TUỔI THƠ IM LẶNG

[…] Những ngón chân của bố khum khum, lúc nào cũng như bám vào đất để khỏi trơn ngã. Người ta nói “đấy là bàn chân vất vả”. Gan bàn chân bao giờ cũng xám xịt và lỗ rỗ, bao giờ cũng khuyết một miếng, không đầy đặn như gan bàn chân người khác. Mu bàn chân mốc trắng, bong da từng bãi, lại có nốt lấm tấm. Đêm nào bố cũng ngâm nước nóng hòa muối, gãi lấy gãi để rồi xỏ vào đôi guốc mộc. Khi ngủ bố rên, rên vì đau mình, nhưng cũng rên vì nhức chân. Rượu tê thấp không tài nào xoa bóp khỏi.

Bố đi chân đất. Bố đi ngang dọc đông tây đâu đâu con không hiểu. Con chỉ thấy ngày nào bố cũng ngâm chân xuống nước, xuống bùn để câu quăng. Bố tất bật đi từ khi sương còn đẫm ngọn cây ngọn cỏ. Khi bố về cũng là lúc cây cỏ đẫm sương đêm. Cái thúng câu bao lần chà đi xát lại bằng sắn thuyền. Cái ống câu nhẵn mòn, cái cần câu bóng dấu tay cầm... Con chỉ biết cái hòm đồ nghề cắt tóc sực mùi dầu máy tra tông-đơ, cái ghế xếp bao lần thay vải, nó theo bố đi xa lắm.

Bố ơi! Bố chữa làm sao được lành lặn đôi bàn chân ấy: đôi bàn chân dầm sương dãi nắng đã thành bệnh.

Bố bảo: Bàn chân con phải giữ gìn để mà đi cho thật khỏe, thật xa!

(Trích Tuổi thơ im lặng, Duy Khán, NXB Kim Đồng, 1986)

Đoạn ngữ liệu trên được viết theo thể loại nào?

Trong cuộc đời mỗi con người, có lẽ ai cũng sẽ có những kỉ niệm đáng nhớ. Hãy kể lại một kỉ niệm sâu sắc về bạn bè, thầy cô hoặc người thân của mình khiến em nhớ nhất.

Gợi ý:

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn tự sự

- Học sinh biết tạo lập một bài văn tự sự đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

b. Xác định đúng yêu cầu của đề: kể lại một kỉ niệm sâu sắc về bạn bè, thầy cô hoặc người thân.

c. Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau

* Mở bài:

- Giới thiệu được kỉ niệm của bản thân với bạn bè, thầy cô hoặc người thân khiến em nhớ nhất.

- Nêu được cảm nghĩ chung về kỉ niệm đó.

* Thân bài:

- Ấn tượng của em về người đó (Ngoại hình, tính cách,…).

- Giới thiệu thời gian, không gian xảy ra câu chuyện và những nhân vật có liên quan.

- Kể lại các sự việc trong câu chuyện theo trình tự hợp lí (thời gian; không gian; nguyên nhân – kết quả; mức độ quan trọng của sự việc,…)

- Kết thúc câu chuyện và suy ngẫm của bản thân.

* Kết bài:

- Nêu cảm nghĩ của bản thân. 

- Rút ra bài học từ câu chuyện/ Lời khuyên dành cho mọi người.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.

Viết đoạn văn ngắn từ 5 – 7 câu trình bày cảm nhận về đôi bàn chân bố trong đoạn trích.

Gơi ý:

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

- Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

- Đảm bảo dung lượng khoảng 5 – 7 câu.

b. Xác định đúng yêu cầu của đoạn văn: cảm nhận về đôi bàn chân bố trong đoạn trích.

c. Hệ thống ý

- Những hình ảnh miêu tả đôi bàn chân bố.

- Nêu nhận xét.

- Cảm nghĩ của em về đôi bàn chân đó.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chỉnh, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Bố cục rõ ràng, lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc.

Em hãy ghi lại thành ngữ trong đoạn văn sau và giải thích ý nghĩa của thành ngữ đó: “Bố ơi! Bố chữa làm sao được lành lặn đôi bàn chân ấy: đôi bàn chân dầm sương dãi nắng đã thành bệnh.”

Liệt kê 2 câu ghép có trong đoạn trích:

Qua đoạn ngữ ngữ liệu trên, em hiểu thế nào về tình cảm của nhà văn dành cho người bố của mình?