh phúc...

- Ảnh hưởng đến cuộc sống của những người xung quanh.

* Dự đoán phản ứng và phản biện:

- Bạn có thể cho rằng: thức khuya vì công việc, nhiều bài tập, hoạt động câu lạc bộ... Song cần hiểu rằng nếu thức khuya để hại sức khỏe đến đột tử thì khi đó công việc, học tập, thành tựu cũng không còn ý nghĩa gì nữa.

- Bên cạnh đó, cũng có những bạn lại bao biện rằng khi trẻ, cơ thể còn khỏe, còn chịu được, cần thức khuya để cố gắng đạt thành tựu. Nhưng xin thưa rằng, dù cơ thể trẻ hay có tuổi cũng đều cần được nghỉ ngơi, bảo dưỡng hợp lý. Nếu không sẽ nhận hậu quả đáng tiếc.

* Lời khuyên, giải pháp:

- Mỗi người, đặc biệt là học sinh cần nhận thức được thức khuya là một thói quen xấu rất nguy hại đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

- Giải pháp: Lập thời gian biểu hợp lý, hạn chế phát sinh công việc, học tập sau 23 giờ, ...

Hướng dẫn chấm:

- Phân tích đầy đủ, sâu sắc: 2,5 điểm

- Phân tích đầy đủ nhưng có ý chưa sâu hoặc phân tích sâu nhưng chưa thật đầy đủ: 1,0 điểm - 1,5 điểm.