NGUYỄN NHẬT ÁNH - NHÀ VĂN CỦA LỨA TUỔI HOA NIÊN

Ngay từ khi bắt đầu cầm bút, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã xác định rõ đối tượng và thiên hướng sáng tác của mình là hồn văn đau đáu, khôn nguôi về quãng thời gian đã qua, về nỗi niềm khắc khoải với tuổi thơ và nguyện chỉ chuyên tâm, chuyên chú viết những câu chuyện dành riêng cho lứa tuổi học trò. […]

Với mong muốn gợi mở cho độc giả về miền kí ức bị lãng quên, những trang văn của Nguyễn Nhật Ánh tựa như áng mây bồng bềnh, êm dịu và đẹp đẽ nhất, sẵn sàng nâng niu, ôm ấp tâm hồn giữa thực tại bề bộn, từ đó an ủi và động viên họ vững bước. Đặc biệt, các tác phẩm tự sự của Nguyễn Nhật Ánh còn được đánh giá là giúp trẻ em trưởng thành theo từng giai đoạn của cuộc đời với một thế giới trẻ thơ hết sức hồn nhiên, trong sáng. Mà ở nơi đó không có sự hiện diện của cái ác, cái xấu, cái thấp hèn, mà chỉ tràn ngập tình yêu thương, sự lạc quan và tôn trọng.

Dịu dàng, ấm áp, gần gũi là những gì người ta nói về văn chương Nguyễn Nhật Ánh. Không quá ồn ào, vội vã, các tác phẩm tự sự của ông thường là những câu chuyện thường nhật và giản dị nhất như: những ngày đi học, một kì nghỉ hè, lũy tre làng, chiếc cầu bắc qua sông hay tình cảm gia đình, bạn bè và cả những rung động đầu đời ngây ngô…Tất cả đều trong sáng, mong manh như sương sớm ban mai. Từ đó, nhà văn như vẽ lên một bức tranh đẹp đẽ về tuổi thơ để bất kì ai khi nhớ về đều cảm thấy hạnh phúc dâng trào.

Bởi đối tượng đọc là trẻ nhỏ nên truyện của Nguyễn Nhật Ánh thường mở ra một thế giới mộng mơ, đẹp như một câu chuyện cổ tích giữa đời thực. Chính những yếu tố này đã kích thích trí tưởng tượng và óc quan sát của độc giả. Đó là những ngày hè về quê chơi đùa thỏa thích trong vườn, ngoài xóm; là thế giới ngộ nghĩnh đáng yêu của bọn lợn con, gà chíp, chó cún khi chúng chơi trờ nói tiếng của nhau và sáng tạo ngôn ngữ riêng…Đây chính là sự phản chiếu thế giới quan trẻ em, một thế giới tinh nghịch, sôi động, hồn nhiên và rất giàu cảm xúc. Cũng vì thế, cốt truyện của nhà văn thường bỏ ngỏ kết thúc nhưng luôn mở ra niềm hi vọng, niềm tin về một điều kì diệu sẽ xảy ra như phép màu cổ tích.

Điều làm nên thành công của truyện Nguyễn Nhật Ánh là ý nghĩa giáo dục sâu sắc lồng ghép nhẹ nhàng, tinh tế trong mỗi tác phẩm. Điều đó được khắc họa rõ nét qua những câu chuyện về tình bạn, tình yêu, tình cảm gia đình, tình làng nghĩa xóm và tình người. […]

Chính vì thế, các tác phẩm của ông được đón nhận không chỉ bởi lứa tuổi học trò mà ngay cả bậc phụ huynh cũng yêu thích, bởi họ tìm thấy tính giải trí và triết lí giáo dục ngay trong cùng một tác phẩm, được kết hợp hợp lí và xuyên suốt trong toàn bộ sáng tác của ông.

Nhìn lại vai trò và vị trí của Nguyễn Nhật Ánh trong hành trình sáng tác văn học dành riêng cho tuổi hoa niên, ta có thể thấy đây đích thực là cây bút hội tụ đủ những yếu tố để trở thành tác giả viết cho thiếu nhi tiêu biểu nhất của nền văn học đương đại Việt Nam.

(Vân Thu, tạp chí Văn học và tuổi trẻ tháng 4 năm 2022)

Văn bản trên thuộc thể loại nào?