HAI KIỂU ÁO

Có ông quan lớn đến hiệu may để may một cái áo thật sang tiếp khách. Biết quan xưa nay nổi tiếng luồn cúi quan trên, hách dịch với dân, người thợ may bèn hỏi:

- Xin quan lớn cho biết ngài may chiếc áo này để tiếp ai ạ?

Quan lớn ngạc nhiên:

- Nhà ngươi biết để làm gì?

Người thợ may đáp:

- Thưa ngài, con hỏi để may cho vừa. Nếu ngài mặc hầu quan trên thì vạt đằng trước phải may ngắn đi dăm tấc, còn nếu ngài mặc để tiếp dân đen, thì vạt đằng sau phải may ngắn lại.

Quan ngẫm nghĩ một hồi rồi bảo:

- Thế thì nhà ngươi may cho ta cả hai kiểu.

(Theo Trường Chính - Phong Châu)

Xác định phương thức biểu đạt chính của truyện Hai kiểu áo.

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

- Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Ý nghĩa của việc biết nói lời cảm ơn và xin lỗi.

c. Triển khai vấn đề nghị luận

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

* Mở bài:

- Giới thiệu vấn đề: Lời “cảm ơn” và “xin lỗi” tuy nhỏ nhưng quan trọng trong giao tiếp.

- Nêu luận điểm: Biết nói hai lời này là biểu hiện của người có văn hóa, lịch sự và nhân ái.

* Thân bài:

- Giải thích:

+ “Cảm ơn” là lời bày tỏ sự biết ơn khi được giúp đỡ hoặc nhận điều tốt.

+ “Xin lỗi” là lời thừa nhận lỗi lầm, mong được tha thứ khi gây phiền hà cho người khác.

+ Cả hai thể hiện sự tôn trọng, văn hóa và nhân cách của con người.

- Biểu hiện:

+ Nói lời cảm ơn khi nhận được sự giúp đỡ, lời khen hay quà tặng.

+ Nói lời xin lỗi khi phạm sai lầm hoặc làm phiền người khác.

+ Giao tiếp nhã nhặn, tôn trọng người khác, không kiêu căng hay ích kỷ.

+ Giữ gìn mối quan hệ tốt với bạn bè, thầy cô, người thân.

- Vai trò (ý nghĩa):

+ Xây dựng mối quan hệ hòa thuận, gắn bó giữa con người với con người.

+ Thể hiện nhân cách, lòng khiêm tốn, trung thực.

+ Góp phần tạo dựng xã hội văn minh, lịch sự.

- Phản đề (nêu mặt trái):

+ Người vô ơn, không biết cảm ơn hay xin lỗi thường bị đánh giá là thiếu văn hóa, ích kỷ.

+ Họ dễ gây mâu thuẫn, làm mất lòng người xung quanh, ảnh hưởng đến các mối quan hệ.

- Bài học / cách rèn luyện:

+ Thường xuyên rèn luyện nói lời cảm ơn và xin lỗi chân thành.

+ Biết nhận lỗi, sửa lỗi, trân trọng sự giúp đỡ và quan tâm của người khác.

* Kết bài:

- Khẳng định lại: Biết nói lời cảm ơn và xin lỗi là biểu hiện của người có văn hóa.

- Liên hệ bản thân: Mỗi người cần rèn luyện thói quen này để hoàn thiện nhân cách và sống hòa nhã, tôn trọng người khác.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.