I. Đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

CÂU CHUYỆN VỀ CHIM ÉN VÀ DẾ MÈN

Mùa xuân đất trời đẹp. Dế Mèn thơ thẩn ở cửa hang, hai con Chim Én thấy tội nghiệp bèn rủ Dế Mèn dạo chơi trên trời. Mèn hốt hoảng. Nhưng sáng kiến của Chim Én rất giản dị: hai Chim Én ngậm hai đầu của một cọng cỏ khô. Mèn ngậm vào giữa. Thế là cả ba cùng bay lên. Mây nồng nàn, đất trời gợi cảm, cỏ hoa vui tươi.

Dế Mèn say sưa. Sau một hồi lâu miên man Mèn ta chợt nghĩ bụng: “Ơ hay, việc gì ta phải gánh hai con én này trên vai cho mệt nhỉ. Sao ta không quăng gánh nợ này đi để dạo chơi một mình có sướng hơn không?”. Nghĩ là làm. Nó bèn há mồm ra và nó rơi vèo xuống đất như một chiếc lá lìa cành.

            (Theo Đoàn Công Huy trong mục “Trò chuyện đầu tuần” của báo Hoa học trò)

Câu chuyện trên thuộc thể loại nào?

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

* Mở đoạn: Giới thiệu nhân vật Dế Mèn trong truyện: là nhân vật trung tâm của câu chuyện, trải nghiệm chuyến bay cùng Chim Én.

* Thân đoạn:

- Hành động ban đầu: say sưa bay cùng Chim Én, thể hiện tính ham vui, hứng thú trải nghiệm.

- Hành động sau: ích kỷ, muốn quăng Chim Én xuống để tự bay một mình, cho thấy Dế Mèn chưa biết trân trọng sự giúp đỡ.

- Cảm nhận về tính cách: vừa ham vui, hăng hái khám phá nhưng cũng ích kỷ, thiếu tinh thần sẻ chia và hợp tác.

* Kết đoạn: Rút ra bài học: Dế Mèn là lời nhắc nhở về việc biết trân trọng sự giúp đỡ của bạn bè, học cách hợp tác và sẻ chia để giữ tình bạn bền lâu.

Có sự sáng tạo trong cách viết

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn tự sự

- Học sinh biết tạo lập một bài văn tự sự đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định được câu chuyện được kể

Kể lại một trải nghiệm đáng nhớ.

c. Triển khai câu chuyện

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

* Mở bài:

- Giới thiệu khái quát về trải nghiệm đáng nhớ của em (ví dụ: một chuyến đi, một hoạt động, một sự việc…).

- Nêu cảm xúc chung: đó là kỉ niệm em không bao giờ quên.

* Thân bài:

- Hoàn cảnh diễn ra trải nghiệm:

+ Thời gian, địa điểm (khi nào, ở đâu).

+ Lý do hoặc mục đích của trải nghiệm.

- Diễn biến chính của trải nghiệm:

+ Kể lại trình tự sự việc (theo thời gian hoặc cảm xúc).

+ Nêu rõ những việc em và mọi người đã làm, những chi tiết gây ấn tượng mạnh.

+ Miêu tả cảm xúc, suy nghĩ của em trong từng giai đoạn (ban đầu – trong quá trình – khi kết thúc).

- Kết quả, ý nghĩa:

+ Sự việc kết thúc như thế nào.

+ Em học được điều gì sau trải nghiệm đó (tình yêu thương, tinh thần đoàn kết, nghị lực, lòng biết ơn...).

* Kết bài:

- Khẳng định lại ý nghĩa, cảm xúc sâu sắc của trải nghiệm đối với bản thân.

- Có thể nêu mong muốn được trải nghiệm hoặc lặp lại điều đó một lần nữa.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.