LỜI RU CỦA MẸ

“Lời ru ẩn nơi nào

Giữa mênh mang trời đất

Khi con vừa ra đời

Lời ru về mẹ hát

 

Lúc con nằm ấm áp

Lời ru là tấm chăn

Trong giấc ngủ êm đềm

Lời ru thành giấc mộng

 

Khi con vừa tỉnh giấc

Thì lời ru đi chơi

Lời ru xuống ruộng khoai

Ra bờ ao rau muống

 

Và khi con đến lớp

Lời ru ở cổng trường

Lời ru thành ngọn cỏ

Đón bước bàn chân con

 

Mai rồi con lớn khôn

Trên đường xa nắng gắt

Lời ru là bóng mát

Lúc con lên núi thẳm

 

Lời ru cũng gập ghềnh

Khi con ra biển rộng

Lời ru thành mênh mông.”

(Dẫn theo Thơ Xuân Quỳnh, Kiều Văn chủ biên,NXB Đồng Nai, 1997)

Trong bài thơ, ai đang kể chuyện với ai về lời ru?

Em hãy viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày cảm nhận về bài thơ Lời ru của mẹ.

Gợi ý:

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

- Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

- Đảm bảo dung lượng khoảng 150 chữ.

b. Xác định đúng yêu cầu của đoạn văn: nêu cảm nhận về bài thơ Lời ru của mẹ

c. Hệ thống ý

- Cảm nhận về hình ảnh lời ru:

+ Khi con còn bé: “lời ru là tấm chăn”, “trong giấc ngủ êm đềm” → gợi cảm giác ấm áp, an toàn.

+ Khi con lớn: “lời ru là bóng mát”, “gập ghềnh”, “mênh mông” → lời ru luôn đồng hành, che chở, dẫn dắt con vượt khó khăn.

- Biện pháp nghệ thuật nổi bật: Ẩn dụ, nhân hóa, điệp từ “lời ru”, tạo nhịp điệu nhẹ nhàng như tiếng ru thật.

- Cảm xúc của bản thân: Cảm thấy yêu thương, biết ơn mẹ, trân trọng tình mẫu tử; thấy lời ru vừa gần gũi vừa bao la, như một biểu tượng của sự che chở suốt đời.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chỉnh, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Bố cục rõ ràng, lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc.

Em hãy viết bài văn (khoảng 400 chữ) miêu tả một đêm trăng sáng đẹp của quê hương em.

Gợi ý:

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn miêu tả

- Học sinh biết tạo lập một bài văn miêu tả đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

- Đảm bảo đúng dung lượng khoảng 400 chữ.

b. Xác định đúng yêu cầu của đề: miêu tả lại đêm trăng sáng.

c. Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau

* Mở bài

- Giới thiệu cảnh đêm trăng sáng ở quê hương: ánh trăng tỏa sáng, không gian yên bình.

- Nêu cảm giác thích thú, bình yên khi nhìn cảnh đêm trăng.

* Thân bài

- Miêu tả bầu trời và ánh trăng

+ Trăng treo cao, tròn và sáng, ánh sáng chiếu xuống khắp nơi.

+ Bầu trời trong xanh, điểm vài vì sao lấp lánh.

+ Mặt trăng phản chiếu trên mặt sông hoặc ao, tạo cảnh lung linh, huyền ảo.

- Miêu tả cảnh vật xung quanh dưới ánh trăng

+ Cây cối, ruộng lúa, đường làng bat ánh sáng trăng mờ ảo.

+ Nghe tiếng côn trùng kêu, gió thổi nhẹ, tạo cảm giác yên bình, thơ mộng.

+ Các con vật ban đêm: cú mèo kêu, chim chóc nghỉ ngơi, nước chảy róc rách.

- Cảm nhận và suy nghĩ của bản thân

+ Cảm giác thư thái, yêu quý quê hương.

+ Tưởng tượng, liên tưởng về cuộc sống, thiên nhiên, ký ức tuổi thơ.

+ Tình yêu thiên nhiên, quê hương được nuôi dưỡng từ những đêm trăng như vậy.

* Kết bài

- Khẳng định vẻ đẹp của đêm trăng và ý nghĩa của nó đối với tâm hồn.

- Nêu mong muốn được bảo vệ và giữ gìn vẻ đẹp thiên nhiên quê hương.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.

Khổ thơ thứ hai đã thuật lại chuyện gì?

Xác định và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ:

“Lúc con lên núi thẳm

Lời ru cũng gập ghềnh”

Xác định tình cảm, cảm xúc thể hiện qua bài thơ.