GIỤC GIÃ

(Trích)

- Xuân Diệu –

Mau với chứ, vội vàng lên với chứ! Em, em ơi, tình non đã già rồi, Con chim hồng, trái tim nhỏ của tôi, Mau với chứ! thời gian không đứng đợi. Tình thổi gió, màu yêu lên phấp phới: Nhưng đôi ngày, tình mới đã thành xưa. Nắng mọc chưa tin, hoa rụng không ngờ, Tình yêu đến, tình yêu đi, ai biết. Trong gặp gỡ đã có mầm ly biệt; Những vườn xưa, nay đoạn tuyệt dấu hài; Gấp đi em, anh rất sợ ngày mai; Đời trôi chảy, lòng ta không vĩnh viễn. … Thà một phút huy hoàng rồi chợt tối, Còn hơn buồn le lói suốt trăm năm. Em vui đi, răng nở ánh trăng rằm, Anh hút nhuỵ của mỗi giờ tình tự. Mau với chứ! Vội vàng lên với chứ! Em, em ơi! Tình non sắp già rồi.

(Thi Nhân Việt Nam, Hoài Thanh – Hoài Chân, NXB Văn học tr. 131-132)

Liệt Chỉ ra dấu hiệu để xác định thể thơ trong văn bản.

Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản (9 câu đầu) để xác định các câu thơ  thể hiện lời giục giã, sự hối thúc gấp gáp trong tâm trạng của chủ thể trữ tình 

Lời giải chi tiết

Những câu thơ thể hiện lời giục giã, sự hối thúc gấp gáp trong tâm trạng của chủ thể trữ tình ở chín câu thơ đầu của văn bản:

- “Mau với chứ, vội vàng lên với chứ!”

- “Mau với chứ, thời gian không đứng đợi”

- “Gấp đi em, anh rất sợ ngày mai”

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về yếu tố tượng trưng trong văn bản thơ để phân tích tác dụng 

Lời giải chi tiết

- Yếu tố tượng trưng: 

+ “một phút huy hoàng rồi chợt tối”: Sự toả sáng, sống hết mình, cháy hết mình dù trong khoảnh khắc ngắn ngủi 

+  “buồn le lói suốt trăm năm”:lối sống mờ nhạt, tầm thường, vô nghĩa 

- Ý nghĩa: 

+ Thể hiện quan điểm sống tích cực và khát khao hướng đến một cuộc đời đầy ý nghĩa của nhà thơ Xuân Diệu. Kêu gọi mọi người, đặc biệt là những người trẻ phải biết trân trọng cuộc sống, sống trọn vẹn từng phút từng giây, không sống một cuộc đời mờ nhạt tầm thường vô nghĩa.

+ Giúp cho sự diễn đạt trở nên gợi hình gợi cảm, tạo dấu ấn riêng của thi sĩ.

Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản để chỉ ra sự vận động trong mạch cảm xúc của nhân vật “anh” 

Lời giải chi tiết

- Sự vận động cảm xúc của chủ thể trữ tình “anh” trong đoạn thơ:

+ Vội vàng, cuống quýt lo sợ thời gian trôi qua nhanh không thể nắm bắt.

+ Tiếc nuối hụt hẫng trước sự tàn phai của thời gian.

+ Khát khao sống tận hưởng và tận hiến.

Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản kết hợp liên hệ bản thân để nêu thông điệp phù hợp

Gợi ý:

- Cần trân trọng và tận dụng thời gian tuổi trẻ để phát triển bản thân

- Tránh trì hoãn, lãng phí vào những hoạt động vô bổ

- “Sống vội” nên hiểu là sống chủ động, có trách nhiệm, không phải hấp tấp thiếu suy nghĩ

- Khi nhận thức giá trị thời gian, giới trẻ sẽ tạo ra nhiều đóng góp tích cực cho xã hội

Lời giải chi tiết

Từ thông điệp về sự chảy trôi không ngừng của thời gian và tuổi trẻ trong bài thơ, em suy nghĩ giới trẻ ngày nay cần biết trân quý và sử dụng quỹ thời gian hữu hạn của mình một cách thông minh, chủ động. Thay vì lãng phí vào những trò tiêu khiển vô bổ, thụ động, hãy dành thời gian để học tập, rèn luyện, khám phá bản thân và cống hiến cho cộng đồng. "Sống vội" theo nghĩa tích cực là sống hết mình, có mục đích và không trì hoãn. Khi ý thức được giá trị của từng phút giây, tuổi trẻ sẽ tạo nên những năng lượng tích cực, góp phần kiến tạo một xã hội ngày càng phát triển.