THĂNG LONG THÀNH HOÀI CỔ

(Bà Huyện Thanh Quan)

Tạo hóa gây chi cuộc hí trường

Đến nay thấm thoắt mấy tinh sương

Lối xưa xe ngựa hồn thu thảo,

Nền cũ lâu đài bóng tịch dương,

Đá vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt,

Nước còn cau mặt với tang thương

Ngàn năm gương cũ soi kim cổ.

Cảnh đấy người đây luống đoạn trường

(Nguồn: Nguyễn Tường Phượng, Phan Văn Sách, Bùi Hữu Sủng, Việt văn diễn giảng hậu bán, Nguyễn Khuyến xuất bản, Hà Nội, 1953)

Xác định thể thơ của văn bản.

Phương pháp giải

Lời giải chi tiết

Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm

Phương pháp giải

Đọc kĩ văn bản để chỉ ra các câu thơ khắc họa khung cảnh hoang tàn

Lời giải chi tiết

Câu thơ gợi lên hình ảnh hoang tàn, phế tích của kinh thành xưa: “nền cũ lâu đài bóng tịch dương”, “Đá vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt”

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về từ Hán Việt để nhận biết trong bài thơ

Lời giải chi tiết

Từ Hán Việt: hí trường, thu thảo, tịch dương, tuế nguyệt, im cổ, đoạn trường.

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về các biện pháp tu từ để nhận biết và phân tích tác dụng

Lời giải chi tiết

- Nhân hóa: “Đá vẫn trơ gan”, “Nước còn cau mặt”

- Tác dụng:

+ Biến những vật vô tri, vô giác như đá, nước cũng trở nên có tính cách có tâm trạng như con người: đá trơ gan nghĩa là chịu đựng mà cũng thách thức, nước cau mặt nghĩa là đau buồn mà cũng phản ứng trước tạo hóa.

+ Chuyển câu thơ từ tả cảnh chuyển sang ngụ tình. Không chỉ thiên nhiên xót xa mà lòng người cũng đau buồn khôn xiết.

Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản để rút ra nhận xét, đánh giá và cảm nhận chung

Lời giải chi tiết

Tâm trạng buồn man mác, tiếc thương quá khứ

Phương pháp giải

Liên hệ bản thân

Lời giải chi tiết

Ta sẽ không thể nào trưởng thành ở hiện tại và phát triển ở tương lai nếu đánh mất đi những ký ức ở quá khứ.Bởi nó chứa đựng bài học , kinh nghiệm mà chính chúng ta đã tích lũy qua những vất ngã qua những lần mà ta gặp những thử thách.Đồng thời "những ký ức đã qua"chính là nguồn động lực để bản thân mỗi người tỏa sáng trong tương lai mà bản thân khao khát. Nếu phủ bỏ đi những ký ức đấy làm sao ta có thể có phiên bản chính mình ở hiện tại.Những ký ức đã qua là tấm gương soi chiếu chính chúng ta đã làm được những gì và khắc phục những thiếu sót của bản thân để tương lai chúng ta sẽ hoàn hảo hơn.