I. Đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

Giờ đây, loài người thống trị hầu khắp hành tinh đến mức chúng ta đang đẩy các động thực vật hoang dã ra khỏi bề mặt Trái Đất. Chúng ta đã sử dụng hơn một nửa đất đai của thế giới cho lương thực, thành phố, đường sá và hầm mỏ; chúng ta sử dụng hơn 40% sản lượng sơ cấp của hành tinh (tất cả mọi thứ chế biến từ thực vật và động vật); và chúng ta kiểm soát 3/4 lượng nước ngọt. Con người hiện là loài động vật lớn với số lượng nhiều nhất trên Trái Đất và đứng thứ hai trong danh sách đó chính là những con vật được chúng ta nhân giống để phục vụ mình. Những thay đổi trên cấp độ hành tinh giờ đây đang đe dọa gây tuyệt chủng cho 1/5 sinh vật, gấp khoảng một nghìn lần tỉ lệ tuyệt chủng tự nhiên - chúng ta đã mất một nửa số động vật hoang dã chỉ trong vòng 40 năm qua...

(Nhiều tác giả, Thế giới sẽ ra sao? NXB Dân trí, Hà Nội, 2020, tr, 38 - 39)

Xác định phương thức biểu đạt của văn bản trên.

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

- Đất là nơi con người canh tác, trồng trọt lương thực, thực phẩm, cung cấp nguồn dinh dưỡng.

- Đất giúp xây dựng nhà cửa, cơ sở hạ tầng, góp phần phát triển kinh tế – xã hội.

- Đất giữ nước, điều hòa khí hậu, bảo vệ môi trường và hệ sinh thái.

- Đất cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp, như gốm sứ, vật liệu xây dựng.

- Giữ vai trò trong bảo tồn đa dạng sinh học và cảnh quan thiên nhiên.

Có sự sáng tạo trong cách viết

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn thuyết minh

- Học sinh biết tạo lập một bài văn thuyết minh đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn

b. Xác định được yêu cầu đề bài

Viết bài văn thuyết minh thuật lại một lễ hội truyền thống ở địa phương em.

c. Triển khai thành bài văn

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

* Mở bài:

- Giới thiệu khái quát về lễ hội truyền thống ở địa phương (tên lễ hội, thời gian, địa điểm tổ chức).

- Nêu ý nghĩa chung của lễ hội đối với người dân.

* Thân bài:

- Nguồn gốc, ý nghĩa lễ hội:

+ Nêu lịch sử hình thành, nhân vật hoặc sự kiện được tưởng nhớ.

+ Ý nghĩa của lễ hội (tưởng niệm, tri ân, cầu mùa, cầu an, giữ gìn bản sắc dân tộc…).

- Thời gian và không gian tổ chức:

+ Thời điểm tổ chức (tháng mấy, mùa nào).

+ Địa điểm diễn ra lễ hội (đình, đền, chùa, bãi làng…).

- Các hoạt động chính trong lễ hội:

+ Phần lễ: Các nghi thức trang trọng như dâng hương, rước kiệu, tế lễ...

+ Phần hội: Các trò chơi dân gian, hát chèo, thi đấu vật, kéo co, bơi thuyền, múa lân...

+ Không khí lễ hội: đông vui, náo nhiệt, đậm đà bản sắc dân tộc.

- Sự tham gia của người dân: Người dân và du khách nô nức tham gia, thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn bó cộng đồng.

* Kết bài:

- Khẳng định giá trị, ý nghĩa của lễ hội trong đời sống tinh thần của con người.

- Nêu cảm nghĩ của em về việc gìn giữ và phát huy truyền thống lễ hội quê hương.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.